ภาพยนตร์กับยุทธศาสตร์ Soft Power

ผู้แต่ง

  • ฐณยศ โล่ห์พัฒนานนท์ สถาบันเอเชียศึกษา จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
  • วรลักษณ์ กล้าสุคนธ์ อาจารย์ประจำหลักสูตรภาพยนตร์และสื่อดิจิทัล คณะนิเทศศาสตร์ มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์
  • ศักดิ์สิทธิ์ ทวีกุล หัวหน้าหลักสูตรภาพยนตร์และสื่อดิจิทัล คณะนิเทศศาสตร์ มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์
  • สุภาค์พรรณ ตั้งตรงไพโรจน์ นักวิจัยด้านความมั่นคงร่วมสมัยในเอเชีย สถาบันเอเชียศึกษา ชั้น 7 ตึกประชาธิปก-รำไพพรรณี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

คำสำคัญ:

ภาพยนตร์, Soft Power, หนังไทย

บทคัดย่อ

เสียงเรียกร้องเกี่ยวกับการพัฒนาภาพยนตร์ไทยเริ่มอิงวาระ soft power มากขึ้นด้วยเชื่อว่าภาพยนตร์ไทยจะให้ผลลัพธ์ด้าน soft power เช่นเดียวกับงานของชาติมหาอำนาจ บทความนี้มุ่งอธิบายสื่อภาพยนตร์ในบริบท soft power เพื่อร่วมเสริมความเข้าใจด้านทฤษฎี อาศัยการทบทวนคำอธิบายของ Joseph S. Nye, Jr. และศึกษากรณีในสหรัฐฯ ญี่ปุ่น เกาหลีใต้ จีน และอินเดีย

soft power ว่าด้วยการจัดการทางอำนาจที่ปราศความแข็งกร้าว ใช้เพียงวัฒนธรรม ค่านิยมการเมือง และนโยบายต่างประเทศในการทำให้ชาติอื่นยินยอมตามต้องการโดยไม่ต้องขู่เข็ญบังคับ ภาพยนตร์ถูกนำมาใช้ในบริบท soft power เพราะถือเป็นการสื่อสารทางวัฒนธรรมอย่างหนึ่ง แต่ภาพยนตร์จะสร้างผลลัพธ์ในแบบ soft power ได้ ต้องประกอบไปด้วย 1. เป้าหมายด้านความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ 2. ผู้เล่นหลักอันได้แก่ รัฐ ทุน และผู้ผลิต 3. เนื้องานตามเป้าประสงค์ใหญ่ 4. ยุทธศาสตร์การจัดการที่ซับซ้อนต่อเนื่อง 5. การลงทุนขนาดใหญ่

ด้วยเหตุนี้ความต้องการพัฒนาภาพยนตร์ไทยเพื่อผลทาง soft power ต้องคำนึงถึงขั้นตอนและส่วนผสมอันหลากหลาย ภาพยนตร์ไทย ณ ปัจจุบันยังมีเป้าหมายในด้านการแข่งขันทางเศรษฐกิจตามใจความในยุทธศาสตร์ชาติ ทำให้การยกระดับเป็น soft power ต้องพึ่งงานบริหารจัดการทรัพยากรมากกว่าที่คาด

Author Biography

ฐณยศ โล่ห์พัฒนานนท์, สถาบันเอเชียศึกษา จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

นักวิจัยศูนย์พหุวัฒนธรรมศึกษาและนวัตกรรมทางสังคม สถาบันเอเชียศึกษา จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

References

‘กรณ์-กล้า’ลุยยุทธศาสตร์ soft power ลับคมอาวุธให้เศรษฐกิจไทย. (2563, 17 มิถุนายน). แนวหน้า. สืบค้นจาก https://www.naewna.com/politic/499749

ข้อเสนอแนะเชิงนโยบาย ยุทธศาสตร์ Soft Power ของไทย. (2560). สำนักงานกองทุนสนับสนุนการ วิจัย.

จงเดือน สุทธิรัตน์. (2552). อิทธิพลสื่อภาพยนตร์ฮอลลีวูด: ความสัมพันธ์กับกิจการโลก.

สำนักงานเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร สำนักวิชาการ กลุ่มงานบริการวิชาการ 2.

ชาญชัย อุ้มปัญญา. (2557). American Exceptionalism กับนโยบายต่างประเทศสหรัฐอเมริกา. รัฐสภา สาร, 62(1), 65-89.

ฐณยศ โล่พัฒนานนท์, และศักดิ์สิทธิ์ ทวีกุล. (2561). ภาพยนตร์ไทยในอินโดจีน. ใน กีรติ คเชนทวา (บ.ก.), โครงการประชุมวิชาการระดับชาติภาพยนตร์อาเซียน ครั้งที่ 2 เรื่อง อุตสาหกรรมภาพยนตร์ สื่อมวลชน และสื่อสังคมในภูมิภาคอาเซียน (น. 1-14). มหาวิทยาลัยรามคำแหง.

นรัตถ์ สาระมาน. (2563). ถึงเวลาแล้วหรือยังที่ ไทย จะจริงจังกับการสร้าง Soft Power.

สืบค้น 8 มกราคม 2564, จาก https://dct.or.th/news/detail/92

นฤมล ทับปาน. (2563, 3 กรกฎาคม). Soft Power สินค้าวัฒนธรรม ทางรอดยุค New Normal. กรุงเทพธุรกิจ. https://www.bangkokbiznews.com/news/detail/887755

ปัทมา จันทร์เจริญสุข. (2552, 8-9 ธันวาคม). การ์ตูนญี่ปุ่น: Soft Power ของนโยบายด้านวัฒนธรรม ของประเทศญี่ปุ่น. ใน การประชุมวิชาการ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์วิทยาเขตกําแพงแสน ครั้งที่ 6. มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ วิทยาเขตกําแพงแสน นครปฐม.

มาดามเดียร์ เผย soft power ขุมพลังเศรษฐกิจแนวใหม่ หนังไทยต้องรอด. (2563, 22 กันยายน).

กรุงเทพธุรกิจ. https://www.bangkokbiznews.com/news/detail/899005

รุยาภรณ์ สุคนธทรัพย์. (2560). การบริหารจัดการทรัพยากร Soft Power ของไทย. รัฏฐาภิรักษ์, 60(3), 47-55.

วรศักดิ์ มหัทธโนบล. (2563). ครูอาสาจีน: การบรรยายพิเศษเรื่อง การขยายตัวของจีนในเอเชีย ผ่านการใช้ Soft Power ในมิติการศึกษากรณีศึกษาประเทศไทย. ม.ป.พ..

วาสนา ปานนวม. (2555). การส่งเสริมการ์ตูนของญี่ปุ่น: เครื่องมือเพิ่ม soft power และผลประโยชน์ทางเศรษฐกิจ. วารสารญี่ปุ่นศึกษา, 29(1), 76-85.

สำนักงานเลขานุการของคณะกรรมการยุทธศาสตร์ชาติ. (ม.ป.ป.). ยุทธศาสตร์ชาติ พ.ศ. 2561 – 2580 (ฉบับย่อ). สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ.

สุรชาติ บำรุงสุข. (2557). Soft Power. สถาบันการข่าวกรองสำนักข่าวกรองแห่งชาติ.

อักษราภัค ชัยปะละ. (2560). เส้นทางตอนใต้ของผู้อพยพ ชาวเกาหลีเหนือ: พลวัตและปัญหา. วารสาร

สังคมศาสตร์, 47(1), 63-80.

อิงอร เนตรานนท์. (2563). พลังอำนาจแห่งชาติซอฟต์พาวเวอร์ของไทยในศตวรรษที่ 21. วารสาร สถาบันวิชาการป้องกันประเทศ, 11(1), 33-47.

Alford, M. (2017, 26 July). Washington DC’s role behind the scenes in Hollywood goes

deeper than you think. The Conversation. https://theconversation.com/washington-dcs-role-behind-the-scenes-in-hollywood-goes-deeper-than-you-think-80587

Allen, M. (1977). James E. Carter and the trilateral commission: A southern strategy. The

Black Scholar, 8(7), 2-7.

Ashcraft, B. (2018). Massive Crowds Gather to Watch Dragon Ball Super Together. Anime.

Retrieved January 9, 2021, from https://www.kotaku.com.au/2018/03/massive-crowds-gather-to-watch-dragon-ball-super-together/

Aydemir, E. (2017). Use of Hollywood as a Soft Power Tool in Foreign Policy Strategy of the

United States of America. International Journal of Humanities and Social Science Invention, 6(11), 79-83.

Blond, P., Noyes, J., & Sim, D. (2017). Britain’s Global Future: Harnessing the Soft Power

Capital of UK Institutions. ResPublica.

Brzeski, P. (2020,July 10). China, the world’s second-largest film market, Moves beyond Hollywood. Retrieved January 11, 2021, from https://www.hollywoodreporter.com/news/china-the-worlds-second-largest-film-market- moves-beyond-hollywood

Campbell, E. (2016). South Korea’s New Nationalism: The End of “One Korea.

First Forum Press.

Chang, Y. (2020). Culture and Entertainment Industry of China. In The meeting of Thai Journalists Association and Chinese Media Organization. Thai Journalists Association.

Dash, A. K. (2016). The Indian Film Industry: Current Strategies and the Way ahead.

International Journal of Application or Innovation in Engineering & Management (IJAIEM), 5(2), 29-31.

Deloitte China. (2017). China's Film Industry – A New Era. Retrieved January 10, 2021, from https://www2.deloitte.com/cn/en/pages/technology-media-and- telecommunications/articles/chinese-culture-entertainment.html

Doeser, J., & Nisbett, M. (2017). The Art of Soft Power: A Study of Cultural Diplomacy at the

UN Office in Geneva. King's College London.

Dwyer, R. (2017, July 1). Why Is Govt Neglecting Bollywood, A Major Source of Soft Power,

Opinion. The Hindustan Times. https://www.hindustantimes.com/opinion/why-is-govt-neglecting-bollywood-a-major-source-of-soft-power/story-7hyqWZNiXaMlB50nopoCBJ.html

Guðgeirsson, S. P. (2014). Japan's Soft Powers and Its Effect on Iceland. University

of Iceland.

Huq, S. (2019). Soft-power, culturalism and developing economies: the case of Global Ibsen. Palgrave Commun, 5(48), 1-9. https://doi.org/10.1057/s41599-019-0255-4

Jae-un, L. (2014, Mar 31). Popular soap Daejanggeum returns to air after 11 Years.

Retrieved January 10, 2021, from https://www.korea.net/NewsFocus/Culture/view?articleId=118495

Jie, Y. (2018). China and Southeast Asia: Many Belts and Roads to Turn. In T. Sri, M. Majid & Y. Jie (Eds.), China’s Belt and Road Initiative (BRI) and Southeast Asia (p. 3). CIMB Southeast Asia Research Sdn Bhd (CARI). Retrieved from https://www.lse.ac.uk/ideas/Assets/Documents/reports/LSE-IDEAS-China-SEA-BRI.pdf

Karan, K., & Schaefer, D. J. (2020). China and Bollywood: The potential for building the

world’s largest film market. In Y.-C. Kim (Ed.), China-India Relations (pp. 183-201). Springer.

Chongkittavorn, K. (2020, February 4). Understanding Thailand's Soft Power.

Bangkok Post. https://www.bangkokpost.com/opinion/opinion/1850104/understanding-thailands-soft-power

Kim, K.-Y. (1999). Japan and Korea: A Turbulent History. Lehigh University.

Kim, M. (2011). The Role of the Government in Cultural Industry: Some Observations from

Korea's Experience. Keio Communication Review, 33, 163-182.

Korean Culture and Information Service. (2015). K-drama: A New TV Genre with Global

Appeal. Ministry of Culture, Sports and Tourism.

Kozhakhmetova, D. (2012). Soft Power of Korean Popular Culture in Japan: K-Pop Avid

Fandom in Tokyo. Lund University.

MacDonald, A. (2018). Soft Power Superpowers: Global Trends in Cultural Engagement and

Influence. The British Council.

Mahmood, I. (2013). Influence and Importance of Cinema on the Lifestyle of Educated Youth: A study on University Students of Bangladesh. IOSR Journal of Humanities and Social Science (IOSR-JHSS), 17(6), 77-80.

Miller, E. (2007, February 13). Japanese government: Promote Anime and Manga. Retrieved January 11, 2021, from https://www.animenewsnetwork.com/news/2007-02-13/japanese-government-promote-anime-and-manga

Moody, P. (2017). U.S. Embassy Support for Hollywood’s Global Dominance: Cultural

Imperialism Redux. International Journal of Communication, 11, 2912–2925.

Mukherjee, R. (2013). The False Promise of India's Soft Power. Geopolitics, History, and

International Relations, 6(1), 46-62.

Noël, P. (2006). The New US Middle East Policy and Energy Security Challenges. International

Journal (Toronto, Ont.), 62(1), 1-9.

Nye, J. S. (1990). Soft Power. Foreign Policy, 80(Autumn), 153-171.

Nye, J. S. (2004). Soft Power: The Means to Success in World Politics. PublicAffairs.

Nye, J. S. (2006). Think Again: Soft Power. Retrieved January 13, 2021, from

https://foreignpolicy.com/2006/02/23/think-again-soft-power/

Nye, J. S., Biedenkopf, K., & Shiina, M. (1991). Global Cooperation after the Cold War: A

Reassessment of Trilateralism. The Trilateral Commission.

Örmeci, O. (2015, July). Hollywood: A Tool for American Soft Power or a Global Brand. Retrieved January 13, 2021, from https://www.researchgate.net/publication/344462203_- _Ormeci_Ozan_2015_Hollywood_A_Tool_for_American_'Soft_Power'_or_A_'Global_Bra nd'_Paper_presented_for_TEDx_Talk_on_01072015_in_Girne_American_University_Nor th_Cyprus_article_format

Parc, J., & Moon, H.-C. (2013). Korean Dramas and Films: Key Factors for Their International

Competitiveness. Asian Journal of Social Science, 41, 126–149.

Pilon, J. G. (2008). American Exceptionalism: Implications for Strategic Communication. Israel

Journal of Foreign Affairs II, 3, 129-140.

Purushothaman, U. (2010). Shifting Perceptions of Power: Soft Power and India’s Foreign

Policy. Journal of Peace Studies, 17(2&3), 1-16.

Richeri, G. (2016). Global Film Market, Regional Problems. Global Media and China, 1(4), 312-

Ryoo, W. (2009). Globalization, or the Logic of Cultural Hybridization: The Case of the Korean

Wave. Asian Journal of Communication, 19(2), 139-142.

Thipakorn, S. (2013). Japan’s Cultural Diplomacy in Thailand, 1970s-1980s [Doctoral dissertation, Chulalongkorn University]. Chulalongkorn University. https://www.car.chula.ac.th/

Schnabel, J. F., & Watson, R. J. (1998). The Joint Chiefs of Staff and National Policy 1953-

Office of the Chairman of the Joint Chiefs of Staff.

Thai Attempt at Boycott of Japanese Goods Fails. (1972, November 25). Business/ Finance.

The New York Times, 41.

Lopattananont, T. (2020). Japanization of Thai Children and Youth: From

Consumption of Manga, Anime, and Superhero TV Series to the Love of Japan in Modern-Day Thailand. In S. Tangtrongpairoj (Ed.), Multicultural Society in the 21st Century: Identity, Diversity, and Cultural Change (pp. 33-58). Multicultural Studies and Social Innovation Center.

The White House. (1994). A National Security Strategy of Engagement and Enlargement. Author.

The White House. (2002). The National Security Strategy of the United States of America.

Author.

Vohra, P. (2018). Indian Movies Attract Millions around the World — and That Number Looks

Set to Grow. Entertainment. Retrieved January 11, 2021, from https://www.cnbc.com/2018/08/03/indian-films-attract-millions-globally-and-it-appears-to-be-growing.html

Zou, A. (2019). How Can Chinese Movies Get Stronger and Go Global? Opinion. Retrieved January 11, 2021, from https://news.cgtn.com/news/2019-06-20/How-can-Chinese- movies-get-stronger-and-go-global--HGxnVl3jHO/index.html

Downloads

เผยแพร่แล้ว

2021-06-05