ทหารกับรูปแบบการสร้างความสงบในทัศนะพุทธปรัชญาเถรวาท

บทคัดย่อ

บทความนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาแนวคิดเรื่องทหารในพุทธปรัชญาเถรวาท เพื่อศึกษาแนวคิดเรื่องรูปแบบการสร้างความสงบในพุทธปรัชญาเถรวาท และเพื่อวิเคราะห์แนวคิดเรื่องทหารกับรูปแบบการสร้างความสงบในพุทธปรัชญาเถรวาท การวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพโดยการวิเคราะห์เอกสาร จากผลการศึกษา พบว่า แนวคิดของทหารในพุทธปรัชญาเถรวาทมองว่า ทหาร คือ บุคคลผู้ทำหน้าที่รบและปกป้องความสงบ แยกออกเป็น 2 แบบ คือ ทหารตามหน้าที่ โดยมีหลักใหญ่ว่าเป็นการทำในฐานะรักษากับปกป้องตามอุดมคติของสังคม และทหารในฐานะอาชีพ เป็นความจำเป็นในการรักษารัฐไว้ ส่วนแนวคิดเรื่องรูปแบบการสร้างความสงบในพุทธปรัชญาเถรวาทซึ่งมี 2 รูปแบบ คือ 1. รูปแบบการสร้างความสงบทางศาสนา เป็นการสร้างความดีภายในใจหรือสร้างแรงขับเคลื่อนทางดีสำหรับการตัดสินใจทำดีแม้ในท่ามกลางความขัดแย้ง และ 2. รูปแบบการสร้างความสงบทางโลก เป็นการสร้างกระบวนการทางรูปธรรมต่อการตัดสินความขัดแย้งด้วยการประนีประนอมหรือแม้แต่การทำสงครามเพื่อพยายามหาความชอบธรรมให้กับการฆ่าด้วยการโยงกับจุดหมายที่จะทำนั้นว่ามีเหตุผลและสมควรมากน้อยเพียงใด แนวคิดเรื่องทหารกับรูปแบบการสร้างความสงบในพุทธปรัชญาเถรวาท วิเคราะห์ลักษณะสำคัญ 2 อย่างคือ 1. ทหารกับรูปแบบการสร้างความสงบผ่านการฆ่า พิจารณาบนฐานเจตนาที่บริสุทธิ์และเป้าหมายของการฆ่านั้นด้วย และ 2.ทหารกับรูปแบบการสร้างความสงบผ่านคุณธรรม โดยทหารที่จะสร้างความสงบต้องทำหน้าที่ปกป้องคุ้มครองมากกว่าที่จะเน้นการฆ่าแบบทหารอาชีพกับการแย่งชิงซึ่งนำไปสู่ความไม่พอใจ และทำให้ความสงบเกิดขึ้นได้ยาก