ไรเดอร์ไม่ใช่ลูกจ้าง: ความเบี้ยวบิดของระบบกฎหมายไทย

Main Article Content

ศรัณย์ จงรักษ์

บทคัดย่อ

ปัญหาเรื่องแรงงานแพลตฟอร์มส่งอาหารควรได้รับการคุ้มครองจากกฎหมายแรงงานหรือไม่เป็นประเด็นที่ถกเถียงกันอย่างมากและดูราวกับว่าฝ่ายที่เกี่ยวข้องโดยตรงกับเรื่องดังกล่าวโดยเฉพาะนักกฎหมาย รัฐบาล และบริษัท ต่างเห็นตรงกันว่าแรงงานกลุ่มนี้ไม่ใช่ลูกจ้างและไม่มีสิทธิได้รับการคุ้มครองตามกฎหมายแรงงาน สังเกตได้จากการเพิกเฉยต่อการเรียกร้องสิทธิของแรงงานแพลตฟอร์มส่งอาหารที่เคลื่อนไหวอย่างต่อเนื่องตลอดมา


จากการศึกษาพบว่าสาเหตุที่ส่งผลให้นักกฎหมาย กฎหมายแรงงาน รัฐบาลและผู้มีส่วนเกี่ยวข้องอื่นๆ มองว่าไรเดอร์ไม่ใช่ลูกจ้างเกิดขึ้นจากปัจจัย 3 ประการ ได้แก่ ธรรมเนียมปฏิบัติของนักกฎหมาย เจตนารมณ์ที่บิดเบี้ยวของกฎหมายแรงงานไทย และผู้มีอำนาจทางการเมือง ซึ่งปัจจัยทั้งหมดข้างต้นได้ส่งผลกระทบอย่างสอดคล้องร่วมกันจนทำให้ไรเดอร์ไม่ถูกรวมว่าเป็นลูกจ้าง ทั้งยังส่งผลให้ไรเดอร์ไม่สามารถเข้าสู่ระบบการคุ้มครองของกฎหมายแรงงาน หรือสามารถผลักดันกฎหมายเพื่อประโยชน์ของพวกตนได้

Article Details

บท
บทความวิชาการ

References

เกรียงศักดิ์ ธีระโกวิทขจร และ วรดุล ตุลารักษ์. (2563). รูปแบบงานใหม่ของคนขี่มอเตอร์ไซต์ส่งอาหารที่กำกับโดยแพลตฟอร์ม. กรุงเทพฯ : มูลนิธิฟรีดริค เอแบร์ท (FES) ร่วมกับสถาบันแรงงานและเศรษฐกิจที่เป็นธรรม.

เกษมสันต์ วิลาวรรณ. คำอธิบายกฎหมายแรงงาน. (พิมพครั้งที่18 กรุงเทพมหานคร: วิญญูชน 2555).

คริส เบเคอร์ และ ผาสุก พงษ์ไพจิตร. เศรษฐกิจการเมืองไทยสมัยกรุงเทพฯ. พิมพ์ครั้งแรก (กรุงเทพฯ: พฤศจิกายน, 2556).

คำพิพากษาฎีกาที่ 3001/2560.

คำพิพากษาศาลฎีกาแผนกคดีแรงงานที่ 13825/2555.

คำพิพากษาศาลฎีกาแผนกคดีแรงงานที่ 5469/2555.

ตะวัน วรรณรัตน์. (2558). การศึกษาแรงงานนอกระบบในประเทศไทย. กรุงเทพฯ : คณะอักษรศาสตร์ มหาวิทยาลัยศิลปากร.

นักสื่อสารแรงงาน. (2564. พฤษภาคม 1) ทัศนะผู้นำสหภาพ 1 ปีรัฐบาลยิ่งลักษณ์ … แรงงานได้-เสียอะไร? [ออนไลน์]. สืบค้นจาก https://voicelabour.org/ทัศนะผู้นำสหภาพ-1-ปีรัฐบ/.

ปณชัย อารีเพิ่มพร. (2564. พฤษภาคม 9) เปิดนโยบายเด่น ‘เทคโนโลยีและนวัตกรรม’ พรรคการเมืองในศึกเลือกตั้ง [ออนไลน์]. สืบค้นจาก 2562https://thestandard.co/thailandelection2562-tech-policy/.

ประชาไท. (2564. เมษายน 26) บริษัทไลน์แมนฯ รับ จะนำข้อเรียกร้อง 5 ข้อ ของไรเดอร์แอปฯ ไลน์แมนไปพิจารณา และจะให้คำตอบภายใน 5 วัน [ออนไลน์]. สืบค้นจากhttps://prachatai.com/journal/2021/03/92285.

ประชาชาติธุรกิจ. (2564. เมษายน 8) กลุ่มไลน์แมน รวมตัวเรียกร้อง ทบทวนค่าตอบแทนใหม่ [ออนไลน์]. สืบค้นจาก https://www.prachachat.net/general/news-637

ภาสกร ญี่นาง. วิกฤตสิทธิแรงงานในเศรษฐกิจยุคดิจิทัล: ปัญหาความขัดแย้งระหว่าง“ไรเดอร์” กับแพลตฟอร์มที่รัฐเพิกเฉย. วารสารนิติสังคมศาสตร์ ปีที่ 14 ฉบับที่ 1 (มกราคม-มิถุนายน 2564).

ระบบสารสนเทศด้านนิติบัญญัติ สำนักงานเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร. (2564. สิงหาคม 27) กระบวนการพิจารณาร่างพระราชบัญญัติ [ออนไลน์]. สืบค้นจาก https://lis.parliament.go.th/index/search_result_each.php?S_TITLE=แรงงาน&S_SYSTEM=&PHPSESSID=44v190fom70ch8t0cisf4u0pn0&&S_SYSTEM=3.

ศรัณย์ จงรักษ์. (2560). การให้และกีดกันสิทธิของผู้ใช้แรงงานโดยพระราชบัญญัติเงินทดแทน พ.ศ. 2537. (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). เชียงใหม่ : มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.

สถาบันแรงงานและเศรษฐกิจที่เป็นธรรม. (2563. เมษายน 11) ข้อสังเกตร่าง พ.ร.บ. แรงงานนอกระบบฉบับใหม่: ไรเดอร์และคนงานแพลตฟอร์มทั้งผองจงระวัง! เมื่อกฎหมายใหม่ อาจเป็นใบอนุญาตให้บริษัท ‘ไม่ต้องรับผิดชอบคนงาน’ [ออนไลน์]. สืบค้นจาก https://www.facebook.com/JustEconLaborInstitute/.

สิทธิศักดิ์ ศรีธรรมวัฒนา. กฎหมายแรงงาน ถามจริง-ตอบตรง ตามแนวคำพิพากษาศาลฎีกา. (พิมพ์ครั้งแรก นนทบุรี : สำนักพิมพ์ ธิงค์ บียอนด์ บุ๊คส์, 2562).

A. C. L. Davies. Perspectives on Labour Law, (New York: Cambridge University Press 2004).

Bangkok Post. (2564. May 6) Delivery platforms face rights pressure [online]. https://www.bangkokpost.com/thailand/general/1980879/delivery-platforms-face-rights-pressure.

Charlene Li. “Review of Online Food Delivery Platforms and their Impacts on Sustainability”. MDIP Journal. Sustainability (2020).

FNV Rider Union. (2564. August 29) The FNV Riders Union was founded on the initiative of the Deliveroo riders [online]. https://www.ridersunion.nl/en-us/over-de-riders-union.

International Transport Worker’s Federation. (2564. August 29) Union win! Historic agreement for food delivery workers [online]. https://www.itfglobal.org/en/news/union-win-historic-agreement-food-delivery-workers.

James Muldoon. (2564. August 29) App-Based Corporations Can’t Just Ignore Labor Law [online]. https://jacobinmag.com/2021/08/spain-delivery-platforms-glovo-gig-economy-employeesdelivery-platforms-glovo-gig-economy-employees.

Jasper Jolly. (2564. August 29) Deliveroo unveils plans to pull out of Spain in wake of ‘rider law’ [online] https://www.theguardian.com/business/2021/jul/30/deliveroo-unveils-plans-to-pull-out-of-spain-in-wake-of-rider-law.

Manuel V. Gomez. (2564. August 29) Spanish Supreme Court rules food-delivery riders are employees, not self-employed [online] https://english.elpais.com/economy_and_business/2020-09-24/spanish-supreme-court-rules-food-delivery-riders-are-employees.html.