การพัฒนาแบบวัดทักษะการรู้เท่าทันสื่อของนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนปลาย
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อพัฒนาแบบวัดทักษะการรู้เท่าทันสื่อของนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนปลาย 2) เพื่อตรวจสอบคุณภาพของแบบวัดทักษะการรู้เท่าทันสื่อของนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนปลาย และ 3) เพื่อสร้างเกณฑ์ปกติในการแปลผลคะแนนแบบวัดทักษะการรู้เท่าทันสื่อของนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนปลาย ประชากรในการวิจัย คือ นักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4-6 โรงเรียนมัธยมศึกษาแห่งหนึ่งในจังหวัดกรุงเทพมหานคร สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษากรุงเทพมหานคร เขต 1 ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2567 จำนวน 36 ห้องเรียน รวมทั้งสิ้น 1,362 คน กลุ่มตัวอย่างในการวิจัย คือ นักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4-6 โรงเรียนมัธยมศึกษาแห่งหนึ่งในจังหวัดกรุงเทพมหานคร จำนวน 324 คน ได้มาโดยการสุ่มอย่างง่าย เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย คือ แบบวัดทักษะการรู้เท่าทันสื่อของนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนปลาย สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ร้อยละ ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ความตรงเชิงเนื้อหา ความยาก อำนาจจำแนก ความเชื่อมั่น และการสร้างเกณฑ์ปกติ
ผลการวิจัย พบว่า 1) แบบวัดระดับทักษะการรู้เท่าทันสื่อของนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนปลายที่พัฒนาขึ้น มีความตรงเชิงเนื้อหา โดยมีค่าดัชนีความสอดคล้อง (IOC) อยู่ระหว่าง 0.60-1.00 2) คุณภาพของแบบวัดทักษะ การรู้เท่าทันสื่อของนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนปลายมีค่าความยากอยู่ระหว่าง 0.25-0.63 อำนาจจำแนกอยู่ระหว่าง 0.31 -0.94 และมีค่าความเชื่อมั่นทั้งฉบับเท่ากับ 0.87 3) เกณฑ์ปกติในการแปลผลคะแนนของแบบวัดทักษะการรู้เท่าทันสื่อของนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนปลาย ประกอบด้วย 5 องค์ประกอบ ได้แก่ องค์ประกอบที่ 1 การเข้าถึงสื่อ องค์ประกอบที่ 2 การวิเคราะห์สื่อ และองค์ประกอบที่ 3 การประเมินสื่อ นักเรียนส่วนใหญ่มีคะแนนที (T-score) อยู่ในช่วงเกณฑ์ปกติตั้งแต่ T45-T54 ส่วนองค์ประกอบที่ 4 การสร้างสรรค์และนำเสนอสื่อและองค์ประกอบที่ 5 การมีส่วนร่วมแลกเปลี่ยน นักเรียนส่วนใหญ่มีคะแนนที (T-score) อยู่ในช่วงเกณฑ์ปกติตั้งแต่ T55-T65 โดยคะแนนทักษะการรู้เท่าทันสื่อของนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนปลายมีคะแนนที (T - score) รวม 5 องค์ประกอบ อยู่ในช่วงเกณฑ์ปกติตั้งแต่ T45-T54 คือ นักเรียนส่วนใหญ่มีทักษะการรู้เท่าทันสื่อ อยู่ในระดับ ปานกลาง จำนวน 125 คน คิดเป็นร้อยละ 38.58
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เอกสารอ้างอิง
จุฑามาศ ปริยชาติ. (2563). การพัฒนาแบบวัดทักษะการให้เหตุผลสำหรับนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนต้น (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). คณะครุศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ชวาล แพรัตกุล. (2520). เทคนิคการวัดผลการศึกษา. กรุงเทพฯ: ไทยวัฒนาพานิช.
ชูศรี วงศ์รัตนะ. (2560). เทคนิคการสร้างเครื่องมือวิจัย: แนวทางการนำไปใช้อย่างมืออาชีพ. กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ธงชัย สิทธิกรณ์. (2559). ทักษะแห่งอนาคต: กรอบแนวคิดและแนวทางการพัฒนา. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ปทิตตา รอดประพันธ์ และคณะ. (2559). การรู้เท่าทันสื่อกับการตัดสินใจเลือกรับข่าวสารทางการเมืองของนิสิตนักศึกษามหาวิทยาลัยในกรุงเทพมหานคร (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์.
ปวีณา มะแซ. (2561). การรู้เท่าทันสื่อของนักเรียนในโรงเรียนขยายโอกาสทางการศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานราธิวาส เขต 3 (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์.
พัชราภา เอื้ออมรวนิช. (2561). การพัฒนาตัวบ่งชี้การรู้เท่าทันสื่อดิจิทัลของนักเรียนระดับมัธยมศึกษา (วิทยานิพนธ์ปริญญาดุษฎีบัณฑิต). คณะครุศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
พเยาว์ ยินดีสุข. (2560). การพัฒนาแบบวัดทักษะการให้เหตุผลเชิงคณิตศาสตร์สำหรับนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). คณะครุศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
พินดา วราสุนันท์. (2560). การพัฒนาชุดกิจกรรมการเรียนรู้เพื่อส่งเสริมทักษะการรู้เท่าทันสื่อสำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). คณะครุศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
แพรวพรรณ อัคคะประสา. (2557). การรู้เท่าทันสื่อกับการตัดสินใจเลือกรับข่าวสารทางการเมืองของนิสิตนักศึกษามหาวิทยาลัยในกรุงเทพมหานคร (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์.
พรทิพย์ เย็นจะบก. (2563). การพัฒนาหลักสูตรการรู้เท่าทันสื่อสำหรับครูไทย. วารสารการศึกษาไทย, 12(3), 45–60.
ไพศาล วรคำ. (2561). การวิจัยทางการศึกษา (พิมพ์ครั้งที่ 9). มหาสารคาม: ตักสิลาการพิมพ์.
รัตนา สุนทรญาณ. (2561). การพัฒนาแบบวัดทักษะการคิดวิเคราะห์สำหรับนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนปลาย (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.
วริษฐา เทียมทิพร. (2566). การรู้เท่าทันสื่อดิจิทัลของนักเรียนระดับมัธยมศึกษาตอนปลายในเขตกรุงเทพมหานคร (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
วิจารณ์ พานิช. (2555). การเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21. กรุงเทพฯ: มูลนิธิสดศรี–สฤษดิ์วงศ์.
วิลาสินี อดุลยานนท์. (2565). การส่งเสริมการรู้เท่าทันสื่อในประเทศไทย: แนวทางและข้อเสนอเชิงนโยบาย. วารสารสื่อสารและการศึกษา, 14(2), 101–120.
ศิริชัย กาญจนวาสี. (2556). ทฤษฎีการทดสอบแบบดั้งเดิม (พิมพ์ครั้งที่ 7). กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ศุทธินี ช่วงมณีโชติ. (2563). การรู้เท่าทันสื่อของนักเรียนระดับมัธยมศึกษาตอนต้นในจังหวัดนครราชสีมา (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยราชภัฏนครราชสีมา.
สิริกานต์ เทพสอน, & วราภรณ์ เอราวรรณ์. (2564). การพัฒนาตัวบ่งชี้การรู้เท่าทันสื่อ สารสนเทศ และดิจิทัลระดับบุคคล (วิทยานิพนธ์ปริญญาดุษฎีบัณฑิต). บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
สุชาติ วงศ์สุวรรณ. (2562). การพัฒนาแบบวัดทักษะการคิดเชิงวิพากษ์สำหรับนักเรียนระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). คณะครุศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
สมนึก ภัททิยธนี. (2553). การวัดผลการศึกษา. กรุงเทพฯ: วี พริ้นท์ (1991).
อดุลย์ วังศรีคูณ. (2557). การจัดการศึกษาเพื่อพัฒนาทักษะแห่งศตวรรษที่ 21. กรุงเทพฯ: สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา.
Baran, S. J., & Davis, D. K. (2006). Mass communication theory: Foundations, ferment, and future. Thomson Wadsworth.
Boyd, D. (2014). It's complicated: The social lives of networked teens. Yale University Press.
Buckingham, D. (2021). The media education manifesto. Polity Press.
Bulger, M. E. (2012). What is web literacy? Media and Communication, 5(1), 13–25.
Center for Media Literacy. (2008). Core principles of media literacy education in the United States. Center for Media Literacy.
Center for Media Literacy. (2011). Five key questions that can teach us anything. Center for Media Literacy.
Hobbs, R. (2021). Mind over media: Propaganda education for a digital age. W. W. Norton & Company.
Hobbs, R. (2021). Mind over media: Propaganda education for a digital age. Journal of Information Technology & Politics, 17(2), 187–202.
Kahne, J., Lee, N. J., & Feezell, J. T. (2012). Digital media literacy education and online civic participation. Communication Education, 61(3), 3–20.
Kellner, D., & Share, J. (2007). Critical media literacy and democracy. In D. Macedo & S. R. Steinberg (Eds.), Media literacy: A reader (pp. 3–23). Peter Lang.
Koltay, A. (2022). Media literacy: A conceptual review. Media and Communication, 10, 17–26.
Livingstone, S. (2004). Media literacy and new ICTs. The Communication Review, 7(1), 3–12.
Livingstone, S., & Helsper, E. J. (2020). Gradations in digital inclusion. New Media & Society, 22(7), 1192–1213.
Martens, H., & Hobbs, R. (2020). How media literacy supports civic engagement. Media Literacy and Education, 10(1), 1–17.
McDougall, J., Potter, J., & Rideout, V. (2018). Defining media literacy in the modern age. Media Literacy Now.
Potter, W. J. (2010). Media literacy. Sage Publications.
Torres, C. A., & Mercado, M. K. (2021). Media literacy in the age of misinformation. Routledge.
Yenjabok, K. (2009). Media literacy education in Thailand. Journal of Educational Media, Memory, and Society, 1(2), 211–230.
