الاجتهاد في الرخص الشرعية

บทคัดย่อ

การศึกษาวิจัยในครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่ออธิบายแก่นแท้ของหลักการวินิจฉัยวิธีการอนุโลมตามกฎหมายอิสลามที่เกี่ยวข้องกับหลักการใช้เหตุผลในทัศนะนักนิติศาสตร์อิสลาม และศึกษาวิธีการวินิจฉัยหลักการอนุโลมตามกฎหายอิสลามด้วยกระบวนการและเครื่องมือทางการวินิจฉัย ที่ประกอบด้วย การเทียบเคียง(อัลกียาส) การเห็นดีเห็นงาม(อิสติฮซาน) การคำนึงถึงผลประโยชน์(อัลมัสละฮะ) และจารีตประเพณี(อัลอุรฟ) ทั้งนี้เพื่อเป็นการขยายช่องทางในการใช้หลักการอนุโลมตามกฎหมายอิสลามด้วยกระบวนการต่างๆข้างต้นที่เป็นเสมือนกลไกทางกฎหมายอิสลามที่อนุโลมให้จนสามารถตอบโจทย์ปัญหาร่วมสมัยที่เพิ่มขึ้นทุกวันในปัจจุบัน

ส่วนวิธีการวิจัย เป็นการตีความแบบอุปนัยและวิเคราะห์ข้อมูล โดยการรวบรวมข้อมูลและนำเสนอแนวคิดต่างๆของนักนิติศาสตร์อิสลามที่เกี่ยวข้องกับประเด็นดังกล่าว จากนั้นทำการเรียบเรียงความเห็นที่สำคัญแล้วนำมาอภิปรายผลจนได้วิธีการที่ถูกต้องที่สุดอันเป็นทางนำของกฎหมายอิสลามที่เรียบง่าย มีความสะดวกและง่ายดายในการปฏิบัติ  มีความสมดุลและเหมาะสมในบทบัญญัติ มีความเป็นพลวัตเท่าทันทุกโอกาสที่สามารถแก้ปัญหาต่างๆที่เกิดขึ้นได้อย่างรวดเร็ว และเป็นการป้องกันก่อนการแก้ไขปัญหาที่เกิดขึ้น และจากการศึกษาวิจัยพบว่า การใช้หลักการวินิจฉัยในการอนุโลมตามกฎหมายอิสลามไม่ได้เป็นการทำลายหรือลบเลือนหลักการหรือกระบวนการสำคัญอื่นๆของกฎหมายอิสลามแต่อย่างใด หากแต่เป็นการรักษาไว้และปกป้องหลักการและกระบวนการต่างๆของกฎหมายอิสลามที่ไม่ได้นำมาใช้และถูกละเลยมา