Community’s Awareness of Songkhla Old Town Heritage Value among the Youth Through Participatory Learning Process
Main Article Content
บทคัดย่อ
งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) พัฒนากระบวนการเรียนรู้แบบมีส่วนร่วมระหว่างเด็ก เยาวชน คนในพื้นที่และภาคีเครือข่าย ในการเสริมสร้างการรับรู้คุณค่าเมืองเก่าสงขลาสู่การเป็นเมืองมรดกโลก 2) พัฒนากรอบหลักสูตรท้องถิ่น ที่เสริมสร้างการรับรู้คุณค่าเมืองเก่าสงขลาสู่สถานศึกษาสำหรับนักเรียนระดับประถมศึกษาปีที่ 1 - 6 และ 3) พัฒนาชุดการเรียนรู้ตามอัธยาศัย ที่เสริมสร้างการรับรู้คุณค่าเมืองเก่าสงขลาแก่คนสงขลาและนักท่องเที่ยวทั่วไป โดยใช้การวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม ระหว่างนักวิชาการ ปราชญ์ท้องถิ่น ชุมชนเก้าห้องถนนหนองจิก-นางงาม องค์การบริหารส่วนจังหวัดสงขลา เทศบาลนครสงขลา รวมทั้งผู้บริหารและครูจาก 10 โรงเรียน ในจังหวัดสงขลา ประกอบด้วย โรงเรียนในเขตพื้นที่อำเภอเมือง ตำบลบ่อยาง สังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาเอกชน จำนวน 6 โรงเรียน สังกัดเทศบาลนครสงขลา 1 โรงเรียน และโรงเรียนนอกเขตพื้นที่ตำบลบ่อยาง สังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาเอกชน จำนวน 3 โรงเรียน ด้วยกระบวนการเรียนรู้แบบมีส่วนร่วม 5 ขั้นตอน ประกอบด้วย 1) สร้างความสัมพันธ์และเครือข่ายการเรียนรู้ 2) การเปลี่ยนกระบวนทัศน์และแลกเปลี่ยนวิสัยทัศน์ในการจัดการเรียนรู้ 3) ปฏิบัติการสร้างการมีส่วนร่วมเรียนรู้กับชุมชน 4) สร้างประสบการณ์เพื่อปลูกจิตสำนึกความเป็นพลเมืองสู่การรักษาคุณค่าเมืองเก่าสงขลา และ 5)ตื่นรู้สู่การพัฒนาหลักสูตรและการนำไปใช้ด้วยศรัทธา ผลการวิจัย คือ 1) เกิดภาคีเครือข่ายระหว่างนักวิชาการ ปราชญ์ท้องถิ่น ชุมชนเก้าห้องถนนหนองจิก-นางงาม องค์การบริหารส่วนจังหวัดสงขลา เทศบาลนครสงขลา รวมทั้งผู้บริหารและครูจาก 10 โรงเรียน ในจังหวัดสงขลา โดยร่วมระดมองค์ความรู้ ภูมิปัญญาท้องถิ่น จัดทำหลักสูตรและแนวทางการจัดการเรียนรู้ด้วยระบบคุณค่าและกระบวนการเรียนแบบใฝ่รู้ เพื่อกระตุ้นจิตสำนึกเด็กและเยาวชนให้เห็นคุณค่ารากเหง้าของมรดกวัฒนธรรมสงขลาอย่างร่วมสมัย 2) กรอบหลักสูตรท้องถิ่น เยาวชนรักษ์ถิ่นสงขลา: สามหลักผสมเกลียวเป็นหนึ่งเดียวในบ่อยาง และ 3) ชุดการเรียนรู้ตามอัธยาศัย ถนนเรียนรู้คู่วัฒนธรรมชุมชนเก้าห้องถนนหนองจิก-นางงาม
Article Details
Area Based Development Research Journal values copyright protection and licensing to safeguard author rights and facilitate the appropriate dissemination of research. Our policies ensure openness, accessibility, and attribution. Authors retain copyright ownership, and articles are published under a Creative Commons Attribution License (CC BY), allowing sharing, adaptation, and proper attribution. Authors have the freedom to publish under the CC BY license, granting broad reuse and distribution permissions. The journal supports posting articles on third-party repositories, adhering to institutional and funding restrictions. Author guidelines detail copyright and licensing requirements, empowering authors with knowledge about their rights and responsibilities. These policies cultivate an environment of collaboration, openness, and responsible sharing, benefiting authors and the research community while honoring intellectual property rights.
เอกสารอ้างอิง
กมล สุดประเสริฐ. (2540). การวิจัยปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วมของผู้ปฏิบัติงาน. กรุงเทพฯ: สำนักงานโครงการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ กระทรวงศึกษาธิการ.
กระทรวงศึกษาธิการ. (2551). แนวทางในการจัดทำากรอบหลักสูตรท้องถิ่น ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551. สืบค้นเมื่อ 10 กุมภาพันธ์ 2561, จาก file:///C:/Users/8.1/Downloads/แนวทางการจัดทำาหลักสูตรท้องถิ่น%20สพฐ.pdf.
กลุ่มภาคีในพื้นที่เมืองสงขลาและสถาบันอาศรมศิลป์. (2561). กรอบหลักสูตรท้องถิ่น เยาวชนรักษ์ถิ่นสงขลา สามหลักผสมเกลียวเป็นหนึ่งเดียวในบ่อยาง. สืบค้นเมื่อ 20 กรกฎาคม 2561, จาก https://www.arsomsilp.ac.th/book-bo-yang-local-curriculum-framework/.
คาเฮน, อดัม. (2556). ถอดบทเรียนเปลี่ยนอนาคต Transformative scenario planning. แปลโดย สันติ กนกธนาพร, สุมิท แช่มประสิทธิ์ และ ชัยวัฒน์ ถิระพันธ์. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์มติชน.
ประภาภัทร นิยม. (2560). เอกสารรายงานการอบรมโครงการพัฒนาสมรรถนะการจัดการเรียนการสอนสำาหรับครูพระสอนศีลธรรมในโรงเรียน. การพัฒนาทักษะการจัดการเรียนรู้แบบ Active learning. วันที่ 11-14 พฤษภาคม 2560. กรุงเทพฯ: สถาบันอาศรมศิลป์.
ปิยะวัติ บุญ-หลง, กาญจนา แก้วเทพ และ บวร ปภัสราทร. (2559). งานวิชาการเพื่อสังคม: หลักการและวิธีการ. กรุงเทพฯ: สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย.
พนมพร เผ่าเจริญ. (2551). การพัฒนากระบวนการเครือข่ายการพัฒนาครูด้านการจัดสิ่งแวดล้อมในชั้นเรียนที่ช่วยให้นักเรียนเกิดการเรียนรู้โดยสร้างองค์ความรู้ด้วยตนเอง สำาหรับโรงเรียนขนาดเล็กในจังหวัดนครสวรรค์. มหาวิทยาลัยราชภัฎนครสวรรค์, คณะครุศาสตร์.
วรรณดี สุทธินรากร. (2556). การวิจัยเชิงปฏิบัติการ การวิจัยเพื่อเสรีภาพและการสร้างสรรค์. กรุงเทพฯ: สยามปริทัศน์.
วิจารณ์ พานิช. (2555). วิถีสร้างการเรียนรู้เพื่อศิษย์ในศตวรรษที่ 21. กรุงเทพฯ: ตถตาพับลิเคชั่น จำกัด.
วิจารณ์ พานิช. (2558). การเรียนรู้สู่การเปลี่ยนแปลง Transformative learning. กรุงเทพฯ: เอส. อาร์ พริ้นต์ติ้ง แมสโปรดักส์ จำกัด.
สีลาภรณ์ บัวสาย. (2525). พลังความรู้และความร่วมมือ: บทเรียนจากการวิจัยเพื่อพัฒนาเชิงพื้นที่. กรุงเทพฯ: สำนักงานกองทุนสนับสนุนงานวิจัย.
สีลาภรณ์ บัวสาย. (2557). งานวิจัยเพื่อพัฒนาพื้นที่ (Area based collaborative research) กับการสร้างความเปลี่ยนแปลงในพื้นที่. วารสารวิจัยเพื่อการพัฒนาเชิงพื้นที่, 6(3), 123-127.
สุธีระ ประเสริฐสรรพ์. (2556). กระบวนการวิจัยเพื่อพัฒนาพื้นที่ แนวทางการพัฒนางานวิจัยเพื่อสังคม. กรุงเทพฯ: สำนักงานกองทุนสนับสนุนงานวิจัย.
สุภางค์ จันทรวานิช. (2547). วิธีการวิจัยเชิงคุณภาพ. กรุงเทพฯ: สำานักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
อัญชลี ธรรมะวิธีกุล. (2552). การพัฒนาหลักสูตรท้องถิ่น. สืบค้นเมื่อ 26 พฤศจิกายน 2560, จาก https://panchalee.wordpress.com/2009/04/10/local_curriculum/.
Niyom, P. (2018). Holistic education in Thai Buddhist schools. in Miller, J., Nigh, K., Binder, M., Novak, B., & Crowell, S. (Editors), International Handbook of Holistic Education. New York: Routledge.