ความสำเร็จของยุทธวิธีการเคลื่อนไหว กรณีการคัดค้านโครงการโรงไฟฟ้า จากก๊าซธรรมชาติบางคล้า จังหวัดฉะเชิงเทรา

บทคัดย่อ

         บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความสำเร็จของยุทธวิธีการเคลื่อนไหวคัดค้านแผนการก่อสร้างโครงการโรงไฟฟ้าจากก๊าซธรรมชาติบางคล้าของชุมชนที่ได้รับผลกระทบ ในพื้นที่ตำบลเสม็ดเหนือ และตำบลเสม็ดใต้ อำเภอบางคล้า จังหวัดฉะเชิงเทรา ผลการวิจัยพบว่า ขบวนการเคลื่อนไหวของชุมชน ในพื้นที่ตำบลเสม็ดเหนือและตำบลเสม็ดใต้ เกิดขึ้นเพื่อคัดค้านแผนการเกิดโครงการโรงไฟฟ้าที่จะมีการใช้ก๊าซธรรมชาติ และน้ำในการหล่อเย็น ซึ่งจะก่อให้เกิดผลกระทบต่อการดำรงชีวิตในพื้นที่ ชาวชุมชนมีการใช้ 4 ยุทธวิธีที่สำคัญ โดยเริ่มต้นด้วย 1)ยุทธวิธีสร้างความรู้ ความเข้าใจ ความเท่าทันถึงผลดี ผลเสียที่จะเกิดขึ้นให้กับคนในชุมชน 2)ยุทธวิธีสร้างกระบวนการมีส่วนร่วมในชุมชน ร่วมกันคิด ร่วมกันหาแนวทางในการคัดค้าน โครงการฯ 3)ยุทธวิธีอารยะขัดขืน และการลงโทษทางสังคม ตามแนวทางสันติวิธี และ 4)ยุทธวิธี เรียนรู้ผลกระทบจากพื้นที่จริง ด้วยการนำตัวแทนชุมชนที่มีศักยภาพไปเรียนรู้สถานที่ได้รับผลกระทบจากโครงการ และในพื้นที่ที่ไม่มีการแก้ไขปัญหาจากผู้ที่เกี่ยวข้อง เพื่อนำความรู้ ข้อมูลที่ได้ขยายผลต่อชุมชน ความสำเร็จของการเคลื่อนไหวคัดค้านในกรณีศึกษานี้เกิดจากพื้นฐานทางสังคมวัฒนธรรมชุมชนที่เข้มแข็ง การสร้างการมีส่วนร่วมของคนในชุมชน และการใช้ยุทธวิธีต่างๆ ในการคัดค้านโครงการฯ ซึ่งเป็นการเคลื่อนไหวเชิงความรู้อันสามารถนำไปเป็นต้นแบบให้กับพื้นที่อื่นที่ได้รับผลกระทบจากโครงการขนาดใหญ่อื่นๆ ของภาครัฐที่มาโดยไม่โปร่งใสได้