กระบวนการ ระบบ และรูปแบบวัฒนธรรมการออม ชุมชนบ้านท่าดินแดงออก จังหวัดพัทลุง
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษากระบวนการ ระบบ และรูปแบบวัฒนธรรมการออมของชุมชนบ้านท่าดินแดงออก อำเภอป่าบอน จังหวัดพัทลุง เก็บข้อมูลด้วยการสัมภาษณ์ ทั้งการสัมภาษณ์แบบไม่เป็นทางการกึ่งโครงสร้าง การสัมภาษณ์เชิงลึก และการสังเกต จากผู้ให้ข้อมูลหลักที่เป็นผู้นำชุมชน คณะทำงานแผนแม่บทชุมชน ปราชญ์ชาวบ้าน แกนนำเด็กและเยาวชนที่เข้าร่วมกิจกรรม จำนวน 23 คน วิเคราะห์ข้อมูลเชิงเนื้อหา และนำเสนอในลักษณะพรรณาความ ผลวิจัยพบว่า กระบวนการออมทรัพย์ มี 4 ขั้นตอน ได้แก่ 1) การสร้างความตระหนัก เกิดจากการกล่อมเกลาจากครอบครัว 2) ปฏิบัติการออมทรัพย์ เกิดขึ้นได้หลากหลายตามบริบทของครอบครัว เช่น ออมความรู้จากโรงเรียน หลักคำสอนทางศาสนา 3) การขยายกิจกรรมออมทรัพย์ เช่น ปลูกต้นไม้ เลี้ยงสัตว์ และ 4) การถ่ายทอดองค์ความรู้ภูมิปัญญาการออม เช่น นำความรู้ไปแลกเปลี่ยนเรียนรู้กับเพื่อน ระบบวัฒนธรรมการออม มี 3 ระบบ ได้แก่ 1) สถาบันทางสังคม เช่น ครอบครัว วัด โรงเรียน เป็นหน่วยที่มีบทบาทสำคัญในการเสริมความรู้ความสามารถ การเป็นมนุษย์ที่สมบูรณ์ 2) องค์ความรู้และภูมิปัญญา เป็นทรัพย์ที่มีคุณค่าต่อการดำเนินชีวิตในชุมชน เช่น การปลูกพืช และเลี้ยงสัตว์ และ 3) วิธีการถ่ายทอด เป็นกระบวนการสื่อสารระหว่างกันเพื่อให้รับรู้ถึงคุณค่าการออม เช่น การปฏิบัติให้เห็นเป็นตัวอย่าง การเล่าเรื่อง การฝึกให้ปฏิบัติ และรูปแบบวัฒนธรรมการออม มี 5 รูปแบบ ได้แก่ 1) การออมทรัพย์แบบปศุสัตว์ เช่น การเลี้ยงวัว หมู ไก่ ปลาดุก 2) การออมทรัพย์แบบกสิกรรม เช่น ทำนา สวนยางพารา สวนผสมผสาน 3) การออมทรัพย์แบบอสังหาริมทรัพย์และวัตถุที่มีมูลค่า เช่น ที่ดิน ทองคำ พระเครื่องและวัตถุโบราณ 4) การออมทรัพย์แบบปัญญา เช่น เข้าร่วมประชุมฝึกอบรม ศึกษาดูงาน อ่านหนังสือ และ 5) การออมทรัพย์แบบเงินเหรียญและธนบัตร เช่น เก็บเงินในกระปุกออมสิน การเล่นแชร์ เงินสัจจะ ซึ่งความรู้นี้จะเป็นข้อมูลเพื่อใช้ส่งเสริมพฤติกรรมการออมของคนในชุมชนต่อไป
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
Area Based Development Research Journal values copyright protection and licensing to safeguard author rights and facilitate the appropriate dissemination of research. Our policies ensure openness, accessibility, and attribution. Authors retain copyright ownership, and articles are published under a Creative Commons Attribution License (CC BY), allowing sharing, adaptation, and proper attribution. Authors have the freedom to publish under the CC BY license, granting broad reuse and distribution permissions. The journal supports posting articles on third-party repositories, adhering to institutional and funding restrictions. Author guidelines detail copyright and licensing requirements, empowering authors with knowledge about their rights and responsibilities. These policies cultivate an environment of collaboration, openness, and responsible sharing, benefiting authors and the research community while honoring intellectual property rights.
เอกสารอ้างอิง
บำรุง บุญปัญญา. (2549). 3 ทศวรรษ แนวคิดวัฒนธรรมชุมชน: บทนิพนธ์คัดสรร ว่าด้วยประชาธิปไตยชาวบ้าน เศรษฐกิจชุมชนและการพัฒนาบทเส้นทางที่เป็นไท. กรุงเทพฯ: โครงการหนังสือดอกติ้วป่า.
พระราชบัญญัติวัฒนธรรมแห่งชาติ. (2485). ประกาศประธานสภาผู้แทนราษฎร. ลงวันที่ 4 สิงหาคม พ.ศ. 2480 และวันที่ 16 ธันวาคม พ.ศ. 2484.
พระราชบัญญัติวัฒนธรรมแห่งชาติ. (2553). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 127, ตอนที่ 69 ก, หน้า 29–35.
วันชัย ธรรมสัจการ และ พรนค์พิเชฐ แห่งหน. (2561). กระบวนการปรับเปลี่ยนกองทุนการเงินชุมชนสู่ธนาคารหมู่บ้านในจังหวัดสงขลา: บทเรียนในอดีตและปัจจุบันเพื่ออนาคต. วารสารการจัดการ, 7(Special), 74–88.
วันดี หิรัญสถาพร, พรทิพย์ บุญทรง, นงลักษณ์ ลัคนทินากร และ สุรัชฎา เมฆขลา. (2558). พฤติกรรมการออมของนักศึกษามหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลรัตนโกสินทร์ บพิตรพิมุข จักรวรรดิ. (รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์). นครปฐม: มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลรัตนโกสินทร์.
วิโรจน์ เจษฎาลักษณ์ และ ธนภรณ์ เนื่องพลี. (2561). พฤติกรรมและปัจจัยที่มีผลต่อการออมของผู้สูงอายุในอำเภอเมือง จังหวัดนนทบุรี. วารสารวิชาการ Veridian E-Journal สาขามนุษยศาสตร์ สังคมศาสตร์ และศิลปะ, 11(1), 3061–3074.
ศิริรัตน์ ศรีพนม. (2559). ปัจจัยที่มีผลต่อพฤติกรรมการออมเงินของสมาชิกสหกรณ์ออมทรัพย์ครูจันทบุรี จำกัด. (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). ชลบุรี: มหาวิทยาลัยบูรพา.
สัมพันธ์ เตชะอธิก, วิเชียร แสงโชติ, มานะ นาคำ, และ อกนิษฐ์ ป้องภัย. (2540). การพัฒนาความเข้มแข็งขององค์กรชาวบ้าน. กรุงเทพฯ: เจริญวิทย์การพิมพ์.
เสถียร โกเศศ. (2525). วัฒนธรรมและประเพณีต่างๆ ของไทย. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์คลังวิทยา.
อนพัทย์ หนองคู และ พรวรรณ นันทแพทย์. (2559). การวิเคราะห์รูปแบบการออมสำหรับวัยสูงอายุในประเทศไทยและต่างประเทศ. วารสารวิชาการการบริหารธุรกิจ สมาคมสถาบันอุดมศึกษาแห่งประเทศไทย, 5(1), 145–153.
