Household Structure and Poverty of Thai Older Persons

บทคัดย่อ

การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างโครงสร้างครัวเรือนกับความยากจนของผู้สูงอายุไทย โดยใช้ข้อมูลผลการวิเคราะห์ระดับค่าใช้จ่ายเพื่อการบริโภคของผู้สูงอายุไทยจาก “การศึกษาการโอนทางเศรษฐกิจข้ามรุ่นประชากรภายใต้บริบทการสูงวัยทางประชากรที่กำลังเปลี่ยนแปลงของประเทศไทย พ.ศ. 2560” และข้อมูลจากการสำรวจภาวะเศรษฐกิจและสังคมของครัวเรือน พ.ศ. 2560 ประชากรเป้าหมายของการศึกษา คือ ผู้สูงอายุไทยทั่วประเทศที่มีอายุตั้งแต่ 60 ปีขึ้นไป ผลการศึกษาพบว่าเมื่อพิจารณาตามระดับการบริโภค มีผู้สูงอายุที่มีระดับการบริโภคต่ำกว่าเส้นความยากจน ใน พ.ศ. 2560 ซึ่งมีค่าเท่ากับ 2,686 บาทต่อเดือน คิดเป็นร้อยละ 6.6 ของผู้สูงอายุทั้งหมด เมื่อจำแนกตามโครงสร้างครัวเรือน (ตามรุ่นอายุของสมาชิกในครัวเรือน) พบว่า ผู้สูงอายุที่ครัวเรือนมีโครงสร้างเป็น ผู้สูงอายุ วัยแรงงาน และวัยเด็กมีแนวโน้มยากจนมากที่สุด รองลงมาคือ ผู้สูงอายุที่ครัวเรือนมีโครงสร้างเป็น ผู้สูงอายุและวัยแรงงาน ผู้สูงอายุที่ครัวเรือนมีโครงสร้างเป็นผู้สูงอายุและผู้สูงอายุ ผู้สูงอายุที่ครัวเรือนมีโครงสร้างเป็นผู้สูงอายุและวัยเด็ก และผู้สูงอายุที่ครัวเรือนมีโครงสร้างเป็นผู้สูงอายุเพียงลำพังมีแนวโน้มยากจนน้อยที่สุด ปัจจัยอื่นๆที่มีความสัมพันธ์กับความยากจนของผู้สูงอายุอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ประกอบด้วย อายุ ระดับการศึกษา สถานภาพสมรส สถานภาพการทำงาน ความพิการ สถานภาพการเป็นหัวหน้าครัวเรือน ภูมิภาคที่อยู่อาศัย เขตที่อยู่อาศัย หนี้สินครัวเรือน การได้รับเบี้ยผู้สูงอายุ และประกันสุขภาพ ผลที่ได้จากการศึกษาครั้งนี้ชี้ให้เห็นว่า นอกจากมาตรการทางตรงในการช่วยเหลือผู้สูงอายุที่มีแนวโน้มยากจน หน่วยงานที่มีส่วนเกี่ยวข้องในการกำหนดนโยบายควรให้ความสำคัญและมีมาตรการเพื่อสนับสนุนช่วยเหลือสมาชิกในครัวเรือนผู้สูงอายุที่เป็นวัยแรงงานในการช่วยลดค่าใช้จ่ายและเพิ่มรายได้ทั้งทางตรงและทางอ้อม เพื่อที่วัยแรงงานจะมีกำลังสามารถเกื้อหนุนทางเศรษฐกิจให้กับผู้สูงอายุ รวมถึง สมาชิกในครัวเรือนที่เป็นกลุ่มพึ่งพิงได้ เช่น มาตรการลดหย่อนภาษีในด้านต่าง ๆ เป็นต้น