ผู้บัญชาการทหารสูงสุด: ประวัติศาสตร์ผู้เผด็จการภายใต้ ระบอบรัฐธรรมนูญไทย ช่วง พ.ศ. 2483 – 2487

บทคัดย่อ

แม้ว่าการเปลี่ยนแปลงการปกครองเมื่อวันที่ 24 มิถุนายน พ.ศ. 2475 โดยคณะราษฎรจะนำมาสู่การก่อตั้งระบอบประชาธิปไตย ผ่านการจัดทำรัฐธรรมนูญเพื่อประกาศให้อำนาจสูงสุดภายในรัฐเป็นของประชาชนและจัดตั้งองค์กรทางรัฐธรรมนูญที่มีความเชื่อมโยงกับประชาชนขึ้นมาใช้อำนาจรัฐตามหลักการแบ่งแยกอำนาจ แต่ชีวิตของระบอบใหม่ก็มิได้ดำเนินไปอย่างปกติตลอดเวลาหลังจากนั้นแต่อย่างใด เพราะระบอบใหม่ของคณะราษฎรต้องเผชิญกับทั้งวิกฤติการตอบโต้ของขบวนการทางการเมืองที่เป็นปฏิปักษ์กับการเปลี่ยนแปลงการปกครองและที่สำคัญที่สุดคือภัยอันเกิดจากสงครามโลกครั้งที่ 2 ซึ่งทำให้บทบาทของคณะราษฎรฝ่ายทหารในฐานะผู้พิทักษ์ของระบอบใหม่สูงเด่นขึ้นจนนำมาสู่การเปลี่ยนแปลงทางกฎหมายด้วยการจัดตั้งองค์กรของรัฐที่มีชื่อว่าผู้บัญชาการทหารสูงสุดให้มีสถานะเป็นผู้เผด็จการแบบชั่วคราวเพื่อใช้อำนาจเด็ดขาดทางการทหารทำภารกิจทางการสงครามในช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2  อย่างไรก็ตามการเปลี่ยนแปลงทางกฎหมายเกี่ยวกับผู้เผด็จการชั่วคราวก็ได้มีพลวัตจนนำมาสู่การยกเว้นระบบการเมืองและกฎหมายที่ถูกก่อตั้งขึ้นตามรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรสยาม พ.ศ. 2475 และถ่ายโอนอำนาจบริหาร อำนาจนิติบัญญัติและการบังคับบัญชาองค์กรตุลาการซึ่งเป็นองค์กรของรัฐที่ใช้อำนาจตุลาการให้มาอยู่กับผู้บัญชาการทหารสูงสุด ตำแหน่งดังกล่าวจึงแปรสภาพเป็นผู้เผด็จการแบบรัฏฐาธิปัตย์ซึ่งได้ใช้อำนาจก่อตั้งระบอบเผด็จการทหารขึ้นมาแทนที่ระบอบประชาธิปไตยที่คณะราษฎรมุ่งสร้างขึ้นในช่วงระหว่าง พ.ศ. 2483 – 2487 ในท้ายที่สุด