การพัฒนาอาหารไก่ไข่ลดต้นทุนจากทรัพยากรในท้องถิ่นเพื่อการพึ่งพาตนเองอย่างยั่งยืน สำหรับเกษตรกรรายย่อย ตำบลต้นตาล จังหวัดสุพรรณบุรี

บทคัดย่อ

กลุ่มเกษตรกรรายย่อยผู้เลี้ยงไก่ไข่ ตำบลต้นตาล อำเภอสองพี่น้อง จังหวัดสุพรรณบุรี ขาดทักษะและองค์ความรู้ด้านการประกอบสูตรอาหารไก่ไข่สำหรับใช้ในฟาร์ม ทำให้เกษตรกรต้องซื้ออาหารไก่ไข่สำเร็จรูปที่มีราคาสูงและมีค่าใช้จ่ายในการขนส่ง ส่งผลให้ต้นทุนการเลี้ยงไก่ไข่สูงขึ้น งานวิจัยนี้จึงพัฒนาอาหารไก่ไข่จากผักบุ้งน้ำและกะทกรก เพื่อลดต้นทุนและเป็นการพึ่งพาตนเองอย่างยั่งยืน โดยมีเครือข่ายวิสาหกิจชุมชน เกษตรกรผู้เลี้ยงไก่ไข่รายย่อย สถาบันการศึกษา และส่วนราชการ ร่วมกันดำเนินกิจกรรมดังนี้ 1) การสร้างเครือข่าย พัฒนาศักยภาพชุมชน และศึกษาความต้องการของเกษตรกรรายย่อยผู้เลี้ยงไก่ไข่ 2) การแสวงหาทรัพยากรในท้องถิ่นที่มีศักยภาพ 3) การพัฒนาสูตรอาหารไก่ไข่และทดสอบประสิทธิภาพ และ 4) การส่งเสริมองค์ความรู้และพัฒนาแผนธุรกิจเพื่อสังคมเพื่อสร้างการพึ่งพาตนเองให้แก่เกษตรกรรายย่อย การทดสอบสูตรอาหารไก่ไข่ด้วยการนำไปเลี้ยงไก่ไข่สายพันธุ์โลห์มันบราวน์ อายุ 75 สัปดาห์ จำนวน 40 ตัว โดยแต่ละตัวเลี้ยงในกรงตับในโรงเรือนเปิด และแบ่งไก่เป็น 4 กลุ่ม กลุ่มละ 10 ตัว โดยแต่ละกลุ่มได้รับอาหารสูตรดั้งเดิม สูตรอ้างอิง สูตรกะทกรก และสูตรผักบุ้งน้ำ เป็นเวลา 21 วัน ผลการทดสอบระบุว่าอาหารสูตรกะทกรกและผักบุ้งน้ำมีศักยภาพสำหรับเป็นอาหารเลี้ยงไก่ไข่ มีแนวโน้มช่วยเพิ่มน้ำหนักไข่ (P=0.087) และมวลไข่ (P=0.093) และไม่ลดคุณภาพไข่ไก่ โดยสูตรกะทกรกสามารถลดต้นทุน 2.25 บาท/กิโลกรัม สูตรผักบุ้งน้ำสามารถลดต้นทุนอาหาร 2.20 บาท/กิโลกรัม ส่งผลให้กลุ่มเกษตรกรและเครือข่ายวิสาหกิจชุมชนสามารถผลิตอาหารไก่ไข่โดยใช้ทรัพยากรในท้องถิ่น สำหรับใช้ในฟาร์มและจำหน่ายในชุมชนและพื้นที่ใกล้เคียง เป็นต้นแบบของธุรกิจครบวงจรที่สร้างรายได้หมุนเวียนในชุมชน ช่วยขับเคลื่อนเศรษฐกิจพอเพียง สร้างความเข้มแข็งในการพึ่งพาตนเองและการพัฒนาเศรษฐกิจฐานรากของชุมชนได้อย่างยั่งยืน