วิถีแห่งฉลากกินแบ่งรัฐบาล : มหันตภัยหรือแหล่งสร้างรายได้ของภาครัฐ

บทคัดย่อ

บทความนี้ต้องการสะท้อนถึงวิถีแห่งวงการพนันของไทย ลักษณะของการพนันที่แฝงอยู่ในประเพณีต่าง ๆ ความรู้สึกนึกคิดของผู้คนสังคมไทยที่มีต่อการเล่นการพนันและผลกระทบที่เกิดจากการเล่นการพนันที่รัฐอนุญาตและรัฐไม่อนุญาตผ่านวรรณกรรม กฎหมาย หลักธรรมทางพุทธศาสนา และแนวคิดศาสตร์พระราชา ผลการสังเคราะห์ข้อมูล พบว่า วิถีแห่งการพนันได้อยู่เคียงคู่กับสังคมไทยอย่างยาวนาน รวมทั้งมีบริบทและกระบวนการในการเล่นการพนันของสังคมไทยที่มีอยู่หลายรูปแบบ ทั้งนี้ จะขึ้นอยู่กับบริบทของวัฒนธรรมประเพณี สภาพแวดล้อม กฎหมาย และระบบการปกครอง เป็นต้น ส่วนมุมมองและทัศนคติที่มีต่อการเล่นการพนันนั้น จำแนกออกเป็น 2 กลุ่ม คือ กลุ่มที่หนึ่งมีมุมมองว่าการพนันเป็นการสร้างความสำราญใจ สร้างความบันเทิงใจโดยได้สร้างพื้นที่ทางสังคมในการสร้างความชอบธรรมให้กับการพนันในหลายรูปแบบ เช่น การเล่นการพนันที่แฝงอยู่ตามประเพณีท้องถิ่น และการเล่นการพนันในประเภทที่รัฐบาลอนุญาตและไม่อนุญาต เป็นต้น และกลุ่มที่สองมีมุมมองว่าการพนันเป็นอบายมุข เป็นหนทางแห่งความเสื่อม เป็นความหายนะต่อผู้เล่นและเป็นภัยต่อสังคม รวมทั้งเป็นสิ่งเลวร้ายที่รัฐต้องจำกัดให้หมดไปจากสังคมนั้น ๆ ซึ่งแนวคิดกลุ่มหลังนี้จะมีความเชื่อมโยงและสัมพันธ์กับหลักธรรมทางศาสนาและกฎหมายเป็นสำคัญ จากการศึกษาข้อมูลที่ผ่านมาได้พบทางสองแพร่งแห่งความเชื่อที่เป็นข้อถกเถียงในประเด็นที่ว่าวิถีแห่งการพนันคืออำนาจที่ครอบงำวิถีแห่งการดำรงชีวิตของภาคประชาชน (บางกลุ่ม) ให้ตกเป็นทาสและยากที่จะหลุดพ้น