การอนุรักษ์ท่ารำต้นแบบของชุมชน

บทคัดย่อ

               บทความนี้เกิดจากแรงบันดาลใจเพื่อการศึกษาและอนุรักษ์ท่ารำต้นแบบของชุมชนทางภาคเหนือ ภาคใต้ และภาคตะวันออกเฉียงเหนือ สำหรับท่ารำต้นแบบภาคเหนือ มีท่าฟ้อนเชิง ตบบ่าผาบ ได้รับการถ่ายทอดและฝึกซ้อมจากศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง 2 ท่าน คือ พ่อครูคำ กาไวย์ จำนวน 12 ท่า พ่อครูมานพ ยาระณะ จำนวน 42 ท่า ท่ารำฟ้อนเมืองกลายลาย ถ่ายทอดและฝึกซ้อมโดยอาจารย์ปิ่นลักษณ์ พรหมเสน จำนวน 12 ท่า โดยนำท่ารำต้นแบบมาเรียบเรียงเป็นการแสดงชุด ฟ้อนจันทรเทวีศรีมุงเมือง ภาคใต้ มีท่ารำโนราบทประถมและท่าแม่ไม้มวยไทยไชยา โดยอาจารย์ธรรมนิตย์ นิคมรัตน์ ซึ่งเป็นผู้ได้รับการถ่ายทอดท่ารำแม่บทโนราบทประถม สายขุนอุปถัมภ์นรากรจำนวน 20 ท่า จากท่ารำทั้งหมด 38 ท่า ท่าแม่ไม้มวยไทยไชยา ได้รับการถ่ายทอดและฝึกซ้อมจากอาจารย์ณปภพ ประมวญ (ครูแปรง) จากมูลนิธิมวยไทยไชยา บ้านครูแปรง, ศูนย์ฝึกสยามยุทธ์  มีท่าแม่ไม้มวยไทยไชยาทั้งหมด 13 ท่า โดยนำท่ารำต้นแบบทั้งหมดมาเรียบเรียงเป็นการแสดงชุด โนราไชยรัตน์ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ท่ารำต้นแบบเป็นฟ้อนภูไทเรณูนคร จังหวัดนครพนม โดยได้รับการถ่ายทอดและฝึกซ้อมจากอาจารย์ชัยบดินทร์ สาลีพันธ์ ศิลปินพื้นบ้านจังหวัดนครพนม ซึ่งมีท่ารำต้นแบบทั้งหมด 20 ท่า โดยนำท่ารำต้นแบบมาเรียบเรียงเป็นการแสดงชุด มัทนานครเรณู  การแสดงทั้ง 3 ชุดนี้มีผู้เชี่ยวชาญตรวจสอบท่ารำและเก็บบันทึกไว้เป็นหลักฐาน เพื่อการสืบค้นและสืบทอดได้ตรงกัน ด้วยเป็นการแสดงที่มีเอกลักษณ์ที่โดดเด่นของชุมชนภูมิภาคนั้น ๆ จึงสมควรที่จะอนุรักษ์ศิลปวัฒนธรรม ภูมิปัญญาไทย เพื่ออนุชนรุ่นต่อไป และเป็นการปลูกจิตสำนึกให้เกิดความรัก ความหวงแหน และความภาคภูมิใจในเอกลักษณ์ของถิ่นตน ตลอดจนเพื่อประโยชน์ในการสืบค้น และเป็นแรงบันดาลใจให้ศึกษาค้นคว้าท่ารำต้นแบบในชุมชนอื่น ๆ และเป็นวิธีหนึ่งในการเก็บรักษาท่ารำต้นแบบไว้เป็นมรดกที่มีคุณค่าของชาติสืบไป