ดอยผาส้มโมเดล: การจัดการศึกษาแบบองค์รวม ด้วยพุทธเศรษฐศาสตร์ ศาสตร์พระราชา และเศรษฐกิจพอเพียง

Main Article Content

พระสังคม ธนปัญโญ (ขุนศิริ)

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ (1) ศึกษารูปแบบ (Pattern) วิธีการ (Method) และกระบวนการ (Process) ในการดำเนินงานของศูนย์การเรียนรู้เชิงปฏิบัติการตามปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงของวัดพระบรมธาตุดอยผาส้ม ตั้งอยู่ที่อำเภอสะเมิง จังหวัดเชียงใหม่ (2) เพื่อเสนอแบบจำลองการพัฒนามนุษย์สู่สุขภาวะอย่างยั่งยืน และ (3) เพื่อศึกษาผลสัมฤทธิ์ในการดำเนินงานโครงการศูนย์การเรียนรู้เชิงปฏิบัติการตามปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง โดยการวิจัยครั้งนี้ ใช้วิธีการวิจัยแบบผสมผสานระหว่างวิธีวิจัยเชิงปริมาณและวิธีวิจัยเชิงคุณภาพ โดยผู้วิจัยได้สอบถามประชาชนที่อาศัยอยู่ในชุมชน จำนวน 129 คน และมีการสัมภาษณ์เชิงลึกผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย จำนวน 14 คน กับพระ 2 รูป ผลการวิจัย พบว่าจากความมุ่งมั่นของพระสงฆ์ได้สร้างศรัทธาและความเชื่อมั่นให้ชาวบ้านพร้อมที่สร้างรูปแบบการศึกษาเพื่อพัฒนามนุษย์และสังคม ได้ใช้แบบจำลองที่เป็นการแก้ปัญหาด้วยการจัดการศึกษาที่เน้นผู้เรียนเป็นศูนย์กลางที่มีการผสมผสาน พุทธเศรษฐศาสตร์ ศาสตร์พระราชา และปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง มีผลการประเมินของแบบจำลองสุขภาวะอย่างยั่งยืน (PERMA Model) อยู่ในระดับมากที่สุดในทุกองค์ประกอบ และส่วนการประเมินสัมฤทธิ์ในการดำเนินงานโครงการ (CIPPIEST Model) ภาพรวมอยู่ในระดับดีมาก ซึ่งสอดคล้องกับผลการประเมินเชิงคุณภาพซึ่งทุกคนให้น้ำหนักสูงสุดกับความสุขที่ได้รับในแต่ละสถานภาพของตน

Article Details

ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

กระทรวงศึกษาธิการ. (2551). หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พ.ศ.2551. สำนักวิชาการและมาตรฐานการศึกษา.

พระธรรมปิฎก (ป.อ. ปยุตฺโต). (2540). พระพุทธศาสนาพัฒนาคนและสังคม. กรมการปกครอง.

พระมหาสุทิตย์อาภากโร และ เขมณัฏฐ์ อินทรสุวรรณ. (2553). ตัวชี้วัดความสุข: กลยุทธ์การสร้าง และการใช้เพื่อชุมชนเป็นสุข (พิมพ์ครั้งที่ 2). ริชแมกซ์อินเตอร์พริ้น.

สาโรช บัวศรี. (2553). รำลึกคุณูปการศาสตราจารย์ ดร. สาโรช บัวศรี. สถาบันวัฒนธรรมและศิลปะ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.

สำนักงานนวัตกรรมแห่งชาติ. (2548). นวัตกรรมประเทศไทย: กรณีศึกษาประสบการณ์จากสหรัฐอเมริกา สหภาพยุโรปและยุทธศาสตร์การสร้างนวัตกรรมสำหรับประเทศไทย. สำนักงานนวัตกรรมแห่งชาติ.

อภิชัย พันธเสน. (2544). พุทธเศรษฐศาสตร์. สำนักพิมพ์อมรินทร์.

อภิชัย พันธเสน. (2547). พุทธเศรษฐศาสตร์ วิวัฒนาการทฤษฎีและการประยุกต์กับคณะอนุกรรมการขับเคลื่อนเศรษฐกิจพอเพียง. คณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ.

อภิชัย พันธเสน. (2559, 26 ตุลาคม). พุทธเศรษฐศาสตร์ที่มาปรัญญาเศรษฐกิจพอเพียง ตอน 1. Youtube. https://www.youtube.com/watch?v=ETRdpuMrOCk

อลงกรณ์ คูตระกูล. (2553). นวัตกรรมสังคม: กรณีศึกษาโครงการของท้องถิ่นในเขตภาคเหนือของประเทศไทย [วิทยานิพนธ์ปริญญาดุษฎีบัณฑิต ไม่ได้ตีพิมพ์]. สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์.

Ernst Friedrich Schumacher. (1999). Small is beautiful: Economics as if people mattered: 25 years later with commentaries. Hartley & Marks.

Hare, J. (2006). Toward an understanding of holistic education in the middle years of education. Journal of Research in International Education, 5(3), 23-25.

Howaldt, J., & Schwarz, M. (2010). Social innovation: Concepts, research fields and international trends. Retrieved from http://www.sfs-dortmund.de/odb/Repository/Publication/Doc%5C1289%5CIMO_Trendstudie_Howaldt_Schwarz_englische_Version.pdf

Millard, J. (2020). How social innovation underpins sustainable development. Retrieved from https://www.socialinnovationatlas.net/fileadmin/PDF/einzeln/01_SI-Landscape_Global_Trends/01_07_How-SI-Underpins-Sustainable-Development_Millard.pdf

Miller, R. (1997). What are schools for? Holistic education in American culture (3rd ed.). Holistic Education Press.

Mulgan, G., Tucker, S., Ali, R., & Sanders, B. (2007). Social Innovation: What it is, why it matters and how it can be accelerated. Skoll Centre for Social Entrepreneurship.

Nava, R. G. (2001). Holistic education: Pedagogy of universal love. Holistic Education Press.

Phills, J. A., Deiglmeier, K., & Miller, D. T. (2008). Rediscovering social innovation. Stanford Social Innovation Review, 6(4), 34-43.