ความเหลื่อมล้ำการลงทุนทางการศึกษาในยุคดิจิทัล: การศึกษาอิทธิพลร่วมของรายได้และความพร้อมด้านเทคโนโลยีในครัวเรือนไทย
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความเหลื่อมล้ำด้านความพร้อมทางเทคโนโลยี (IT readiness) และผลกระทบของรายได้ร่วมกับ IT readiness ต่อการลงทุนทางการศึกษาของครัวเรือนไทย ที่มีบุตรวัยเรียน โดยใช้ข้อมูลจากการสำรวจภาวะเศรษฐกิจและสังคมของครัวเรือน พ.ศ. 2566 จำนวน 32,661 ครัวเรือน วิเคราะห์ด้วยสถิติเชิงพรรณนา การถดถอยเชิงเส้น (OLS) และการถดถอย ควอนไทล์ (Quantile Regression) ผลการวิจัยเผยให้เห็นความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญของ IT readiness ตามภูมิภาคและพื้นที่ โดยครัวเรือนในชนบทและภาคตะวันออกเฉียงเหนือมีค่าต่ำที่สุด ขณะที่กรุงเทพฯ มีค่าสูงที่สุด การวิเคราะห์ OLS พบว่ารายได้และการศึกษาของพ่อแม่ส่งผลบวกต่อค่าใช้จ่ายด้านการศึกษา ในขณะที่ IT readiness โดยลำพังไม่มีผลที่มีนัยสำคัญ อย่างไรก็ตาม เมื่อวิเคราะห์ด้วย Quantile Regression พบว่าปฏิสัมพันธ์ระหว่างรายได้และ IT readiness มีผลเชิงบวก อย่างมีนัยสำคัญเฉพาะในกลุ่มที่มีค่าใช้จ่ายสูง (q75) ซึ่งบ่งชี้ว่าเฉพาะครัวเรือนที่มีกำลังลงทุนสูงเท่านั้นที่ได้รับประโยชน์จากเทคโนโลยี ส่วนกลุ่มเปราะบางที่มีทั้งรายได้และ IT readiness ต่ำ มีค่าใช้จ่ายทางการศึกษาน้อยที่สุดและไม่ตอบสนองต่อปัจจัยเดี่ยวใดอย่างมีนัยสำคัญ ข้อค้นพบนี้ชี้ให้เห็นว่าการลดความเหลื่อมล้ำทางการศึกษาจำเป็นต้องดำเนินนโยบายแบบเจาะจง โดยสนับสนุนทั้งทุนดิจิทัลและทุนเศรษฐกิจควบคู่กันสำหรับกลุ่มเปราะบาง
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
สงวนลิขสิทธิ์ © 2553 คณะเศรษฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ
คณะเศรษฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ จัดพิมพ์วารสารเศรษฐศาสตร์และนโยบายสาธารณะ เพื่อเผยแพร่บทความวิชาการทางเศรษฐศาสตร์ นโยบายสารธารณะ และสาขาอื่นๆที่เกี่ยวข้อง ทัศนะและข้อคิดเห็นใดๆ ที่ปรากฏในวารสารเป็นความคิดเห็นส่วนตัวของผู้เขียน โดยบทความที่ได้รับการตอบรับจะถือเป็นลิขสิทธิ์ของคณะเศรษฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ
บรรณาธิการ อาจารย์ ดร.พลพัธน์ โคตรจรัส
เอกสารอ้างอิง
ธีรภัทร์ ถิ่นแสนดี และภิญญา อนุพันธ์. (2564). ความเหลื่อมล้ำทางการศึกษาในสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019.
วารสารวิชาการรัตนบุศย์, 3(2), 63-68.
สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา. (2565). รายงานภาวะการศึกษาไทย ปีการศึกษา 2564: การศึกษาไทยในสถานการณ์การแพร่ระบาดโควิด-19. สำนักงาน
เลขาธิการสภาการศึกษา.
สำนักงานสถิติแห่งชาติ. (2567). สรุปผลที่สำคัญ: การสำรวจการมีการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารในครัวเรือน พ.ศ. 2566. กระทรวงดิจิทัลเพื่อ
เศรษฐกิจและสังคม.
Becker, G. S. (1993). Human capital: A theoretical and empirical analysis, with special reference to education (3rd ed.). The University of
Chicago Press. (Original work published 1964)
Bourdieu, P. (1986). The forms of capital. In J. G. Richardson (Ed.), Handbook of theory and research for the sociology of education (pp.
–258). Greenwood.
DiMaggio, P., & Hargittai, E. (2001). From the 'digital divide' to 'digital inequality': Studying Internet use as penetration increases
(Working Paper No. 15). Center for Arts and Cultural Policy Studies, Princeton University.
Haveman, R., & Wolfe, B. (1995). The determinants of children's attainments: A review of methods and findings. Journal of Economic
Literature, 33(4), 1829–1878.
Hill, M. S., & Duncan, G. J. (1987). Parental family income and the socioeconomic attainment of children. Social Science Research, 16(1),
–73.
Jongwanich, J. (2022). Readiness of Thailand towards the digital economy (Discussion Paper No. 66). Faculty of Economics, Thammasat
University.
Koenker, R., & Bassett, G. (1978). Regression quantiles. Econometrica, 46(1), 33–50.
McBee, M. T., Makel, M. C., & Godkin, N. L. (2024). On the origin of the Matthew Effect: Insights from a quantitative theoretical model.
American Educational Research Association (AERA) Annual Meeting Proceedings, 2024, 1–10.
Merton, R. K. (1968). The Matthew effect in science: The reward and communication systems of science are considered. Science,
(3810), 56–63.
Ragnedda, M. (2018). Conceptualizing digital capital. Telematics and Informatics, 35(8), 2366–2375.
Ragnedda, M., & Muschert, G. W. (Eds.). (2013). The digital divide: The Internet and social inequality in international perspective.
Routledge.
Rattanakhamfu, S. (2020, April 17). Covid-19 emphasizes the need to bridge the digital divide and reduce online educational inequality.
Thailand Development Research Institute.
UNESCO. (2023). Global education monitoring report 2023: Technology in education – A tool on whose terms? UNESCO Publishing.
van Dijk, J. A. G. M. (2005). The deepening divide: Inequality in the information society. SAGE Publications.
Warschauer, M. (2004). Technology and social inclusion: Rethinking the digital divide. The MIT Press.
World Bank, & Equitable Education Fund. (2023). Fostering foundational skills in Thailand: From a skills crisis to a learning society. World
Bank Group.
