เพลงโนเน : การสร้างความหมายใหม่แห่งเพลงพื้นถิ่น ชุมชนบ้านบางเก่า อำเภอชะอำ จังหวัดเพชรบุรี

ผู้แต่ง

  • ธีรศักดิ์ สุขสันติกมล คณะโบราณคดี มหาวิทยาลัยศิลปากร

คำสำคัญ:

เพลงโนเน, เพลงพื้นถิ่น, บ้านบางเก่า

บทคัดย่อ

เพลงโนเน เป็นศิลปะการละเล่นพื้นถิ่นของชุมชนบ้านบางเก่า อำเภอชะอำ จังหวัดเพชรบุรี โดยทั่วไปคนในชุมชนจะละเล่นเพลงโนเนในช่วงเทศกาลมหาสงกรานต์เพื่อเป็นการพักผ่อนหลังจากการเก็บเก็บเกี่ยวพืชผลในไร่นา อย่างไรก็ตาม เมื่อชุมชนได้มีการเปลี่ยนแปลงไปสู่ภาวะความทันสมัย ดังเช่น การเช้ามาของเทคโนโลยีและสื่อบันเทิงต่างๆ ซึ่งทำให้เพลงโนเนลดบทบาทหน้าที่ในการแสดงลงจากชุมชน และในช่วงเวลาขณะเดียวกันนี้เอง ทางรัฐบาลได้มีนโยบายที่สำคัญในการรื้อฟื้นภูมิปัญญาท้องถิ่นของชุมชนขึ้นมา ดังนั้น คนในชุมชนและหน่วยงานภาครัฐจึงได้ร่วมมือกันในการส่งเสริมให้มีการรื้อฟื้นเพลงโนเนขึ้นมาใหม่จนทำให้เพลงโนเนมีชื่อเสียงและเป็นที่รูกจักมากขึ้นไม่ใช่เพียงแต่ภายในชุมชนเท่านั้นหากแต่ยังแพร่หลายออกสู่ภายนอกชุมชนด้วยเช่นกัน

ในการรื้อฟื้นเพลงโนเนนี้ได้มีการสร้างความหมายใหม่ขึ้นมาเพื่อเป็นการดำรงอยู่ของเพลงโนเนซึ่งการสร้างความหมายใหม่นี้มี 3 ระดับด้วยกันคือ ระดับกลุ่มภายในชุมชน ระดับชุมชน และระดับภาครัฐ การสร้างความหมายใหม่เหล่านี้แสดงให้เห็นถึงนัยยะถึงสำนึกร่วมแห่งความเป็นชุมชน การท่องเที่ยว และการเมืองซึ่งสัมพันธ์กับระบบความเชื่อของชุมชนในท้องถิ่นด้วย

เอกสารอ้างอิง

กาญจนา อินทรสนานนท์, “เรื่องเพศในเพลงปฏิพากย์,” วารสารมนุษยศาสตร์ปริทรรศน์, ปีที่ 25 ประจําภาคการศึกษาที่ 2 ปีการศึกษา 2546.

จุลทัศน์ พยาฆรานนท์, สาระไทย. สถาบันไทยศึกษา จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2543.

ประชิด สกุณะพัฒน์, วัฒนธรรมพื้นบ้านและประเพณีไทย. กรุงเทพฯ: ภูมิปัญญา, 2546.

ปรานี วงษ์เทศ. “แนวการศึกษาการละเล่นทางมานุษยวิทยา ความสัมพันธ์ของพิธีกรรม

กับการละเล่น”, ศิลปวัฒนธรรม. ปีที่ 4 ฉบับที่ 6 (เม.ย. 2526) หน้า 16-25.

ปรานี วงษ์เทศ. ประเพณี 12 เดือน ในประวัติศาสตร์สังคมวัฒนธรรมเพื่อความ อยู่รอดของคน. กรุงเทพฯ : สํานักพิมพ์มติชน, 2548.

ปรานี วงษ์เทศ. พื้นบ้าน พื้นเมือง กรุงเทพฯ: สํานักพิมพ์เจ้าพระยา, 2525 พชร สุวรรณภาชน์ เพลงโคราช: โลกทัศน์ของกลุ่มชาติพันธุ์ในประเทศไทย สถาบันวิจัยภาษาและวัฒนธรรมเพื่อการพัฒนาชนบทมหาวิทยาลัยมหิดล, 2544.

สมศักดิ์ ศรีสันติสุข. การศึกษาสังคมและวัฒนธรรม : แนวความคิด วิธีวิทยา และทฤษฎี, คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น, 2551.

สุชาดา ศรีสง่า, สาระการเรียนรู้ท้องถิ่น: การอนุรักษ์และสืบสานเพลงโนเน. โรงเรียนวัดโตนดหลวง (สุขประสิทธิ์วิทยา) สํานักงานเขตพื้นที่การศึกษาเพชรบุรี เขต 2 สํานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน กระทรวงศึกษาธิการ (เอกสารอัดสําเนา), มปป.

สํานักงานวัฒนธรรมจังหวัดเพชรบุรี และองค์การบริหารส่วนจังหวัดเพชรบุรี เพชรบุรี เมืองงาน งานวัฒนธรรมประเพณี การละเล่นพื้นบ้าน เพชรบุรี: เอ็น ทีเอส พริ้นติ้ง จํากัด, 2551.

อเนก นาวิกมูล. พิมพ์ครั้งที่ 4. เพลงนอกศตวรรษ, กรุงเทพฯ: มติชน, 2550.

สัมภาษณ์

เชื่อน เผือกเงิน, บ้านเลขที่ 50 หมู่ 8 บ้านม่วง ต.บางเก่า อ.ชะอํา จ.เพชรบุรี, วันที่ 24 สิงหาคม พ.ศ. 2551

เทิ่ม นาคดี. บ้านเลขที่ 64 หมู่ 9 บ้านโตนดหลวง ต.บางเก่า อ.ชะอํา จ.เพชรบุรี, วันที่ 23 สิงหาคม พ.ศ. 2551

นวล ทองเงิน, บ้านเลขที่ 13 หมู่ 1 บ้านบางเก่า ต.บางเก่า อ.ชะอํา จ.เพชรบุรี, วันที่ 16 สิงหาคม พ.ศ. 2551

เวียน ทองมา, บ้านเลขที่ 10 หมู่ 2 ต.หนองศาลา อ.ชะอํา จ.เพชรบุรี, วันที่ 3 สิงหาคม พ.ศ. 2551

สมบุญ บางม่วงงาม. บ้านเลขที่ 2 หมู่ 5 บ้านปากคลอง ต.บางเก่า อ.ชะอํา จ.เพชรบุรี, วันที่ 3 สิงหาคม พ.ศ. 2551

สายันต์ กลั่นยิ่ง, บ้านเลขที่ 21 หมู่ 9 บ้านโตนดหลวง ต.บางเก่า อ.ชะอํา จ.เพชรบุรี, วันที่ 3 และ 17 สิงหาคม พ.ศ. 2551

เฮี่ยง ชมพู่ทอง, บ้านเลขที่ 61 หมู่ 1 บ้านบางเก่า ต.บางเก่า อ.ชะอํา จ.เพชรบุรี, วันที่ 11 สิงหาคม พ.ศ. 2551.

ดาวน์โหลด

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความ