มองธรรมชาติวิทยาศาสตร์ในมุมที่ต่างออกไป เพื่อทำความเข้าใจในการสอนฐานสมรรถนะ

Main Article Content

มุสตากีม อาแว
ศุภวิชภ์ คณิตจินดา
ชาตรี ฝ่ายคำตา
พงศ์ประพันธ์ พงษ์โสภณ
เอกภูมิ จันทรขันตี

บทคัดย่อ

งานวิจัยที่ผ่านมาได้ชี้ให้เห็นว่า แนวคิดเกี่ยวกับธรรมชาติของวิทยาศาสตร์ ไม่ได้ถูกนำมาใช้เป็นเครื่องมือในการสอนมากเท่าใดนัก โดยส่วนใหญ่พบว่า ครูมักจะสอน "บทเรียนธรรมชาติของวิทยาศาสตร์" ให้กับนักเรียน เพื่อให้นักเรียนเข้าใจแนวคิด ประวัติศาสตร์และปรัชญาของวิทยาศาสตร์เพียงเท่านั้น อาทิ วิทยาศาสตร์มีความคงทนแต่เปลี่ยนแปลงได้ กฎและทฤษฎีมีหน้าที่แตกต่างกัน เป็นต้น ซึ่งยังไม่เพียงพอต่อการพัฒนาสมรรถนะทางวิทยาศาสตร์ เพราะไม่ได้ฝึกฝนกระบวนการสืบเสาะและไม่สามารถตีความข้อมูลหรือให้คำอธิบายต่อปรากฏการณ์ได้ ทั้งนี้จุดสำคัญของการทำความเข้าใจธรรมชาติของวิทยาศาสตร์ คือ การได้มาซึ่งความรู้ทางวิทยาศาสตร์หรือญาณวิทยา บทความวิชาการนี้จึงขอนำเสนอแง่มุมใหม่ของการทำความเข้าใจธรรมชาติวิทยาศาสตร์ที่จะเป็นกุญแจในการออกแบบกิจกรรมการเรียนรู้ในเนื้อหาเฉพาะที่ส่งเสริมสมรรถนะของผู้เรียน โดยจะอธิบายด้วยกรอบแนวคิดของความรู้ในเนื้อหาผนวกวิธีสอน (Pedagogical Content Knowledge: PCK) พร้อมกับวิเคราะห์และยกตัวอย่างกิจกรรมที่ครูวิทยาศาสตร์สามารถนำไปใช้ในห้องเรียนได้

Article Details

บท
บทความวิชาการ

References

พงศ์ประพันธ์ พงษ์โสภณ. (2552). สอนวิทยาศาสตร์อย่างที่วิทยาศาสตร์เป็น. วารสารวิทยาศาสตร์, 63(1), 84-89.

วรัญญา จีระวิพูลวรรณ. (2557). การใช้การเรียนรู้แบบสืบเสาะหาความรู้เสริมด้วยวิธีการสอนแบบทำนายสังเกตอธิบายและเปรียบเทียบแบบอุปมาอุปไมยต่อมโนคติเรื่องวงจรไฟฟ้ากระแสตรงของครูวิทยาศาสต์ระดับประถมศึกษา. วารสารหน่วยวิจัยวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี และสิ่งแวดล้อมเพื่อการเรียนรู้, 5(1), 1-10.

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี. (2553). ความฉลาดรู้ด้านวิทยาศาสตร์.

เข้าถึงจาก https://pisathailand.ipst.ac.th/about-pisa/scientific-literacy/.

Abd-El-Khalick. (2013). Teaching With and About Nature of Science, and Science Teacher Knowledge Domains. Science & Education, 22(9), 1 – 21.

Abell, S. K. (2008). Twenty Years Later: Does pedagogical content knowledge remain a useful idea?. International Journal of Science Education, 30(10), 105-1416.

Abell, S. K., & Smith, D. C. (1994). What is science?: preservice elementary teachers’ conceptions of the nature of science. International Journal of Science Education, 16(4), 475-487.

American Association for the Advancement of Science. (2009). Project 2061: Science for All Americans (Online). Retrieved from http://www.project2061.org

Gudmundsdottir, S., & Shulman, L. (1987). Pedagogical Content Knowledge in Social Studies. Scandinavian Journal of Educational Research, 31(2), 59-70.

Lederman, N. G., Abd‐El‐Khalick, F., Bell, R. L., & Schwartz, R. S. (2002). Views of nature of science

questionnaire: Toward valid and meaningful assessment of learners' conceptions of nature of

science. Journal of research in science teaching, 39(6), 497-521.

Lederman, N. G., & Laderman, J. S. (2019). Teaching and learning nature of scientific knowledge: Is it Déjà vu all over again? Disciplinary and Interdisciplinary Science Education Research, 1(6), 1-9.

Lederman, N.G. (2006). Syntax Of Nature Of Science Within Inquiry And Science Instruction. In: Flick, L.B.,

Lederman, N.G. (Eds.), Scientific Inquiry and Nature of Science. Science & Technology Education Library (301-317). Dordrecht: Springer.

Lederman, N. G., Abd-El-Khalick, F., Bell, R. L., & Schwartz, R. S. (2002). Views of nature of science

questionnaire: Toward valid and meaningful assessment of learners' conceptions of nature of science. Journal of Research in Science Teaching, 39(6), 497–521.

Lederman, N. G., & Zeidler, D. L. (1987). Science teachers' conceptions of the nature of science: Do they really influence teaching behavior?. Science Teacher Education, 71(5), 721-734.

Magnusson, S., Krajcik, L., & Borko, H. (1999). Nature, sources and development of pedagogical content knowledge. In J. Gess-Newsome & N. G. Lederman (Eds.), Examining pedagogical content knowledge(pp. 95–132). Dordrecht, The Netherlands: Kluwer.

McComas, W.F. (2004). Keys to Teaching the Nature of Science. The Science Teacher, 71, 24-27.

Mccomas, W. F., Clough, M. P., & Nouri, N. (2020). Nature of Science and Classroom Practice: A Review of the Literature with Implications for Effective NOS Instruction. In W. F. Mccomas (Ed.), Nature of Science in Science Instruction: Rationales ans Strategies. Switzerland: Springer.

Nilsson, P., & Loughran, J. (2011). Exploring the Development of Pre-Service Science Elementary Teachers’ Pedagogical Content Knowledge. Journal of Science Teacher, 23(7), 1-23.

OECD. (2013). Education at a Glance 2013: OECD Indicators. France: OECD Publishing.

Park, S., & Oliver, J. S. (2008). Revisiting the Conceptualisation of Pedagogical Content Knowledge (PCK): PCK as a Conceptual Tool to Understand Teachers as Professionals. Research in Science Education, 38, 261-284.

Shulman, L. S. (1986). Those Who Understand: Knowledge Growth in Teaching. Educational Researcher, 15(2), 4-14.