มหาไวปุลย พุทธาวตังสกสูตร สุวรรณสิงห์ปริเฉท: บทแปลพากย์ไทยเชิงปรัชญา และกรอบใหม่ ในการเข้าใจอวตังสกะ (2)

บทคัดย่อ

บทความในภาคที่สองมีวัตถุประสงค์ คือ (1) อธิบายทฤษฎีแบบหฺวาเหยียนใน มหาไวปุลย พุทธาวตังสกสูตร สุวรรณสิงห์ปริเฉท โดยยกข้อความจากคัมภีร์พากย์จีนที่เกี่ยวข้องมาแปลเพื่อให้เข้าใจอย่างสมบูรณ์ (2) สาธิตแผนผังของวิวัฒนาการว่าด้วย “ปฏิจจสมุปบาท” ที่ถูกทำให้กลายเป็นทฤษฎีโดยท่านฝ่าจ้าง (法藏 ค.ศ. 643-712) สังฆราชองค์ที่ 3 แห่งสำนักอวตังสกะ ได้แก่: (ก) “ปฏิจจสมุปบาท” (緣起) (ข) “กรรมปฏิจจสมุปบาท” (業感緣起) (ค) อาลยปฏิจจสมุปบาท” (阿賴耶緣起) (ง) “ภูตตถตา/พุทธตถตา/ตถตา/ตถาคตครรภ์-ปฏิจจสมุปบาท” (真如/如來藏緣起) และ (จ) “ธรรมธาตุปฏิจจสมุปบาท” (法界緣起) พัฒนาการของ “ปฏิจจสมุปบาท” ยังสัมพันธ์กับ “ปัญจวาทะ” (五教) ที่ถูกจัดระบบอย่างมีลำดับขั้นโดยท่านฝ่าจ้างเช่นกัน ได้แก่: (ก) “อวิชชาธรรมสาวกวาทะ” (愚法聲聞教) (ข) “มหายานปฐมวาทะ” (大乘始教) (ค) “มหายานอันติมะวาทะ” (大乘終教) (ง) “มหายานโพธิวาทะ” (大乘頓教) และ (จ) “เอกยานสัมบูรณวาทะ” (一乘圓教) ในฐานะจุดสูงสุดของพระพุทธศาสนา อันมีสำนักอวตังสกะเป็นตัวแทน

“ธรรมธาตุปฏิจจสมุปบาท” ทำให้ “สิงห์รูป” เป็นทั้ง “ศูนยตา” (空) และ “มายา” (幻) ในกาละ และเทศะเดียวกัน เพราะหาก “สิงห์ลักษณะ” อันตรธานไป (不有) “สุวรรณธาตุ” ยังคง “นิตยสถิต” (常住) เรียกว่า “รูปศูนยตา” (色空) แต่กระนั้น “ศูนยตา” กลับไม่มี “สวลักษณะ” (自相) เพราะต้อง “ปรตันตระ” (依他) ต่อ “รูป” จึงไม่มี “สวภาวะ-ศูนยตา” (體性空) อย่างที่ชาวหินยานกล่าวอ้าง เรียกในภาษาแบบอวตังสกะว่า “ศูนยตา” ไม่เป็น “อันตรายะ” (不礙) ต่อ “มายาภาวะ” (幻有) และจาก “รูปศูนยตา” ได้เปิดทางไปสู่ “ไตรสวภาวะ” (三性) ที่ชาวอวตังสกะสังเคราะห์จากสำนักโยคาจาระ ได้แก่: (ก) “ปริกัลปิตะ สวภาวะ” (遍計所執性) (ข) “ปรตันตระ สวภาวะ” (依他起性) (ค) “ปรินิษปันนะ สวภาวะ” (圓成實性) และยกระดับขึ้นสู่ “ไตรสวภาวะ เอกธาตุ” (三性一際)