แผนการพัฒนาการท่องเที่ยวเชิงนิเวศอย่างมีส่วนร่วมของชุมชนสามเรือน จังหวัดพระนครศรีอยุธยา

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาศักยภาพด้านการท่องเที่ยวของชุมชน ตำบลสามเรือน จังหวัดพระนครศรีอยุธยา ให้สามารถเป็นแหล่งทองเที่ยวเชิงนิเวศ 2) เพื่อนำเสนอเส้นทางและรูปแบบกิจกรรมการท่องเที่ยวเชิงนิเวศอย่างมีส่วนร่วมของชุมชนตำบลสามเรือน และ 3) เพื่อเสนอแผนการพัฒนาการท่องเที่ยวเชิงนิเวศอย่างมีส่วนร่วมของชุมชนสามเรือนที่มีความเหมาะสมและสามารถเป็นทางเลือกแก่นักท่องเที่ยวในจังหวัดพระนครศรีอยุธยา โดยใช้วิธีการวิจัยเชิงปริมาณการวิจัยเชิงคุณภาพ และการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม (PAR) กลุ่มตัวอย่าง คือปราชญ์ ชาวบ้านและผู้ที่มีความรู้ด้านประวัติศาสตร์ชุมชน ผู้นำชุมชน กลุ่มเกษตรกร กลุ่มอาชีพประชาชนในพื้นที่บุคคลภายนอกที่มีส่วนเกี่ยวข้องกับการจัดการท่องเที่ยวทั้งภาครัฐและเอกชน และกลุ่มนักท่องเที่ยวที่เที่ยวชมงานวันเห็ดตับเต่างามที่สามเรือน จำนวน 200 คน วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้ค่าเฉลี่ยและส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ผลการวิจัยสรุปได้ว่าชุมชนตำบลสามเรือนมีศักยภาพด้านการท่องเที่ยวสามารถเป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงนิเวศได้ เนื่องจากผลการประเมินศักยภาพแหล่งท่องเที่ยวเชิงนิเวศ พื้นที่ตำบลสามเรือน อำเภอบางปะอิน จังหวัดพระนครศรีอยุธยา มี 9 คะแนน จาก 13 คะแนน สำหรับเส้นทางและรูปแบบกิจกรรมการท่องเที่ยวเชิงนิเวศอย่างมีส่วนร่วมของชุมชนตำบลสามเรือน พบว่า เส้นทางการท่องเที่ยวเชิงนิเวศทางบก ที่มีระยะทางรวม 7 กิโลเมตร มีจุดที่น่าสนใจ และมีความสำคัญเหมาะสมสำหรับการเป็นจุดเรียนรู้ในเส้นทางศึกษาทางธรรมชาติ ทั้งหมด 7 จุด และแผนการพัฒนาการท่องเที่ยวเชิงนิเวศอย่างมีส่วนร่วมของชุมชนสามเรือน ได้จัดทำเป็น 3 ระยะ ได้แก่ ระยะสั้นเวลาไม่เกิน 1 ปี ระยะกลาง 1-5 ปี และระยะยาว 5 ปีขึ้นไป

Development Planning of Community Participated Ecotourism of Samruan Community, Pra Nakhon Sri Ayutthaya Province

The objectives of this research are 1) to study, gather, analyze, and process contextual information regarding the community in the Samluan sub-district, Pra Nakhon Sri Ayutthaya province for the area based research method and practical performance evaluation, 2) to study the potential of sub-district as a destination for ecotourism, 3) to participate in suggestion of activities and routes for ecotourism projects and 4) to present the planning of the community’s participation in the development of appropriate ecotourism options for potential visitors to the Pra Nakhon Sri Ayutthaya province. This project employed quantitative research, quality research, and participatory action research (PAR). Concepts and principles of ecotourism and innovative, creative tourism activities were combined. A case study was conducted using a sample group of local historians, community leaders, farmers, occupation groups, community residents, concerned individuals from neighboring communities, local government officials, private sector representatives, and 200 visitors to the mushroom festival organized by the community. The information was analyzed in term of mean and standard deviation using a statistics program. The results indicated that Samluan’s potential as a destination for ecotourism rated at 9 out of a possible 13 score. Routes and activities for ecotourism projects suggested by the community participation was visited by the researchers in order to assess whether the tourism management and collaboration with members of the Samluan community were fulfilled. After these processes, a 7 kilometer tourism route was selected for ecosystems observation and implemented in the community’s sixth mushroom festival. Finally, the planning of the community’s participation in the development of appropriate ecotourism options for potential visitors to the Pra Nakhon Sri Ayutthaya province was presented in 3 stages; a short-term stage (less than 1 year), a medium-term stage (1-5 years), amd a long-term stage (over 5 years.)