ความเหลื่อมล้ำการคลังท้องถิ่นจากภาษีการโอนที่ดิน

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้ทำการศึกษาสถานการณ์ของตลาดอสังหาริมทรัพย์ในประเทศไทยแบบรายจังหวัด โดยมีวัตถุประสงค์ของการศึกษาอยู่ 2 ประการ ประการแรก เพื่อศึกษาการเปลี่ยนแปลงของปริมาณการซื้อขายที่ดินและรายได้จากภาษีการโอนที่ดินแบบรายจังหวัด ประการที่สอง เพื่อวัดความเหลื่อมล้ำการคลังท้องถิ่นซึ่งมาจากการจัดเก็บภาษีการโอนที่ดิน ผู้วิจัยใช้วิธีการวิจัยเชิงปริมาณ  (Quantitative Research) จากข้อมูลทุติยภูมิ (Secondary Data) ที่รวบรวมมาจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง และนำมาวิเคราะห์ด้วยสถิติเชิงพรรณนา (Descriptive Statistics) ผลการศึกษาพบว่า ประการแรกตั้งแต่ปีพ.ศ.2554 จนถึงพ.ศ.2559 ปริมาณเอกสารสิทธิ์ที่ดินมีการเพิ่มขึ้น 9.67% จำนวนห้องชุดมีการเพิ่มขึ้น 69.11% และมีปริมาณการทำธุรกรรมโดยรวมเฉลี่ยปีละประมาณ 23.97% ส่งผลให้กรมที่ดินสามารถจัดเก็บค่าธรรมเนียมจากภาษีการโอนที่ดินเฉลี่ยประมาณปีละ 31,259 ล้านบาท คิดเป็นอัตราเพิ่มขึ้นเฉลี่ยปีละประมาณ 2.40%  ซึ่งรายได้จากค่าธรรมเนียมภาษีการโอนที่ดินนั้นเป็นส่วนหนึ่งของหมวดรายได้ที่รัฐจัดสรรและส่งให้กับองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในระนาบล่าง ประการที่สอง ความเหลื่อมล้ำของการคลังท้องถิ่นที่มาจากการจัดเก็บภาษีการโอนที่ดิน พบว่า จังหวัดที่มีรายได้ค่าธรรมเนียมการโอนที่ดินต่อหัวมากที่สุด 5 ลำดับ ประกอบด้วย ภูเก็ต กรุงเทพมหานคร นนทบุรี ชลบุรี และสมุทรปราการ ผลของค่าสัมประสิทธิ์จีนีพบว่ากลุ่มจังหวัดเหล่านี้มีระดับความเหลื่อมล้ำในการเก็บรายได้จากค่าธรรมเนียมการโอนที่ดินอยู่ในระดับที่ต่ำโดยมีค่าสัมประสิทธิ์จีนีอยู่ที่ประมาณ 0.08 – 0.11 ส่วนจังหวัดที่มีรายได้ค่าธรรมเนียมการโอนที่ดินต่อหัวน้อยที่สุด 5 ลำดับ ประกอบด้วย นราธิวาส ปัตตานี ยะลา สตูล และแม่ฮ่องสอน มีผลของค่าสัมประสิทธิ์จีนีอยู่ที่ประมาณ 0.39 – 0.42 ซึ่งถือว่ามีระดับของความเหลื่อมล้ำค่อนข้างสูง