ปัจจัยที่ส่งผลต่อการเปลี่ยนแปลงของชุมชนตลาดน้อย กรุงเทพมหานคร

บทคัดย่อ

บทความนี้มีวัตถุประสงค์ในการศึกษาองค์ความรู้ทางด้านประวัติศาสตร์ พัฒนาการและความเป็นมาของชุมชนตลาดน้อย รวมถึงศึกษาการเปลี่ยนแปลงของชุมชนตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน เพื่อนำมาสรุปถึงปัจจัยที่ส่งผลต่อการเปลี่ยนแปลงของชุมชนตลาดน้อย ที่ได้วิเคราะห์ผ่านลักษณะทางกายภาพ เศรษฐกิจ และสังคม ซึ่งจากการศึกษาพบว่า ชุมชนตลาดน้อยเป็นชุมชนการค้าเก่าแก่ที่สำคัญแห่งหนึ่งของกรุงเทพมหานคร โดยเริ่มมีการตั้งถิ่นฐานในช่วงสมัยอยุธยาจากการอพยพเข้ามาของกลุ่มชาวจีน และเริ่มมีการขยายตัวของชุมชนมากขึ้นจากการเพิ่มขึ้นของกิจกรรมการค้าบริเวณริมฝั่งแม่น้ำเจ้าพระยา และได้กลายเป็นย่านการค้าที่รุ่งเรืองหลังจากมีการทำสนธิสัญญาเบาว์ริง เป็นช่วงที่กิจกรรมการค้าเป็นไปอย่างคึกคักและดึงดูดให้ผู้คนเข้ามายังชุมชนเป็นจำนวนมาก ต่อมามีการพัฒนาเส้นทางคมนาคมทางบก ส่งผลให้บทบาทของแม่น้ำลำคลองลงน้อยลง รวมถึงการขยายตัวของเมืองความเจริญเริ่มไปสู่พื้นที่อื่น และมีการเกิดขึ้นของย่านการค้าแห่งใหม่ ทำให้การค้าขายในชุมชนตลาดน้อยเริ่มถดถอยลงจนถึงปัจจุบัน หากแต่ยังคงหลงเหลือความเป็นชุมชนการค้าดั้งเดิมที่สะท้อนผ่านมรดกทางวัฒนธรรม วิถีชีวิตที่ยังคงสืบทอดมายังปัจจุบันและสามารถเป็นจุดสำคัญที่ทำให้เกิดการพัฒนาอย่างยั่งยืนผ่านฐานรากทางวัฒนธรรมต่อไปในอนาคตได้ ทั้งนี้ผลการศึกษาสามารถสรุปปัจจัยที่ส่งผลต่อการเปลี่ยนแปลงของชุมชนตลาดน้อย ซึ่งปัจจัยหลักคือ ปัจจัยทางด้านกายภาพ โดยมีการเปลี่ยนแปลงการตั้งถิ่นฐาน การเปลี่ยนแปลงด้านคมนาคมที่เห็นได้ชัดมากที่สุด และปัจจัยรองคือ ปัจจัยทางด้านเศรษฐกิจและสังคม ที่ส่งผลต่อการเปลี่ยนแปลงในด้านต่าง ๆ ของชุมชนตลาดน้อยจนถึงปัจจุบัน