การจัดการห่วงโซ่อุปทานหญ้าเนเปียร์ ปากช่อง 1 ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ สู่ข้อเสนอแนะเชิงนโยบาย
Main Article Content
Abstract
หญ้าเนเปียร์ ปากช่อง 1 เป็นพืชอาหารสัตว์ที่ให้ผลผลิตสูง มีโปรตีน และเป็นพืชพลังงานให้ก๊าซมีเทน เมื่อนำไปหมัก แต่การผลิตหญ้าเนเปียร์ยังมีปริมาณไม่เพียงพอ เนื่องจากเกษตรกรหันไปปลูกพืชเศรษฐกิจชนิดอื่น เพื่อให้ปริมาณผลผลิตอาหารสัตว์เพียงพอกับความต้องการของสัตว์ในประเทศ ซึ่งความต้องการอาหารสัตว์เพิ่มขึ้นจากนโยบายการปรับเปลี่ยนพื้นที่ และความต้องการก๊าซชีวภาพที่เพิ่มขึ้นจากนโยบายสนับสนุนการใช้พลังงานทดแทน การศึกษาเพื่อผูกโยงโซ่อุปทานหญ้าเนเปียร์จากต้นน้ำสู่ปลายน้ำ ถือเป็นแนวทางหนึ่งในการสนับสนุนภาคการเกษตร เพื่อให้เกษตรกรและผู้เกี่ยวข้องในห่วงโซ่อุปทานสามารถดำรงอาชีพได้อย่างมั่นคง งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการจัดการห่วงโซ่อุปทานและวิเคราะห์ความเชื่อมโยงในแต่ละระดับ นำไปสู่ข้อเสนอแนะเชิงนโยบาย โดยศึกษากลุ่มตัวอย่างได้แก่ เกษตรกรผู้ปลูกหญ้า 20 คน ผู้รวบรวม 3 คน สหกรณ์ฟาร์มเลี้ยงสัตว์ 3 กลุ่ม และโรงไฟฟ้าก๊าซชีวภาพ 1 แห่ง นำหลักการ Pareto’s Principle (80/20) มาใช้ในพื้นที่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม ซึ่งผู้เกี่ยวข้องในห่วงโซ่อุปทานได้ให้ข้อมูล ร่วมวิเคราะห์ปัญหาและเสนอแนะแนวทางการพัฒนา เพื่อตอบสนองได้ตรงตามความต้องการของทั้งห่วงโซ่อุปทาน ผลวิจัยพบว่า การสร้างเครือข่ายที่เข้มแข็งในรูปแบบกลุ่มเกษตรกร สหกรณ์หรือการเกษตรแบบสัญญา โดยมีการวางแผนและแลกเปลี่ยนข้อมูลร่วมกันในทุกกระบวนการตั้งแต่ต้นน้ำ กลางน้ำ และปลายน้ำ นำเทคโนโลยีสารสนเทศมาประยุกต์ใช้ มีการบริหารจัดการเชิงรุกแบบบูรณาการระหว่างฝ่ายอุปสงค์และอุปทาน และมีหน่วยงานภาครัฐและภาคท้องถิ่นคอยประสานงาน ให้ความรู้ กำกับและดูแลการดำเนินงาน เป็นแรงขับเคลื่อนให้หญ้าเนเปียร์ ปากช่อง 1 สามารถแข่งขันกับพืชพลังงานและพืชอาหารสัตว์อื่นได้