พัฒนาการและการประกอบสร้างขบวนแห่ปราสาทผึ้งจังหวัดสกลนคร

บทคัดย่อ

บทความเรื่องนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาพัฒนาการและการประกอบสร้างขบวนแห่ปราสาทผึ้งจังหวัดสกลนคร โดยผู้วิจัยใช้กระบวนการวิจัยเชิงคุณภาพ มีวิธีการศึกษา 2 วิธี คือ ศึกษาจากเอกสารที่เกี่ยวข้องและเก็บรวบรวมข้อมูลภาคสนามด้วยการสำรวจ สังเกต การสัมภาษณ์ แบบมีโครงสร้างและไม่มีโครงสร้าง และนำเสนอผลการวิจัยด้วยวิธีพรรณนาวิเคราะห์ ผลการศึกษาพบว่า พัฒนาการและการประกอบสร้างขบวนแห่ปราสาทผึ้งจังหวัดสกลนคร เป็นประเพณีแห่ปราสาทผึ้งในเดือนสิบเอ็ดของชาวจังหวัดสกลนครที่ถือปฏิบัติกันมายาวนาน แสดงให้เห็นถึงความศรัทธาและเชื่อมั่นในพระพุทธศาสนาที่บรรพบุรุษได้ปลูกฝังและยึดมั่น จึงเป็นส่วนหนึ่งในวิถีชีวิต ประเพณีฮีตสิบสองคองสิบสี่ที่ชาวอีสานถือปฏิบัติกันมา แสดงให้เห็นถึงบริบททางสังคม หล่อหลอมเป็นอันหนึ่งอันเดียวกัน เมื่อถึงฤดูกาลพี่น้องครอบครัว ชุมชนรวมตัวและทำกิจกรรมร่วมกัน เป็นการเสริมสร้างสังคมให้เข้มแข็ง และเมื่อกิจกรรมนี้ไปผูกติดกับวัด กับศาสนาด้วยแล้ว สิ่งที่มีผลตามให้เห็นอย่างเด่นชัดคือ พลังศรัทธาที่เกาะเกี่ยวผู้คนให้ผูกพันรักใคร่กันมากขึ้นอันเป็นการแสดงออกถึงความศรัทธาในประเพณี พร้อมกับเปิดพื้นที่ให้ผู้คนได้แสดง อัตลักษณ์ทางชาติพันธุ์ของตนเองได้อย่างภาคภูมิใจ เราจึงเห็นภาพแทนทางชาติพันธุ์ต่างๆ ในขบวนแห่งานประเพณีชาวอีสานเช่น ขบวนแห่ในประเพณีแห่ปราสาทผึ้ง จังหวัดสกลนคร พบว่าในปัจจุบันมีขบวนทั้งสิ้น 15 ขบวน แต่ละขบวนจะประกอบด้วยชื่อชนเผ่า ชื่อขบวนฟ้อน ขบวนการแสดง ปราสาทผึ้งโบราณ ปราสาทประยุกต์ ขบวนชุดการแสดงวิถีชีวิต ซึ่งในขบวนแห่นี้มีการเปลี่ยนแปลงและพัฒนาให้มีความหลากหลายและงดงามอลังการมากขึ้น เมื่อถูกประชาสัมพันธ์โดยสำนักงานการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย ให้เป็นประเพณีประจำปี จึงกระตุ้นให้คนในชุมชนมีกิจกรรมร่วมกันมีคุณค่าของวัฒนธรรมท้องถิ่นตนเอง คำสำคัญ : การประกอบสร้าง, ขบวนแห่ปราสาทผึ้งจังหวัดสกลนคร