การก้าวสู่บทบาทผู้บริหารระดับสูงของผู้หญิงในองค์กรไทยแบบอินไซด์-เอาท์ (inside-out) การรับรู้อัตลักษณ์และปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับการรับรู้อัตลักษณ์ของผู้บริหารหญิงระดับสูง
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
ปัจจุบันแม้ ชาย หญิง ในองค์กรไทยจะได้รับการยอมรับที่เท่าเทียม แต่เมื่อพิจารณาเฉพาะตำแหน่งบริหารระดับสูงพบว่าสัดส่วนของสตรียังคงมีน้อยกว่าบุรุษ การศึกษาในต่างประเทศพบว่า กุญแจสำคัญของผู้หญิงเพื่อเข้าสู่งานบริหารระดับสูง คือการรับรู้ตนเองจากภายในหรือเรียกว่า การรับรู้อัตลักษณ์ ที่ทำให้ผู้หญิงสามารถเป็นที่ยอมรับด้วยความโดดเด่นเฉพาะตัวจากภายในสู่ภายนอก ดังนั้นงานวิจัยนี้จึงมุ่งค้นหาการรับรู้อัตลักษณ์ของผู้บริหารหญิงระดับสูงในองค์กรไทยด้วยมุมมองการเลื่อนไหลของอัตลักษณ์ และปัจจัยต่างๆ ที่เกี่ยวข้อง เพื่อประโยชน์ในการสร้างบทเรียนด้านการสื่อสารทำความเข้าใจตนเองจากภายในแก่สตรีไทยให้มีความพร้อม สามารถเป็นที่ยอมรับ และประสบความสำเร็จในการก้าวสู่บทบาทผู้บริหารสตรีระดับสูงได้ ผลการศึกษาพบว่า ผู้บริหารหญิงในองค์กรไทยรับรู้อัตลักษณ์ตนเอง 2 ระดับ ได้แก่ อัตลักษณ์ขั้นพื้นฐาน และอัตลักษณ์ที่เกิดขึ้นภายหลัง โดยผู้บริหารหญิงในแต่ละสายงานมีแนวโน้มการรับรู้อัตลักษณ์ที่แตกต่างกัน สำหรับปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับการรับรู้และพัฒนาอัตลักษณ์ แบ่งเป็น ปัจจัยภายใน อาทิ ความคิด ทัศนคติ และปัจจัยภายนอก อาทิ การขัดเกลาจากครอบครัว การศึกษาครั้งนี้สะท้อนและตอกย้ำว่าแม้การขึ้นเป็นผู้บริหารระดับสูงต้องอาศัยปัจจัยหลายอย่างประกอบกัน แต่จุดเริ่มที่เป็นหัวใจสำคัญยังคงเป็นการรับรู้ตนเองจากภายในที่จะนำไปสู่การสื่อสารแสดงออกภายนอกและสร้างการยอมรับต่อไป
Article Details
1) เนื้อหาทั้งหมดของบทความที่ลงตีพิมพ์ในวารสารการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์และองค์การ เจ้าของผลงานมีการคิด ค้นคว้า ทบทวนวิเคราะห์ สรุป เรียบเรียงและอ้างอิงข้อมูลโดยผู้แต่งเอง กองบรรณาธิการไม่มีส่วนร่วมรับผิดชอบ
2) บทความที่ตีพิมพ์ในวารสารนี้ ต้องไม่เคยได้รับการตีพิมพ์เผยแพร่ที่ใดมาก่อน และไม่อยู่ระหว่างการเสนอเพื่อพิจารณาตีพิมพ์ในวารสารฉบับอื่น หากตรวจพบว่า มีการตีพิมพ์ซ้ำซ้อน ถือเป็นความรับผิดชอบของผู้แต่งแต่เพียงผู้เดียวในการละเมิดลิขสิทธิ์
3) ผลงานที่ได้รับการตีพิมพ์ในวารสารวิชาการ ถือเป็นกรรมสิทธิ์ของวารสารห้ามนำข้อความทั้งหมดหรือบางส่วนไปพิมพ์ซ้ำ เว้นเสียแต่ว่าจะได้รับอนุญาตจากทางกองบรรณาธิการวารสารฯ
เอกสารอ้างอิง
จันทร์จิรา อาภาเขต. (2544). ความสามารถในการสื่อสารของผู้หญิงไทยที่ทำงานในบริษัทข้ามชาติอเมริกัน. (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, กรุงเทพ ฯ.
ผานิต อมราพิทักษ์. (2544). ความสามารถในการสื่อสารของผู้หญิงในส่วนราชการที่เข้าร่วมโครงการพลเรือนสามัญ. (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). จุฬาลกรณ์มหาวิทยาลัย, กรุงเทพ ฯ.
ศิริยุพา รุ่งเริงสุข. (2560, 13 มีนาคม). ผู้นำหญิงไทยไม่น้อยหน้าใครในโลก, กรุงเทพธุรกิจ [ออนไลน์]. สืบค้นจาก http://www.bangkokbiznews.com/blog/detail/640608 [27 ตุลาคม 2560]
สำนักงานคณะกรรมการข้าราชการพลเรือน [ก.พ.]. (14 กันยายน 2560). กำลังพลภาครัฐ 2559: ข้าราชการพลเรือนสามัญ, [ออนไลน์]. สืบค้นจาก https://www.ocsc.go.th/sites/default/files/document/book-isbn-9786165481939-thai-gov-manpower-2559-o.pdf [20 ตุลาคม 2560]
สิทธิพัฒน์ ตั้งกิจกิตต์. (2559). อุปสรรคต่อโอกาสความก้าวหน้าสู่ตำแหน่งผู้จัดการสาขาของพนักงานหญิงกรณีศึกษา บมจ. ธนาคารกรุงไทย (การศึกษาค้นคว้าอิสระปริญญามหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, กรุงเทพ ฯ.
อริสา สุขสม. (2552). เมื่อวัยรุ่นบริโภคแฟชั่น: การบริโภค อัตลักษณ์ ภายใต้วัฒนธรรมการบริโภค. สุทธิปริทัศน์, 23(71), 7-32.
Agnoletto, A. (2013). Voice of women: Leadership identity in the coaching practice (Master’s thesis). Retrieved from https://flora.insead.edu/fichiersti_wp/InseadEMCCCtheseswave11/76979.pdf
Baczek, K. (2013). Effective leadership in Thailand: Exploratory factor analysis of creativity, need for achievement, emotional intelligence, and diversity. Retrieved from http://www.lse.ac.uk/asiaResearchCentre/_files/ThaiGovScholarKamilaBaczek.pdf
Bauman, Z. (2004). Conversations with Benedetto Vecchi. Cambridge: Polity Press.
Buckingham, D. (2008). Children and media: A cultural studies approach. In K. Drotner, & S. Livingstone (Eds.), The international handbook of children, media and culture (pp. 219-236). London: Sage.
Cunningham, C. M., Crandall, H. M., & Dare, A. M. (Eds.). (2017). Gender, Communication, and the Leadership Gap. Charlotte, NC: Information Age Publishing.
Day, D. V. (2014). The Oxford handbook of leadership and organizations. Oxford University Press.
DeRue, D. S., & Ashford, S. J. (2010). Who will lead and who will follow? A social process of leadership identity construction in organizations. Academy of Management Review, 35(4), 627-647.
Eagly, A. H. (1987). Reporting sex differences. American Psychologist, 42(7), 756-757. doi: 10.1037/0003-066X.42.7.755
Eagly, A. H., & Johnson, B. T. (1990). Gender and leadership style: A meta-analysis. Psychological Bulletin, 108(2), 233-256.
Egan, C., Shollen, S. L., Campbell, C., Longman, K. A., Fisher, K., Fox-Kirk, W., & Neilson, B. G. (2017). Capacious model of leadership identities construction. In J. Storberg-Walker, & P. Haber-Curran (Eds.), Theorizing women and leadership: New insights and contributions from multiple perspectives (pp. 121-140). Charlotte, NC: Information Age Publishing.
Ely, R. J. (1994). The effects of organizational demographics and social identity on relationships among professional women. Administrative science quarterly, 39, 203-238.
Ely, R. J., Ibarra, H., & Kolb, D. M. (2011). Taking gender into account: Theory and design for women's leadership development programs. Academy of Management Learning & Education, 10(3), 474-493.
Geiger, Abigail and Kent, Lauren. (2017). Number of women leaders around the world has grown, but they’re still a small group. Pew Research Center. Retrieved October 27, 2017, from http://www.pewresearch.org/fact-tank/2017/03/08/women-leaders-around-the-world/
General Motors Corporation, & Catalyst, inc. (2006). Women take care, men take charge: Stereotyping of U.S. business leaders exposed. New York, NY: Catalyst.
Hofstead Insight. (n.d.). Country comparison tool. Retrieved October 15, 2017, from https://www.hofstede-insights.com/country-comparison/thailand/
Humberd, B. K. (2012). Seeing herself as a leader: A study of women’s identities in transitions to greater leadership. Paper presented at the Academy of Management Proceedings.
Ibarra, H., Snook, S., & Guillen Ramo, L. (2010). Identity-based leader development. In Handbook of leadership theory practice: An HBS centennial colloquium on advancing leadership (pp. 657-678). Boston, Mass: Harvard Business Press.
Littlejohn, S. W., & Foss, K. A. (2010). Theories of human communication. Waveland press.
Mead, G. H. (1934). Mind, self and society (Vol. 111). University of Chicago Press.: Chicago.
Merchant, K. (2012). How men and women differ: Gender differences in communication styles, influence tactics, and leadership styles (Senior Thesis). Claremont McKenna College. Claremont, California. Retrieved from https://scholarship.claremont.edu/cgi/viewcontent.cgi?referer=https://scholar.google.com/&httpsredir=1&article=1521&context=cmc_theses
Oyserman, D., Elmore, K., & Smith, G. (2012). Self, self-concept, and identity. In M. R. Leary & J. P. Tangney (Eds.), Handbook of self and identify (pp. 69-104). New York, NY: Guilford Press.
Romanow, L. (2012). The women of Thailand. Global Majority E-Journal, 3(1), 44-60.
Roongrerngsuke, S., & Liefooghe, A. (2012). Unlocking leadership in Thailand. Bangkok, Thailand: Nation News Network.
Rothbard, N. P., & Ramarajan, L. (2009). Checking your identities at the door? Positive relationships between nonwork and work identities. In L. M. Roberts & J. E. Dutton (Eds.), Exploring positive identities and organizations: Building a theoretical and research foundation (p. 125–148). New York: Routledge.
Storberg-Walker, J., & Haber-Curran, P. (Eds). (2017). Theorizing women & leadership: New insights & contributions from multiple perspectives. Charlotte, Nc: Information Age Publishing.
Thornton. (2017). Grant Thornton survey finds the proportion of women leaders in Thailand continues to be in the top three countries in Asia Pacific. Retrieved October 27, 2017, from https://www.grantthornton.co.th/press/press-release-2017/wib-2017/
Zaleznik, A. (1992). Managers and leaders: Are they different? Harvard Business Review, 70(2), 126-135.
Translated Thai References
Amarapitak, P. (2001). Khwamsamat nai kansưsan khong phuying nai suan ratchakan thi khaoruam khrongkan phonlarưan saman [Women’s communication competence in government offices participating in OCSC’s public performance improvement project] (Unpublished master’s thesis). Chulalongkorn University: Bangkok.
Arpaket, C. (2001). Khwamsamat nai kansưsan khong phuying Thai thi tham ngan nai borisat kham chat amerikan [Thai working women's communication competence in the U.S. multinational companies] (Unpublished master’s thesis). Chulalongkorn University: Bangkok.
Office of the Civil Service Commission. (2017, September 14). Kamlang phon phak rat songphanharoihasipkao: kharatchakan phonlarưan saman [Number of civil servants in Thailand 2016]. Retrieved October 20, 2017, from https://www.ocsc.go.th/sites/default/files/document/book-isbn-9786165481939-thai-gov-manpower-2559-o.pdf
Roongrerngsuke, S. (2017, March 13). Phu nam ying Thai mai no̜ina khrai nai lok [Thai female leaders on an international stage]. Retrieved October 27, 2017, from: http://www.bangkokbiznews.com/blog/detail/640608
Suksom, A. (2009). Mưa wairun boriphok fæchan : kan boriphok attalak phaitai watthanatham kan boriphok [Youth and fashionable clothings: The consumption of identity in cultural consumer context]. Sutthiparitat Journal, 23(71), 7-32.
Tangjirakitt, S. (2016). Uppasak to okat khwam kaona su tamnæng phuchatkan sakha khong phanakngan ying korani sưksa bomocho thanakhan krung Thai [Factors affecting career advancement for women employee to branch manager in Krungthai Bank PCL] (Master’s independent study). Thammasat University: Bangkok.
