การพัฒนาการเรียนการสอนจิตวิทยาการบริการสำหรับนักศึกษาระดับปริญญาตรี วิทยาลัยดุสิตธานี กรุงเทพมหานคร

บทคัดย่อ

การวิจัยในครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ  1) ประมวล วิเคราะห์ องค์ความรู้จิตวิทยาการบริการในสถาบัน อุดมศึกษาไทย 2) พัฒนาการเรียนการสอนจิตวิทยาการบริการสำหรับนักศึกษาระดับปริญญาตรี วิทยาลัยดุสิตธานี กรุงเทพมหานคร โดยใช้ระเบียบวิธีการวิจัยเชิงการวิจัยแบบผสมผสาน (Mixed Methods Research : Qualitative and Quantitative Research Approach Design) ระหว่างการวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research) และการวิจัยเชิงทดลอง (Experimental Research) ดำเนินการวิจัย 4 ขั้นตอน ได้แก่ ขั้นตอนที่ 1 การวิจัยเอกสาร การสัมภาษณ์ผู้เชี่ยวชาญ อาจารย์ผู้สอนวิชาจิตวิทยาการบริการและการสังเกตแบบมีส่วนร่วม  ขั้นตอนที่ 2 การพัฒนารูปแบบการสอนจิตวิทยาการบริการ ขั้นตอนที่ 3 การทดลองใช้รูปแบบการสอนจิตวิทยาการบริการ และขั้นตอนที่ 4 การปรับปรุงรูปแบบการสอนจิตวิทยาการบริการ กลุ่มผู้ให้ข้อมูลแบ่งออกเป็น 2 กลุ่ม ซึ่งใช้การเลือกแบบเฉพาะเจาะจง คือ 1) ผู้บริหาร ผู้เชี่ยวชาญ และอาจารย์ประจำวิชาจิตวิทยาการบริการ จำนวน 13 คน และ 2) กลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุม ได้แก่นักศึกษารายวิชาจิตวิทยาเพื่อคุณภาพชีวิต วิทยาลัยดุสิตธานี จำนวน 80 คน เป็นเวลา 3 สัปดาห์ ๆ ละ 3 ชั่วโมงเครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย คือ แบบวัดความรู้จิตวิทยาการบริการ แบบสัมภาษณ์เชิงลึก แบบบันทึกการสังเกตแบบมีส่วนร่วม และแบบบันทึกการสนทนากลุ่ม การวิเคราะห์ข้อมูลใช้สถิติบรรยายเชิงพรรณนา ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ค่าร้อยละ และค่าสถิติทดสอบที

ผลการวิจัย พบว่า 

1. ผลการศึกษาแนวทางการสอนจิตวิทยาการบริการในสถาบันอุดมศึกษาไทย พบว่า การสอนจิตวิทยาการบริการควรมีรูปแบบการสอนแบบบูรณาการที่มุ่งเน้นการพัฒนาผู้เรียนให้มีความรู้เกี่ยวกับทฤษฎีและหลักการจิตวิทยา มีความเข้าใจธรรมชาติ ตนเอง ผู้อื่น และสังคม และสามารถนำความรู้ทางจิตวิทยาไปประยุกต์ใช้ในงานอุตสาหกรรมการบริการ และพบปัจจัยที่ส่งผลต่อการจัดการเรียนการสอนจิตวิทยาการบริการ มีจำนวน 3 ปัจจัย ได้แก่ 1) ปัจจัยด้านอาจารย์ผู้สอน ได้แก่ ความรู้และประสบการณ์ของอาจารย์ผู้สอนจิตวิทยา  2) ปัจจัยด้านการเรียนการสอน ได้แก่ กิจกรรม วิธีการสอน และรูปแบบการสอนแบบบูรณาการ และ 3) ปัจจัยโครงสร้างทางการศึกษาที่กำหนดให้มีการสอนรายวิชาจิตวิทยาการบริการ ในหมวดวิชาเฉพาะ กลุ่มวิชาพื้นฐานวิชาชีพ หลักสูตรการท่องเที่ยวและการโรงแรม ระดับปริญญาตรี (มคอ.1)


2. 2. รูปแบบการสอน “Service Mind’ DTC Model” มีองค์ประกอบสำคัญ จำนวน 6 องค์ประกอบ มีวิธีการใช้โดยการศึกษา 1) หลักการสอน 2) วัตถุประสงค์การสอน 3) วิธีการสอน 4) ขั้นตอนการสอน 5) สื่อและกิจกรรมการสอน และ 6) การประเมินผลการสอน ผลการทดลองใช้รูปแบบการสอนจิตวิทยาการบริการ วิทยาลัยดุสิตธานี ที่พัฒนาขึ้นในชั้นเรียนกับนักศึกษา จากการทำแบบประเมินผลผู้เรียน พบว่า กลุ่มทดลองที่ใช้รูปแบบการสอนมีความรู้จิตวิทยาการบริการหลังเรียนสูงกว่ากลุ่มควบคุมที่ใช้การสอนแบบปกติอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 และนักศึกษามีความพึงพอใจต่อรูปแบบการสอนที่พัฒนาขึ้นในระดับมาก