การมีส่วนร่วมของบุคลากรสาธารณสุขในการจัดการอนามัยสิ่งแวดล้อมชุมชน ในพื้นที่เขตสุขภาพที่ 5

บทคัดย่อ

การศึกษาครั้งนี้ วัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการมีส่วนร่วมของบุคลากรสาธารณสุขในการจัดการอนามัยสิ่งแวดล้อมชุมชนในพื้นที่เขตสุขภาพที่ 5 รวมทั้ง เปรียบเทียบความแตกต่างของการมีส่วนร่วมกับตัวแปรที่ศึกษา ได้แก่ เพศ อายุ ระดับการศึกษา ตำแหน่ง ระยะเวลาที่ปฏิบัติงาน และสถานที่ปฏิบัติงาน กลุ่มตัวอย่างได้แก่ บุคลากรสาธารณสุข จำนวน 96 คน โดยใช้แบบสอบถามเป็นเครื่องมือในการเก็บรวบรวมข้อมูล ระหว่างเดือนพฤศจิกายน ถึง ธันวาคม 2560 วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนาและสถิติวิเคราะห์ค่าที (t-test) ผลการศึกษากลุ่มตัวอย่างบุคลากรสาธารณสุข จำนวน 96 คน พบว่า เป็นเพศหญิง ร้อยละ 51.0 อายุ 36 - 50 ปี ร้อยละ 51.0 ระดับการศึกษาปริญญาตรี ร้อยละ 70.8 ตำแหน่งนักวิชาการสาธารณสุข ร้อยละ 58.3 ระยะเวลาปฏิบัติงานน้อยกว่า 5 ปี ร้อยละ 39.6 และปฏิบัติงานในโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล ร้อยละ 52.1 โดยพบว่าบุคลากรสาธารณสุขมีส่วนร่วมในการจัดการอนามัยสิ่งแวดล้อมชุมชนระดับปานกลาง ร้อยละ 51.0 ประเด็นที่มีส่วนร่วมมากที่สุด คือ ร่วมติดตามข้อมูลข่าวสารเกี่ยวกับปัญหา/ความเสี่ยงด้านอนามัยสิ่งแวดล้อมที่ส่งผลกระทบต่อสุขภาพ และประเด็นที่มีส่วนร่วมน้อยที่สุด คือ ร่วมจัดประชุมให้ความรู้กับหน่วยงานและผู้เกี่ยวข้องเกี่ยวกับปัญหา/ความเสี่ยงที่พบและการจัดการอนามัยสิ่งแวดล้อมในพื้นที่ ผลการเปรียบเทียบความแตกต่างด้วยค่าที (t-test) พบว่า เพศ อายุ ระดับการศึกษา ตำแหน่ง ระยะเวลาที่ปฏิบัติงาน และสถานที่ปฏิบัติงานที่ต่างกันไม่มีผลทำให้การมีส่วนร่วมในการจัดการความเสี่ยงด้านอนามัยสิ่งแวดล้อมชุมชนแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p ≥ .05) ดังนั้น ศูนย์วิชาการ และหน่วยงานที่เกี่ยวข้องควรร่วมกันจัดประชุม/อบรมเพื่อฟื้นฟูองค์ความรู้และนวัตกรรมใหม่ๆ ด้านการจัดการอนามัยสิ่งแวดล้อมชุมชนให้กับบุคลากรสาธารณสุขและผู้เกี่ยวข้องในพื้นที่ รวมทั้งควรมีการเยี่ยมเสริมพลังในพื้นที่เพื่อกระตุ้นการมีส่วนร่วมของบุคลากรสาธารณสุขในการสนับสนุนการจัดการอนามัยสิ่งแวดล้อมในชุมชนได้อย่างเหมาะสม มีประสิทธิภาพและประสิทธิผลยิ่งขึ้น คำสำคัญ : การมีส่วนร่วม, บุคลากรสาธารณสุข, อนามัยสิ่งแวดล้อม, เขตสุขภาพที่