การพัฒนาและยกระดับไพลินสำหรับการผลิตเครื่องประดับอัญมณีด้วยแนวคิดการพัฒนาเหลี่ยมเจียระไน

Main Article Content

จุฑามาศ ดอนอ่อนเบ้า

บทคัดย่อ

งานวิจัยการพัฒนาและยกระดับพลอยไพลินสำหรับการผลิตเครื่องประดับอัญมณีด้วยแนวคิดการพัฒนาเหลี่ยมเจียระไน มีวัตถุประสงค์ของงานวิจัย 1. เพื่อสังเคราะห์รูปร่างและการเจียระไนไพลินสำหรับงานเครื่องประดับอัญมณี 2. เพื่อพัฒนาและยกระดับไพลินสำหรับการผลิตเครื่องประดับอัญมณีด้วยแนวคิดการพัฒนาเหลี่ยมเจียระไน โดยใช้การวิจัยแบบผสมผสานระหว่างการวิจัยแบบเชิงคุณภาพและเชิงปริมาณ และการมีส่วนร่วม พื้นที่วิจัย คือ ให้ กลุ่มอัญมณีและเครื่องประดับบ้านบ่อแก้ว ตำบลไทรย้อย อำเภอเด่นชัย จังหวัดแพร่ โดยการคัดเลือกแบบเจาะจง (Purposive Sampling) เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยมี 3 ชนิด คือ 1) แบบสัมภาษณ์  2) แบบสอบถาม และ3) แบบสนทนากลุ่ม การวิเคราะห์ข้อมูลด้วยโปรแกรมคอมพิวเตอร์สำเร็จรูป สถิติที่ใช้ ได้แก่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน จากผลการวิจัย พบว่า การสังเคราะห์รูปร่างของไพลินมีความสำคัญอย่างยิ่งต่อการลดการสูญเสียเนื้อพลอยดิบ และการดึงศักยภาพความงามของอัญมณีออกมาให้มากที่สุด โดยรูปร่างที่นิยมและเหมาะสมกับพลอยไพลิน ได้แก่รูปร่างวงรีสามารถลดการสูญเสียเนื้อพลอย ขับสีให้ดูเข้มขึ้น รูปร่างหมอน เพิ่มประกายสว่างแบบนุ่มนวล รูปร่างกลม การเจียระไนอาจทำให้สูญเสียเนื้อพลอยมาก แต่ให้ความสมมาตรสูงและมีความเป็นประกาย ดี จึงเหมาะสำหรับไพลินคุณภาพสูงรูปร่างหยดน้ำ เหมาะกับการออกแบบเครื่องประดับที่ต้องการความหรูหราและช่วยเพิ่มขนาดทางสายตาของพลอย ในส่วนของ การพัฒนาและยกระดับไพลินสำหรับการผลิตเครื่องประดับอัญมณีด้วยแนวคิดการพัฒนาเหลี่ยมเจียระไน ผลการศึกษาพบว่า การออกแบบรูปร่างไพลินโดยพิจารณาจากลักษณะของผลึกดิบและทิศทางของการกระจายแสง โดยเน้นการใช้รูปร่างที่ช่วยให้ ลดการสูญเสียเนื้อพลอยคือรูปร่างวงรี และหมอน เพราะใช้ประโยชน์จากเนื้อพลอยได้สูงในส่วน เพิ่มการกระจายแสงนั้นจากการวิจัยพบว่า รูปร่างกลม เหมาะกับไพลินคุณภาพสูงเพราะการสะท้อนแสงมีความสมดุล ขณะที่รูปร่างหยดน้ำและมาร์คีส์ช่วยสร้างมูลค่าและทำให้พลอยดูมีขนาดใหญ่ขึ้น ผลการประเมินความพึงพอใจของผู้ผลิตและผู้บริโภคต่อการพัฒนาและยกระดับไพลินสำหรับการผลิตเครื่องประดับอัญมณีด้วยแนวคิดการพัฒนาเหลี่ยมเจียระไน พบว่า ระดับความพึงพอใจโดยรวมอยู่ในระดับ สูง โดยมีค่าเฉลี่ย 4.35 และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน 0.62 แสดงให้เห็นว่าผู้ตอบแบบสอบถามส่วนใหญ่มีความคิดเห็นสอดคล้องไปในทิศทางเดียวกัน

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
ดอนอ่อนเบ้า จ. . (2025). การพัฒนาและยกระดับไพลินสำหรับการผลิตเครื่องประดับอัญมณีด้วยแนวคิดการพัฒนาเหลี่ยมเจียระไน. วารสารศิลปกรรมและการออกแบบแห่งเอเชีย, 6(2), 192–211. สืบค้น จาก https://so01.tci-thaijo.org/index.php/jaad/article/view/284313
ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

จันทบุรี อุทิศ บำรุงชีพ และพักตร์วิภา โพธิ์ศรี. (2564). นวัตกรรมการเล่าเรื่องแบบดิจิทัลเพื่อพัฒนากระบวนการสืบสานภูมิปัญญาการเจียระไนพลอยสู่เศรษฐกิจสร้างสรรค์ของจังหวัดจันทบุรี. Journal of Social Sciences and Humanities Research in Asia, 28 (2), 53 65.

ปริญญา ชินดุษฎีกุล, & อุทิศ บำรุงชีพ. (2566). การศึกษารูปแบบการโกลนพลอยสีของช่างโกลนพลอยในจังหวัดจันทบุรี. วารสารวิชาการอุตสาหกรรมศึกษา. 17(2), 26-43.

พรสวาท วัฒนกูล และคณะ. (2545). โครงการจัดทำฐานข้อมูลอัญมณีสำหรับเครื่องมือขั้นสูงเพื่อการตรวจสอบแหล่งกำเนิดอัญมณี. วารสารอัญมณีและเครื่องประดับ. สถาบันวิจัยและพัฒนาอัญมณีและเครื่องประดับแห่งชาติ. 3(17), 8-9.

พรสวาท วัฒนกูล. (2543). พลอยแพร่. วารสารอัญมณีและเครื่องประดับ. สถาบันวิจัยและพัฒนาอัญมณีและเครื่องประดับแห่งชาติ. 1(5), 9-10.

ราชบัณฑิตยสถาน. (2544). พจนานุกรมศัพท์ธรณีวิทยา ฉบับราชบัณฑิตยสถาน. กรุงเทพฯ: ราชบัณฑิตยสถาน.

Gilbertson A. (2018). Factors in Colored Stones that Interact to Affect Value. Retrieved from https://www.gia.edu/gia-news-research-some-factors-that-interact-to-affect-value.

Richard W. H. (2014). Pleochroism in faceted gems: An introduction. Gems & Gemology. 50(3), 217-226.