การออกแบบและพัฒนาลานกิจกรรมตามแนวคิด Brain-Based Learning เพื่อส่งเสริมพัฒนาการเด็กปฐมวัยผ่านการเรียนรู้ภูมิปัญญาท้องถิ่น

บทคัดย่อ

            การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) จัดเวทีระดมความคิดเห็นและส่งเสริมความร่วมมือระหว่างผู้มีส่วนเกี่ยวข้องในการออกแบบและพัฒนาลานกิจกรรมตามแนวคิด Brain-Based Learning (BBL) โดยบูรณาการเนื้อหาภูมิปัญญาท้องถิ่น และ 2) ศึกษาและเปรียบเทียบพัฒนาการของเด็กปฐมวัยทั้ง 4 ด้าน ได้แก่ ด้านร่างกาย อารมณ์ สังคม และสติปัญญา ก่อนและหลังการใช้ลานกิจกรรมต้นแบบ การวิจัยเป็นรูปแบบวิจัยเชิงพัฒนา (Developmental Research) กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ เด็กปฐมวัยชายและหญิง อายุ 4–5 ปี จำนวน 48 คน จากโรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยราชภัฏบุรีรัมย์ ซึ่งได้จากการเลือกแบบเจาะจง เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยประกอบด้วย แบบบันทึกผลพัฒนาการเด็กปฐมวัย และแบบสังเกตพฤติกรรมการเข้าร่วมกิจกรรม การวิเคราะห์ข้อมูลใช้สถิติ t-test for dependent samples และการวิเคราะห์เชิงพรรณนา

            ผลการวิจัยพบว่า 1) เวทีระดมความคิดเห็นและความร่วมมือของผู้มีส่วนเกี่ยวข้องเอื้อต่อการออกแบบและพัฒนาลานกิจกรรมตามแนวคิด BBL ได้อย่างมีประสิทธิภาพ เหมาะสมกับพัฒนาการเด็กปฐมวัย และสามารถบูรณาการภูมิปัญญาท้องถิ่นได้อย่างกลมกลืน 2) เด็กปฐมวัยที่เข้าร่วมกิจกรรมมีพัฒนาการในทุกด้านสูงขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 โดยเฉพาะพัฒนาการด้านสติปัญญา (t = 4.23, p < .001) และด้านร่างกาย (t = 3.57, p = .002) สะท้อนให้เห็นถึงประสิทธิภาพของลานกิจกรรมที่ออกแบบตามแนวคิด BBL ซึ่งส่งเสริมการเรียนรู้ผ่านการเคลื่อนไหว การเล่น การใช้จินตนาการ และความสนุกสนาน ผลการวิจัยชี้ให้เห็นว่า การจัดกิจกรรมโดยอิงหลักการพัฒนาสมองร่วมกับบริบททางวัฒนธรรมท้องถิ่น เป็นแนวทางที่เหมาะสมในการส่งเสริมพัฒนาการของเด็กปฐมวัยอย่างรอบด้าน และควรส่งเสริมให้มีการขยายผลไปยังสถานศึกษาอื่นในระดับปฐมวัยอย่างต่อเนื่อง