การจัดการปัญหาการขาดแคลนน้ำเพื่อการเกษตรในฤดูแล้ง โดยการมีส่วนร่วมของชุมชน บ้านทุ่งฮ้างและบ้านแม่จอกฟ้า จังหวัดลำปาง
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
ชุมชนบ้านทุ่งฮ้าง และบ้านแม่จอกฟ้า ตำบลทุ่งผึ้ง อำเภอแจ้ห่ม จังหวัดลำปาง ประสบปัญหามีน้ำไม่เพียงพอสำหรับทำการเกษตรในฤดูแล้ง งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนารูปแบบการจัดการปัญหาการขาดแคลนน้ำเพื่อการเกษตรในฤดูแล้งของทั้งสองหมู่บ้าน ดำเนินการวิจัยในเดือนกันยายน พ.ศ. 2561 ถึง มกราคม พ.ศ. 2563 ชุมชนมีส่วนร่วมในการแก้ปัญหา โดยร่วมกันวางแผนและวิเคราะห์ปัญหาการขาดแคลนน้ำ สำรวจพื้นที่เพื่อเก็บรายละเอียดเส้นทางน้ำ แผนที่แหล่งทรัพยากรน้ำ แผนที่ชุมชน พิกัดและระดับความสูงจากน้ำทะเล แนวทางการแก้ปัญหาคือ การสร้างฝายกั้นน้ำเพื่อกักเก็บน้ำไว้ใช้ในช่วงฤดูแล้ง ผลการดำเนินงานส่งผลให้ 1) บ้านทุ่งฮ้างมีการสร้างฝาย 1 แห่ง และบ้านแม่จอกฟ้ามีการสร้างฝาย 3 แห่ง รูปแบบฝายที่เหมาะสมกับบริบทบ้านทุ่งฮ้างคือฝายปูนปั้นมือแบบมีประตูน้ำ และบ้านแม่จอกฟ้าคือฝายปูนปั้นแบบกึ่งถาวร ปริมาณน้ำที่กักเก็บหน้าฝายบ้านทุ่งฮ้าง 248 ลูกบาศก์เมตร และบ้านแม่จอกฟ้าจำนวน 3 แห่ง แต่ละแห่งกักเก็บน้ำได้ประมาณ 71.25 ลูกบาศก์เมตร และ 2) เกิดภาคีเครือข่ายในพื้นที่ คนในชุมชนมีบทเรียน เกิดการเรียนรู้ มองเห็นปัญหา ช่วยกันแก้ไขปัญหา และมีความรู้สึกเป็นเจ้าของทรัพยากรป่าต้นน้ำร่วมกัน ก่อให้เกิดการขับเคลื่อนเพื่อแก้ปัญหาการขาดแคลนน้ำเพื่อการเกษตรโดยการมีส่วนร่วมของชุมชน
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
Area Based Development Research Journal values copyright protection and licensing to safeguard author rights and facilitate the appropriate dissemination of research. Our policies ensure openness, accessibility, and attribution. Authors retain copyright ownership, and articles are published under a Creative Commons Attribution License (CC BY), allowing sharing, adaptation, and proper attribution. Authors have the freedom to publish under the CC BY license, granting broad reuse and distribution permissions. The journal supports posting articles on third-party repositories, adhering to institutional and funding restrictions. Author guidelines detail copyright and licensing requirements, empowering authors with knowledge about their rights and responsibilities. These policies cultivate an environment of collaboration, openness, and responsible sharing, benefiting authors and the research community while honoring intellectual property rights.
เอกสารอ้างอิง
Ampansirirat, A., & Wongchiya, P. (2017). The participatory action research: Key features and application in community. Journal of Humanities and Social Sciences Mahasarakham University, 36(6), 192-202. (in Thai).
Boonlai, S., & Sripokangkul, S. (2017). Guideline of water management development for sustainable agriculture system: A case study of Tha Khraserm sub-district, Nam Phong district, Khon Kaen province. Veridian E-Journal, Silpakorn University, 10(2), 1771–1784. (in Thai).
Kapinkarn, M., & Thongsri, N. (2020). Adjust to drought, sustainable change. Retrieved April 2, 2020, from https://www.bot.or.th/Thai/ResearchAndPublications/articles/Pages/Article_27Feb2020.aspx. (in Thai).
Kasemsuk, C. (2018). Public participation approach for sustainable community development. Academic Journal of Humanities and Social Sciences, Burapha University, 26(50), 169-186. (in Thai).
Klinsreesuk, R., Srisai, S., & Vibhatakalasa, J. (2018). Effective water management with participation of the people in the Regional Irrigation Office 11 Royal Irrigation Department. VRU Research and Development Journal Humanities and Social Science, 12(3),167-176. (in Thai).
Maesincee, S. (2017). Sufficiency economy philosophy: Development paradigm in Thailand 4.0. Retrieved April 10, 2020, from http://www.tsdf.nida.ac.th/elctfl/articlefile/article-file-11251.pdf. (in Thai).
Office of Natural Resources and Environmental Policy and Planning. (2012). Minutes of the workshop on World Wetland Day. Ministry of Natural Resources and Environment. Retrieved May 9, 2020, from http://wetland.onep.go.th/pdf/. (in Thai).
Rithikup, W. (2018). Comminity-based learning: Effective pedagogy strategies for teachers in the 21st century. Graduate School Journal Chiang Rai Rajabhat University, 11(3), 179-191. (in Thai).
Roongruangwonge, W. (2017). Community–based natural resources and environmental management (1st edition). Chiang Mai: Faculty of Science, Chiang Mai University. (in Thai).
Sonthisuwannakun, P., & Thamma-apipon, S. (2019). The adaption of famers to drought situation in Banphai–jarakae community, Bang Len district, Nakorn Pathom province. Journal of Management and Development Ubon Ratchathani Rajabhat University, 6(2), 1-22. (in Thai).
Sukkorn, K., Vipasrinimit, P., & Supachantarasuk, S. (2017). Communities participation on strategic management of Wang river. Veridian E-Journal, Silpakorn University, 10(2), 1969-1989. (in Thai).
Supmee, R., (2020). Create a water management knowledge set and upstream forest by community participation, Thung Phueng sub- district, Chae Hom district, Lampang province (Research report). Lampang: Rajamangala University of Technology Lanna Lampang. (in Thai).
The Bureau of Registration Administration, Department of Provincial Administration. (2018). Population data. Retrieved December 15, 2018, from https://stat.bora.dopa.go.th/stat/statnew/statMenu/newStat/home.php. (in Thai).
Theptha, V., Panin, O., & Davivongs, V. (2018). Ecohydrology of the Muang Fai irrigation system for agriculture in headwaters and river sources. VRU Research and Development Journal Science and Technology, 13(2), 1-11. (in Thai).
