มองคดีความผิดเกี่ยวกับป่าไม้ด้วยสายตาของทฤษฎีชาติพันธุ์แนววิพากษ์

บทคัดย่อ

บทความนี้ผู้เขียนจะวิเคราะห์ปัญหากระบวนการดำเนินคดีความผิดเกี่ยวกับป่าไม้ ในชั้นก่อนส่งฟ้องคดีต่อศาล ที่เจ้าหน้าที่อุทยานแห่งชาติและพนักงานสอบสวน กระทำต่อกลุ่มชาติพันธุ์บนพื้นที่สูง ผ่านเรื่องเล่าของผู้ที่ได้รับผลกระทบ โดยผู้เขียนจะนำแนวคิดของทฤษฎีชาติพันธุ์แนววิพากษ์ (Critical Race Theory : CRT) มาปรับใช้เป็นแว่นในการมองปรากฏการณ์ในเรื่องเล่าของกรณีศึกษา

สาระสำคัญของบทความนี้ประกอบด้วย เรื่องเล่าประสบการณ์ถูกตรวจยึดและดำเนินคดีของบอย ซึ่งที่ดินของครอบครัวถูกยึด และแม่ถูกแจ้งความดำเนินคดี สาระสำคัญของทฤษฎีชาติพันธุ์แนววิพากษ์ (CRT) ซึ่งเป็นแนวคิดหลักที่จะนำมาใช้ในบทความนี้ และการปรับใช้แนวคิดของทฤษฎีชาติพันธุ์แนววิพากษ์ (CRT) มาวิเคราะห์ต่อประสบการณ์ของกรณีศึกษาในเรื่องเล่า

            โดยบทความนี้มีข้อเสนอ 3 ประการ คือ ประการแรก การตรวจยึดและดำเนินคดีความผิดเกี่ยวกับป่าไม้ ที่กระทำต่อกลุ่มชาติพันธุ์บนพื้นที่สูง  เป็นผลกระทบจากภาพลักษณ์ความเป็น “ชาวเขา” ที่ถูกประกอบสร้าง ผลิตซ้ำและตอกย้ำในสังคม จนกลายเป็นภาพลักษณ์ติดตัวว่าเป็นพวกทำลายป่า จนทำให้สังคมมีความเชื่อว่าการใช้ที่ดินของกลุ่มชาติพันธุ์บนพื้นที่สูงเป็นภัยคุกคามระบบนิเวศน์ ประการที่สอง การใช้อำนาจของเจ้าหน้าที่ในกระบวนการยุติธรรมในคดีความผิดเกี่ยวกับป่าไม้ มีแบบแผนปฏิบัติที่แตกต่างกันระหว่างกลุ่มคนชายขอบกับกลุ่มคนที่มีสถานะสูงกว่า โดยมีลักษณะเป็นธรรมเนียมเงียบในกระบวนการพิจารณาคดี ที่กีดกันสิทธิของผู้ต้องหา และประการที่สาม การดำเนินคดีความผิดเกี่ยวกับป่าไม้ ถูกใช้เป็นเครื่องมือของผู้มีอำนาจ ในการสร้างความชอบธรรมให้หน่วยงานด้านป่าไม้ที่มีผลงานล้มเหลวมาโดยตลอด และสร้างความชอบธรรมทางสังคมให้คณะรัฐประหาร (คสช.) เพื่ออยู่ในอำนาจบริหารประเทศ