แนวทางการทำเกษตรเชิงพุทธของเกษตรกรชุมชนบ้านนากวาง ตำบลดอนไฟ อำเภอแม่ทะ จังหวัดลำปาง

บทคัดย่อ

บทความวิจัยมีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาแนวคิดการทำเกษตรเชิงพุทธของชุมชน 2) ศึกษาปัญหาการทำเกษตรของเกษตรกรในชุมชน 3) เสนอแนวทางการทำเกษตรเชิงพุทธของเกษตรกรในชุมชนบ้านนากวาง ตำบลดอนไฟ อำเภอแม่ทะ จังหวัดลำปาง เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ โดยใช้เครื่องมือ ได้แก่ การศึกษาข้อมูลเอกสาร การสัมภาษณ์เชิงลึก การประชุมกลุ่มย่อยและการปฏิบัติการ โดยกลุ่มผู้ให้ข้อมูลสำคัญ 39 คน เพื่อวิเคราะห์หาแนวทางการทำเกษตรเชิงพุทธที่เหมาะสมกับเกษตรกร

ผลการวิจัยพบว่า การทำเกษตรเชิงพุทธของชุมชนเกิดจากความสัมพันธ์กับการดำเนินชีวิตระหว่างมนุษย์กับสิ่งแวดล้อม โดยมีลักษณะ 1) การทำเกษตรกรรมดั้งเดิม 2) เรียนรู้เกษตรกรรมจากการส่งเสริมจากหน่วยงานภาครัฐที่มุ่งให้เกษตรกร 3) การทำเกษตรกรรมในชุมชนจาการเพาะเมล็ดพันธุ์ การขึ้นแปลงเตรียมปลูก การทำปุ๋ยจากมูล การดูแลรักษา การเก็บเกี่ยว และการปลูกพืชหมุนเวียนใหม่ ขณะปัญหาของเกษตรกรในชุมชน ได้แก่ 1) เกษตรกรขาดความรู้ 2) ภาระหนี้สิน 3) ราคาผลผลิตตกต่ำ 4) ขาดแคลนน้ำ 5) การตกค้างของสารเคมี  6) สิ่งแวดล้อมและระบบนิเวศวิทยาถูกทำลาย แนวทางการทำเกษตรพุทธ ได้แก่ 1) การส่งเสริมความรู้ 2) การอนุรักษ์และฟื้นฟูระบบนิเวศ
3) ทำเกษตรแบบกลไกพึ่งพาธรรมชาติ 4) การผลิตแบบพึ่งพาตนเอง 5) การผลักดันเชิงนโยบายชุมชน 6) การสร้างภาคีเครือข่ายเกษตรเชิงพุทธ