แซนโฎนตา : ความเชื่อของชุมชนด้านการประกอบพิธีกรรม อำเภอขุขันธ์ จังหวัดศรีสะเกษ

บทคัดย่อ

           บทความนี้มีวัตถุประสงค์ 1)เพื่อศึกษาคติความเชื่อทางพระพุทธศาสนาที่ปรากฏในการประกอบพิธีกรรม “แซนโฎนตา” 2) เพื่อศึกษาปัจจัยด้านสังคมที่มีความสัมพันธ์ต่อการประกอบพิธีกรรม  “แซนโฎนตา” อำเภอขุขันธ์ จังหวัดศรีสะเกษ 3)เพื่อเสนอรูปแบบความเชื่อของชุมชนที่มีต่อการประกอบพิธีกรรม “แซนโฎนตา” อำเภอขุขันธ์ จังหวัดศรีสะเกษ ประชากรและกลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัยจำนวนทั้งสิ้น 22 คน ประกอบด้วย (1) กลุ่มกลุ่มราชการ คือ หน่วยงานราชการที่มีส่วนเกี่ยวข้อง และสนับสนุนประเพณีแซนโฎนตา (2) ปราชญ์ชาวบ้าน คือ ตัวแทนของประชาชน (3) ผู้นำท้องถิ่น คือ ผู้ที่มีบทบาทสำคัญในการเป็นผู้นำเกี่ยวกับการประกอบพิธีกรรมประเพณีแซนโฎนตา และ (4) สมาชิกภายในครอบครัว เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ประกอบด้วยแบบสัมภาษณ์ และการประชุมกลุ่มย่อย เป็นต้น ผลจากการศึกษา พบว่า คติความเชื่อทางพระพุทธศาสนาชาวบ้านจะมีความเชื่อหลักๆ คือ 1) คติความเชื่อเรื่องบุญ เช่น การให้ทาน การรักษาศีล การภาวนา 2) คติความเชื่อเรื่องการบูชา เช่น การบูชาด้วยวัตถุสิ่งของ และการปฏิบัติ แต่การบูชาตามคติความเชื่อแบบโบราณก็ยังปรากฏอยู่ 3) คติความเชื่อเรื่องความกตัญญู คือ การดูแลบิดามารดา ครูอาจารย์ ยอมรับคำสั่งสอน และตอบแทนผู้มีพระคุณด้วยปัจจัยสี่ 4) คติความเชื่อเรื่องการสงเคราะห์ช่วยเหลือ คือ มีการแบ่งปันกันของคนในครอบครัวและชุมชน ซึ่งการประกอบพิธีกรรม "แซนโฎนตา" เกิดจากควาเชื่อของคนในยุคโบราณซึ่งเชื่อเรื่องของอำนาจสิ่งศักดิ์สิทธิ์ ดังนั้น ความเชื่อของชุมชนที่มีต่อการประกอบพิธีกรรม "แซนโฎนตา" อำเภอขุขันธ์ จังหวัดศรีสะเกษ จึงเป็นความเชื่อที่ฝังอยู่ในจิตสำนึกของชาวไทยเชื้อสายเขมร และมีอิทธิพลกับวิถีชีวิต เป็นงานประเพณีที่สร้างความสามัคคีกลมเกลียวกันในสังคม เป็นการปลูกฝังการรู้จักการให้ และความเมตตาเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ต่อผู้อื่นด้วย