กระบวนการมีส่วนร่วมในการฟื้นฟูอนุรักษ์และสืบทอดประเพณีอาบน้ำคืนเพ็ญ ชุมชนสามเรือน จังหวัดพระนครศรีอยุธยา
Main Article Content
Abstract
งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อเสนอกระบวนการมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมของชุมชนผ่านประเพณีการอาบน้ำคืนเพ็ญของชุมชนสามเรือน เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพและการวิจัยปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม คณะผู้วิจัยได้ร่วมออกแบบและจัดกิจกรรมร่วมกับชุมชนอาทิ การเสวนาองค์ความรู้ประเพณีชุมชนสามเรือน องค์ความรู้เกี่ยวกับแนวทางในการอนุรักษ์สายน้ำ ด้วยกระบวนการการสร้างความรู้คู่จิตสำนึก การพัฒนากติกาชุมชน การมีส่วนร่วมแบบเครือข่าย และการสืบสานภูมิปัญญาท้องถิ่นโดยเน้นการมีส่วนร่วมของผู้มีส่วนได้ส่วนเสียภายในชุมชน ผลการวิจัยพบว่า กระบวนการนี้ทำให้เกิดการแลกเปลี่ยนภูมิปัญญาระหว่างภายในกับภายนอกชุมชน เป็นการทำงานร่วมกันระหว่างองค์กรเครือข่าย ที่สำคัญชาวชุมชนสามเรือนมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมจากการเตรียมงานเชิงระบบ โดยมีการประชาสัมพันธ์อย่างกว้างขวาง ร่วมกันกำจัดสิ่งปฏิกูล ฆ่าเชื้อโรคตามกระบวนการทางชีววิทยาเพื่อปรับปรุงคุณภาพน้ำให้ใสสะอาด จนมีค่าความเป็นกรดด่างตามเกณฑ์มาตรฐานก่อนจัดประเพณีอาบน้ำคืนเพ็ญ รวมถึงการสาธิตภูมิปัญญาการทำกระทงตาละปัดจากวัชพืช ตลอดจนเมื่อจัดกิจกรรมศึกษาเปรียบเทียบการรับรู้เกี่ยวกับพิธีกรรมอาบน้ำเพ็ญของเยาวชนในพื้นที่พบว่า การจัดกิจกรรมหลังจากวันลอยกระทงปีนี้ นักเรียนมีความเข้าใจเชิงเนื้อหาเรื่องดังกล่าวมากกว่าก่อนจัดกิจกรรมอย่างชัดเจน