จากการต่อสู้ทางการเมืองสู่ “ปรากฏการณ์ล่าแม่มด” ในยุคสื่อสังคมออนไลน์ ในสังคมไทย ปี พ.ศ. 2556 - 2557

บทคัดย่อ

          ปัจจุบัน “สื่อออนไลน์” ในฐานะพื้นที่สาธารณะที่มีอิทธิพลและบทบาทต่อการใช้ชีวิตประจำวัน  โดยเฉพาะประโยชน์ในด้านการติดต่อสื่อสาร เพื่อแสดงออกทางความคิด ความรู้สึก ผ่านทางเว็บไซต์หรือเว็บบอร์ดต่าง ๆ ที่มีหลากหลายรูปแบบ ขณะเดียวกันการสื่อสารในรูปแบบนี้อาจส่งผลด้านลบต่อผู้ใช้สื่อได้เช่นกัน งานศึกษาวิจัยนี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาภูมิทัศน์ของสื่อที่เปลี่ยนไป ส่งผลให้เกิดการแสดงออกทางการเมืองที่แตกต่างกันและนำมาสู่ “ปรากฏการณ์ล่าแม่มด” ในสังคมไทย โดยพยายามตอบคำถามว่าสื่อรูปแบบใหม่ถูกใช้เป็นเครื่องมือในการกำจัดคนที่คิดต่างทางการเมืองได้อย่างไร ด้วยวิธีการศึกษาค้นคว้าเชิงเอกสารและการเก็บรวบรวมข้อมูลจากเว็บไซต์ต่าง ๆ เพื่อศึกษาการแสดงความคิดเห็น หรือสร้างเนื้อหาที่ทำให้เกิดปรากฏการณ์ล่าแม่มดในสังคมไทย โดยวิเคราะห์ผ่านแนวคิดเครือข่ายสังคมออนไลน์ (social networking) พื้นที่สาธารณะ (public space) และประทุษวาจา (hate speech)
          จากการศึกษาพบว่า การเปลี่ยนแปลงภูมิทัศน์ของสื่อทำให้มีจำนวนคนที่เข้ามามีส่วนร่วมในการถกเถียง หรือแลกเปลี่ยนความคิดเพิ่มมากขึ้น จนนำไปสู่การตัดสินใจในประเด็นต่าง ๆ ทางสังคมในขณะเดียวกันภายใต้สถานการณ์ความขัดแย้งทางการเมืองในปัจจุบัน สื่อออนไลน์ได้กลายเป็นเครื่องมือทางการเมือง ที่ทุกคนสามารถใช้เพื่อแสดงทัศนคติหรืออุดมการณ์ของตนเองได้อย่างหลากหลาย และในทางกลับกันก็ถูกใช้เป็นเครื่องมือเพื่อกำจัดผู้คิดต่างทางการเมืองได้อย่างมีประสิทธิภาพ โดยแต่ละฝ่ายต่างใช้สื่อผลิตสร้างเนื้อหาที่แสดงออกถึงความเกลียดชังฝ่ายตรงข้าม และพยายามทำให้คนในสังคมให้เกิดความเกลียดชังร่วมกันด้วยการชี้ให้เห็นถึงความเลวร้ายของอีกฝ่าย และนำไปสู่การไล่ล่าผู้ที่คิดต่างทางการเมืองด้วยการประณาม ประจาน และกีดกันบุคคลนั้น ๆ ออกจากสังคม การล่าแม่มดจึงถือเป็นการกระทำที่กระทบต่อสิทธิและเสรีภาพของปัจเจกบุคคล แต่สุดท้ายกลับไม่มีมาตรการใด ๆ ที่สามารถช่วยเหลือหรือเยียวยาเหยื่อที่ถูกล่าแม่มดได้