รัฐธรรมนูญไทยกับความหลากหลายทางเพศ
Article Sidebar
เผยแพร่แล้ว:
ธ.ค. 28, 2018
คำสำคัญ:
ความหลากหลายทางเพศ วิถีทางเพศ อัตลักษณ์ทางเพศ รัฐธรรมนูญ
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความนี้มุ่งศึกษา 1) เหตุผลและความจำเป็นของการคุ้มครองสิทธิมนุษยชนของกลุ่มบุคคลที่มีความหลากหลายทางเพศ และ 2) การปรับใช้หลักการห้ามเลือกปฏิบัติเพื่อคุ้มครองกลุ่มบุคคลที่มีความหลากหลายทางเพศในองค์การสหประชาชาติ รวมถึงแนวทางปฏิบัติของต่างประเทศและประเทศไทย โดยเป็นการศึกษาวิจัยเชิงคุณภาพในลักษณะการทบทวนวรรณกรรมและการวิเคราะห์เอกสาร ทั้งนี้เพื่อแสวงหาแนวทางการตีความรัฐธรรมนูญเพื่อคุ้มครองกลุ่มบุคคลที่มีความหลากหลายทางเพศในประเทศไทยให้เกิดประสิทธิภาพสูงสุด ผลจากการศึกษาพบว่า แนวคิดเรื่องความหลากหลายทางเพศเกิดจากการยอมรับว่าเพศของมนุษย์มิได้ยึดโยงกับเพศสรีระอีกต่อไป หากแต่มีความเชื่อมโยงกับวิถีทางเพศและอัตลักษณ์ทางเพศซึ่งมีความหลากหลายแตกต่างกัน ต่อมาองค์การสหประชาชาติได้นำเรื่องวิถีทางเพศและอัตลักษณ์ทางเพศมาใช้เป็นศูนย์กลางในการให้ความคุ้มครองสิทธิมนุษยชนของกลุ่มบุคคลที่มีความหลากหลายทางเพศภายใต้หลักการห้ามเลือกปฏิบัติ ด้วยเหตุนี้รัฐสมาชิกจึงมีหน้าที่ต้องปฏิบัติตามพันธกรณีดังกล่าว ในบางประเทศจึงได้กำหนดให้วิถีทางเพศและอัตลักษณ์ทางเพศเป็นส่วนหนึ่งในบทบัญญัติของรัฐธรรมนูญ ในขณะที่ประเทศส่วนใหญ่รวมถึงประเทศไทยอาศัยการตีความหลักการห้ามเลือกปฏิบัติเพราะเหตุแห่งเพศให้ครอบคลุมถึงวิถีทางเพศและอัตลักษณ์ทางเพศ ซึ่งการคุ้มครองจะมีประสิทธิภาพเพียงใดขึ้นอยู่กับความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับเรื่องความหลากหลายทางเพศของผู้บังคับใช้กฎหมายเป็นสำคัญ
Article Details
How to Cite
บท
บทความวิชาการ
O ความคิดเห็นใดๆ ที่ลงตีพิมพ์ในวารสารนิติสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ เป็นของผู้เขียน (ความคิดเห็นใดๆ ของผู้เขียน กองบรรณาธิการวารสารนิติสังคมศาสตร์ ไม่จำเป็นต้องเห็นด้วย)
O กองบรรณาธิการ CMU Journal of Law and Social Sciences ไม่สงวนสิทธิ์ในการคัดลอกแต่ให้อ้างอิงแหล่งที่มาด้วย
References
“กลุ่มหลากหลายทางเพศชม กมธ.ยกร่างฯ บัญญัติ “เพศสภาพ” ไว้ใน รธน.” [Constitution Drafting Committee are admired by LGBTI because they prescribe “Gender” in addition to the Constitution]. MGRONLINE. January 19, 2015.” Accessed January 19, 2015. https://www.manager.co.th/Politics/ViewNews.aspx?NewsID=9580000006792. (in Thai)
Beauvoir, Simone De. The Second Sex. Harmondsworth: Penquin, 1972.
Committee on Economic, Social and Cultural Rights. Concluding observations on Peru. E/C.12/PER/CO/ 2-4, 30 May 2012.
Committee on Economic, Social and Cultural Rights. General Comment No. 20: Non-discrimination in Economic, Social and Cultural Rights (art. 2, para. 2). E/C.12/GC/20, 2 July 2009.
Constitution Drafting Committee. “แถลงข่าวผลการประชุมคณะกรรมาธิการยกร่างรัฐธรรมนูญฉบับที่ 28 (14 มกราคม 2558)” [Announcement of Constitution Drafting Committee’s meeting No.28 (January 14, 2015)]. Thai Parliament. Accessed January 19, 2015. https://www.parliament.go.th/ewtcommittee/ewt/draftconstitution/download/article/article_20150114145222.pdf. (in Thai)
Duangwises, Narupon. “แนวคิดทฤษฎีเรื่องความหลากหลายทางเพศ” [Theory of Sexual Diversity]. Princess Maha Chakri Sirindhorn Anthropology Centre. Accessed November 15, 2013. https://www.sac.or.th. (in Thai)
Duangwises, Narupon. “ขบวนการเคลื่อนไหวของเกย์ในสังคมไทยภาคปฏิบัติและกระบวนทัศน์” [Gay Movement in Thai Society : Practice and Paradigms]. Ph.D.diss., Thammasat University, Social Administration Faculty of Social Administration, 2010. (in Thai)
Duangwises, Narupon. “ทบทวนวิธีการสร้างความรู้/ความจริงเรื่องเพศ” “[Review how to create the knowledge or the reality of sex]. Princess Maha Chakri Sirindhorn Anthropology Centre. Accessed November 15, 2013. https://www.sac.or.th. (in Thai)
Fausto-Stering, Anne. “The Five Sexes : Why Male and Female Are Not Enough.” In Questions of Gender : Perspectives and Paradoxes, edited by Dina L. Anselmi and Anne L. Law, 24. United States of America: McGraw-Hill, 1998.
Health Policy Project. Asia Pacific Transgender Network, United Nations Development Programme. Blueprint for the Provision of Comprehensive Care for Trans People and Trans Communities. Washingtion, DC: Future Group, 2015.
Human Rights Committee. Concluding observations on Belize. CCPR/C/BLZ/CO/1, 26 March 2013.
Human Rights Committee. Concluding observations on Kuwait. CCPR/C/KWT /CO/2, 18 November 2011.
Human Rights Committee. General Comment No. 18 : Non-discrimination. HRI/GEN/1/Rev.10, November 1989.
Human Rights Committee. General Comment No. 23: Article 27 (Rights of Minorities). CCPR/C/21/Rev.1/ Add.5, 8 April 1994.
Human Rights Committee. Nicholas Toonen v. Australia, Communication No. 488/1992. CCPR/C/50/D/ 488/1992, 4 April 1994.
Human Rights Council. Report of the Independent Expert on protection against violence and discrimination based on sexual orientation and gender identity. Vitit Muntarbhorn. A/HRC/ 35/36, 19 April 2017.
Human Rights Council. Report of the Office of the United Nations High Commissioner for Human Rights, Discriminatory laws and practices and acts of violence against individuals based on their sexual orientation and gender identity. A/HRC/19/41, 17 November 2011.
International Commission of Jurists. Sexual Orientation, Gender Identity and International Human Rights Law: Practitioners Guide No. 4. Geneva: International Commission of Jurists, 2009.
Likhitpreechakul, Paisarn. trans. หลักการยอกยาการ์ตาว่าด้วยการใช้กฎหมายสิทธิมนุษยชนระหว่างประเทศในประเด็นวิถีทางเพศและอัตลักษณ์ทางเพศ [The Yogyakarta Principles: The Application of International Human Rights Law in relation to Sexual Orientation and Gender Identity]. Bangkok: Office of the National Human Rights Commission of Thailand, 2008. (in Thai)
McGill, Jena. “SOGI….So What?: Sexual Orientation, Gender Identity and Human Rights Discourse at the United Nations.” Canadian Journal of Human Rights, 3, no.1 (2014): 6.
National Human Rights Commission of Thailand. รัฐธรรมนูญฉบับเจตนารมณ์ประชาชน [The Constitution of the People's Intention]. Bangkok : Office of the National Human Rights Commission of Thailand, 2007. (in Thai)
O’Flaherty, Michael and John Fisher. “Sexual Orientation, Gender Identity and International Human Rights Law: Contextualising the Yogyakarta Principles.” Human Rights Law Review 8, no.2 (2008): 210, 208.
Office of the High Commissioner for Human Rights. Born Free and Equal: Sexual Orientation, Gender Identity and International Human Rights Law. New York and Geneva: United Nation, 2012.
Office of the National Human Rights Commission of Thailand. รายงานประเมินสถานการณ์สิทธิมนุษยชน ปี 2547-2551 [Human Rights Report 2004-2008]. Bangkok: Miracle Creation Interprint, 2009. (in Thai)
Preechasinlapakun, Somchai. นิติปรัชญาทางเลือก [Alternative Philosophy Law]. Bangkok: Winyuchon, 2003. (in Thai)
Recher, Alecs. “Study on Homophobia, Transphobia and Discrimination on Grounds of Sexual Orientation and Gender Identity Legal Report: Switzerland.” Accessed December 25, 2015. https://www.coe.int/t/Commissioner/Source/LGBT/ SwitzerlandLegal_E.pdf.
Richardson, Diane, and Steven Seidman. Handbook of Lesbian and Gay Studies. Great Britain: Cromwell Press, 2002.
Robson, Ruthann. “Sexual Democracy.” In Sexuality and Law Volume III : Sexual Freedom, edited by Ruthann Robson,144. Great Britain: Ashgate, 2011.
Samelius, Lotta and Erik Wågberg. A Study of Policy and Administration : Sexual Orientation and Gender Identity Issues in Development. Sweden : Sida, 2005.
Scott, Joan Wallach. Gender and the Politics of History. New York: Columbia University Press, 1998.
Shaman, Jeffrey M. Equality and Liberty in the golden age of state constitutional law. New York: Oxford University Press, 2008.
Sooksom, Araya. “สิทธิมนุษยชนในเรื่องวิถีทางเพศและอัตลักษณ์ทางเพศในระบบกฎหมายไทย” [Human Rights to Sexual Orientation and Gender Identity in Thai Legal System]. Ph.D.diss. Thammasat University, Faculty of Law, 2016. (in Thai)
Stein, Edward. “Law, Sexual Orientation, and Gender.” In Handbook of Jurisprudence and Legal Philosophy, edited by Jules Coleman and Scott Shapiro, 998. New York: Oxford University Press, 2002.
Stevi, Jackson. “Heterosexuality, Heteronormativity and Gender Hierachy: Some Reflections on Recent Debates.” In Sexualities and Society, edited by Jeffrey Weeks, Janet Holland, and Matthew Waites, 72. Cambridge, Polity Press, 2003.
The National Assembly Radio and Television Broadcasting Station. “ข่าวรัฐสภา: กมธ.ยกร่าง รธน. บัญญัติคำใหม่ “เพศสภาพ” หวังครอบคลุมสิทธิเสรีภาพไม่เฉพาะเพศกำเนิดเท่านั้น” [Parliamentary news : Constitution Drafting Committee prescribe “Gender” in addition to the Constitution for protection to everyone form discrimination based on sex]. Accessed January 19, 2015. https://www.radioparliament.net/parliament/viewNews.php?nId=3532#.VQDQn_mG9ic. (in Thai)
Westeson, Johanna. Sexual Health and Human Rights in The European Region. Geneva: The International Council of Human Rights Policy (ICHRP), 2012.
ประกาศคณะรักษาความสงบแห่งชาติเรื่องแต่งตั้งคณะกรรมการร่างรัฐธรรมนูญ [The Announcement of the National Council for Peace and Order Re: Appointment of Constitution Drafting Committee]. October 5, 2015. (in Thai)
ประกาศสภาปฏิรูปเรื่องแต่งตั้งคณะกรรมาธิการยกร่างรัฐธรรมนูญ [The Announcement of the National Reform Council Re: Appointment of Constitution Drafting Committee]. November 4, 2014. (in Thai)
Beauvoir, Simone De. The Second Sex. Harmondsworth: Penquin, 1972.
Committee on Economic, Social and Cultural Rights. Concluding observations on Peru. E/C.12/PER/CO/ 2-4, 30 May 2012.
Committee on Economic, Social and Cultural Rights. General Comment No. 20: Non-discrimination in Economic, Social and Cultural Rights (art. 2, para. 2). E/C.12/GC/20, 2 July 2009.
Constitution Drafting Committee. “แถลงข่าวผลการประชุมคณะกรรมาธิการยกร่างรัฐธรรมนูญฉบับที่ 28 (14 มกราคม 2558)” [Announcement of Constitution Drafting Committee’s meeting No.28 (January 14, 2015)]. Thai Parliament. Accessed January 19, 2015. https://www.parliament.go.th/ewtcommittee/ewt/draftconstitution/download/article/article_20150114145222.pdf. (in Thai)
Duangwises, Narupon. “แนวคิดทฤษฎีเรื่องความหลากหลายทางเพศ” [Theory of Sexual Diversity]. Princess Maha Chakri Sirindhorn Anthropology Centre. Accessed November 15, 2013. https://www.sac.or.th. (in Thai)
Duangwises, Narupon. “ขบวนการเคลื่อนไหวของเกย์ในสังคมไทยภาคปฏิบัติและกระบวนทัศน์” [Gay Movement in Thai Society : Practice and Paradigms]. Ph.D.diss., Thammasat University, Social Administration Faculty of Social Administration, 2010. (in Thai)
Duangwises, Narupon. “ทบทวนวิธีการสร้างความรู้/ความจริงเรื่องเพศ” “[Review how to create the knowledge or the reality of sex]. Princess Maha Chakri Sirindhorn Anthropology Centre. Accessed November 15, 2013. https://www.sac.or.th. (in Thai)
Fausto-Stering, Anne. “The Five Sexes : Why Male and Female Are Not Enough.” In Questions of Gender : Perspectives and Paradoxes, edited by Dina L. Anselmi and Anne L. Law, 24. United States of America: McGraw-Hill, 1998.
Health Policy Project. Asia Pacific Transgender Network, United Nations Development Programme. Blueprint for the Provision of Comprehensive Care for Trans People and Trans Communities. Washingtion, DC: Future Group, 2015.
Human Rights Committee. Concluding observations on Belize. CCPR/C/BLZ/CO/1, 26 March 2013.
Human Rights Committee. Concluding observations on Kuwait. CCPR/C/KWT /CO/2, 18 November 2011.
Human Rights Committee. General Comment No. 18 : Non-discrimination. HRI/GEN/1/Rev.10, November 1989.
Human Rights Committee. General Comment No. 23: Article 27 (Rights of Minorities). CCPR/C/21/Rev.1/ Add.5, 8 April 1994.
Human Rights Committee. Nicholas Toonen v. Australia, Communication No. 488/1992. CCPR/C/50/D/ 488/1992, 4 April 1994.
Human Rights Council. Report of the Independent Expert on protection against violence and discrimination based on sexual orientation and gender identity. Vitit Muntarbhorn. A/HRC/ 35/36, 19 April 2017.
Human Rights Council. Report of the Office of the United Nations High Commissioner for Human Rights, Discriminatory laws and practices and acts of violence against individuals based on their sexual orientation and gender identity. A/HRC/19/41, 17 November 2011.
International Commission of Jurists. Sexual Orientation, Gender Identity and International Human Rights Law: Practitioners Guide No. 4. Geneva: International Commission of Jurists, 2009.
Likhitpreechakul, Paisarn. trans. หลักการยอกยาการ์ตาว่าด้วยการใช้กฎหมายสิทธิมนุษยชนระหว่างประเทศในประเด็นวิถีทางเพศและอัตลักษณ์ทางเพศ [The Yogyakarta Principles: The Application of International Human Rights Law in relation to Sexual Orientation and Gender Identity]. Bangkok: Office of the National Human Rights Commission of Thailand, 2008. (in Thai)
McGill, Jena. “SOGI….So What?: Sexual Orientation, Gender Identity and Human Rights Discourse at the United Nations.” Canadian Journal of Human Rights, 3, no.1 (2014): 6.
National Human Rights Commission of Thailand. รัฐธรรมนูญฉบับเจตนารมณ์ประชาชน [The Constitution of the People's Intention]. Bangkok : Office of the National Human Rights Commission of Thailand, 2007. (in Thai)
O’Flaherty, Michael and John Fisher. “Sexual Orientation, Gender Identity and International Human Rights Law: Contextualising the Yogyakarta Principles.” Human Rights Law Review 8, no.2 (2008): 210, 208.
Office of the High Commissioner for Human Rights. Born Free and Equal: Sexual Orientation, Gender Identity and International Human Rights Law. New York and Geneva: United Nation, 2012.
Office of the National Human Rights Commission of Thailand. รายงานประเมินสถานการณ์สิทธิมนุษยชน ปี 2547-2551 [Human Rights Report 2004-2008]. Bangkok: Miracle Creation Interprint, 2009. (in Thai)
Preechasinlapakun, Somchai. นิติปรัชญาทางเลือก [Alternative Philosophy Law]. Bangkok: Winyuchon, 2003. (in Thai)
Recher, Alecs. “Study on Homophobia, Transphobia and Discrimination on Grounds of Sexual Orientation and Gender Identity Legal Report: Switzerland.” Accessed December 25, 2015. https://www.coe.int/t/Commissioner/Source/LGBT/ SwitzerlandLegal_E.pdf.
Richardson, Diane, and Steven Seidman. Handbook of Lesbian and Gay Studies. Great Britain: Cromwell Press, 2002.
Robson, Ruthann. “Sexual Democracy.” In Sexuality and Law Volume III : Sexual Freedom, edited by Ruthann Robson,144. Great Britain: Ashgate, 2011.
Samelius, Lotta and Erik Wågberg. A Study of Policy and Administration : Sexual Orientation and Gender Identity Issues in Development. Sweden : Sida, 2005.
Scott, Joan Wallach. Gender and the Politics of History. New York: Columbia University Press, 1998.
Shaman, Jeffrey M. Equality and Liberty in the golden age of state constitutional law. New York: Oxford University Press, 2008.
Sooksom, Araya. “สิทธิมนุษยชนในเรื่องวิถีทางเพศและอัตลักษณ์ทางเพศในระบบกฎหมายไทย” [Human Rights to Sexual Orientation and Gender Identity in Thai Legal System]. Ph.D.diss. Thammasat University, Faculty of Law, 2016. (in Thai)
Stein, Edward. “Law, Sexual Orientation, and Gender.” In Handbook of Jurisprudence and Legal Philosophy, edited by Jules Coleman and Scott Shapiro, 998. New York: Oxford University Press, 2002.
Stevi, Jackson. “Heterosexuality, Heteronormativity and Gender Hierachy: Some Reflections on Recent Debates.” In Sexualities and Society, edited by Jeffrey Weeks, Janet Holland, and Matthew Waites, 72. Cambridge, Polity Press, 2003.
The National Assembly Radio and Television Broadcasting Station. “ข่าวรัฐสภา: กมธ.ยกร่าง รธน. บัญญัติคำใหม่ “เพศสภาพ” หวังครอบคลุมสิทธิเสรีภาพไม่เฉพาะเพศกำเนิดเท่านั้น” [Parliamentary news : Constitution Drafting Committee prescribe “Gender” in addition to the Constitution for protection to everyone form discrimination based on sex]. Accessed January 19, 2015. https://www.radioparliament.net/parliament/viewNews.php?nId=3532#.VQDQn_mG9ic. (in Thai)
Westeson, Johanna. Sexual Health and Human Rights in The European Region. Geneva: The International Council of Human Rights Policy (ICHRP), 2012.
ประกาศคณะรักษาความสงบแห่งชาติเรื่องแต่งตั้งคณะกรรมการร่างรัฐธรรมนูญ [The Announcement of the National Council for Peace and Order Re: Appointment of Constitution Drafting Committee]. October 5, 2015. (in Thai)
ประกาศสภาปฏิรูปเรื่องแต่งตั้งคณะกรรมาธิการยกร่างรัฐธรรมนูญ [The Announcement of the National Reform Council Re: Appointment of Constitution Drafting Committee]. November 4, 2014. (in Thai)