รำบวงสรวงพระธาตุยาคูในงานมาฆปูรณมีบูชา เมืองฟ้าแดดสงยาง

ผู้แต่ง

  • สันติ ยศสมบัติ วิทยาลัยนาฏศิลปนครราชสีมา สถาบันบัณฑิตพัฒนศิลป์

คำสำคัญ:

รำบวงสรวง, คติความเชื่อ, สถานที่ศักดิ์สิทธิ์, นาฏยประดิษฐ์

บทคัดย่อ

รำบวงสรวงพระธาตุยาคูในงานมาฆปูรณมีบูชา เมืองฟ้าแดดสงยาง เป็นปรากฏการณ์ ที่แสดงออกถึงคติความเชื่อ จากคติความเชื่อโบราณดั้งเดิมของกลุ่มชนชาวอีสานที่ถูกส่งต่อมาจนปัจจุบัน จุดเริ่มจากท้องถิ่นชุมชนและแพร่กระจายมายังสังคมเมือง ผ่านการรำบวงสรวงบูชา สถานที่ศักดิ์สิทธิ์อันเกิดพลังศรัทธาและความรักในท้องถิ่นที่จะเป็นกลไกในการขับเคลื่อนทางสังคม คติความเชื่อที่แฝงนัยยะสำคัญมาประกอบสร้างเป็น รำบวงสรวง ในงานประเพณีมาฆปูรณมีบูชาเมืองฟ้าแดดสงยาง โดยได้นำท่ารำภาพจำหลักเมืองฟ้าแดดสงยางผสมผสานกับแม่ท่าทางนาฏยศิลป์ไทย โดยประกอบสร้างให้มีท่ารำ 3 กลุ่ม 1) ท่ารำที่แสดงออกบอกกล่าวถึงความยิ่งใหญ่ 2) ท่ารำที่แสดงออกบอกกล่าวถึงความเคารพบูชา 3) ท่ารำที่แสดงออกบอกกล่าวถึงสถานการณ์ สถานที่บูชา ที่แสดงให้รูปแบบที่เป็นการแสดงเฉพาะกิจเพื่อใช้บวงสรวงบูชาสถานที่ศักดิ์สิทธิ์ ผู้รำจึงสามารถเข้าร่วมได้ทุกเพศทุกวัย เพียงแต่ให้มีกายแต่งกายตามแบบอย่างพื้นถิ่นอีสานและใช้ผ้าแพรวาเป็นหลักในการสวมใส่ อีกทั้งบทเพลงเนื้อร้องเป็นทำนองสื่อความหมายประวัติศาสตร์ความเป็นมาตั้งแต่อดีตกาลจนถึงปัจจุบันของจังหวัดกาฬสินธุ์

คำสำคัญ: รำบวงสรวง, คติความเชื่อ, สถานที่ศักดิ์สิทธิ์, นาฏยประดิษฐ์

เอกสารอ้างอิง

ไชยยศ วันอุทา. (2537). รูปแบบและคติความเชื่อเกี่ยวกับใบเสมาเมืองฟ้าแดดสงยาง ตำบลหนองแปน อำเภอกมลาไสย จังหวัดกาฬสินธุ์. กาฬสินธุ์: ประสานการพิมพ์.

ธยายุทธ ขอเจริญ และคณะ. (2562). พลวัฒนธรรมของประชาชนตามแนวชายแดนไทยกัมพูชา : คติ ความเชื่อ และการละเล่น. วารสาร มจร อุบลปริทรรศน์, 5(3), 179-192.

ธวัช ปุณโณทก. (2526). พื้นเวียง : การศึกษาประวัติศาสตร์และวรรณกรรมอีสาน. กรุงเทพฯ: สถาบันไทยคดีศึกษา มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.

ผาสุก อินทราวุธ. (2544). รายงานการขุดค้นเมืองโบราณฟ้าแดดสงยาง อำเภอกมลาไสย จังหวัดกาฬสินธุ์. นครปฐม: สถาบันวิจัยและพัฒนา มหาวิทยาลัยศิลปากร.

พัชริดา วัฒนา. (2536). ศิลปินเพลงไทยสากลและสื่อมวลชน: วิถีทางในการสร้างความมี ชื่อเสียง. (วิทยานิพนธ์นิเทศศาสตรมหาบัณฑิต, จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย).

พีรพงศ์ เสนไสย. (2561). นาฏยปรัชญา. มหาสารคาม: ภาควิชาศิลปะการแสดง คณะศิลปกรรมศาสตร์.ยศ สันตสมบัติ. (2559). มนุษย์กับวัฒนธรรม. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.

สำนักงานวัฒนธรรมจังหวัดกาฬสินธุ์. (2550). โบราณวัตถุ ล้ำค่า ใบเสมา พระบูชา พระเครื่อง เมืองฟ้าแดดสงยาง. กาฬสินธุ์: กาฬสินธุ์การพิมพ์.

สุรพล วิรุฬห์รักษ์. (2547). หลักการแสดงนาฏยศิลป์ปริทรรศน์. กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

McGee. R. J. & Warms, R. L. (2013). Theory of Social and Cultural Anthropology: Encyclopedia. Thousand Oaks, California: SAGE Publications.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2024-08-31

รูปแบบการอ้างอิง

ยศสมบัติ ส. (2024). รำบวงสรวงพระธาตุยาคูในงานมาฆปูรณมีบูชา เมืองฟ้าแดดสงยาง. วารสารช่อพะยอม, 35(2), 240–255. สืบค้น จาก https://so01.tci-thaijo.org/index.php/ejChophayom/article/view/273003

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิชาการ