หัวมังกุท้ายมังกร: การผสมพันธุ์กฎหมายรัฐธรรมนูญที่รับเข้าจากต่างประเทศแบบผิดฝาผิดตัว
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การรับเข้ากฎหมายรัฐธรรมนูญจากต่างประเทศเป็นเรื่องปกติธรรมดาที่เกิดขึ้นยามประเทศทั้งหลายยกร่าง ปรับปรุงแก้ไข หรือมีการใช้การตีความรัฐธรรมนูญ อย่างไรก็ตาม การรับเข้ากฎหมายรัฐธรรมนูญจากต่างประเทศนั้นไม่ใช่เรื่องง่าย เพราะจะต้องทำความเข้าใจกฎหมายที่จะรับเข้ามาให้ถ่องแท้ที่สุด แล้วจึงปรับแต่งให้สอดคล้องกับวัฒนธรรมกฎหมายปลายทางเพื่อให้ตัวอักษรของกฎหมายที่หยิบยืมมามีผลใช้ได้ดังที่ต้องการ หากการรับเข้าเกิดบนความไม่เข้าใจหรือปรับแต่งอย่างไม่เหมาะสมย่อมมีความเสี่ยงที่จะเกิดการกลายพันธุ์เปลี่ยนความหมายไปในทางที่ไม่คาดคิดหรือบั่นทอนประสิทธิภาพที่ตั้งใจ
บางคราวการกลายพันธุ์ก็เกิดขึ้นจากการเลือกหยิบกฎหมายหลายประเทศมาผสมกันแบบไม่ลงรอยนักจนเป็นที่มาของลักษณะ “หัวมังกุท้ายมังกร” ปรากฏการณ์เช่นว่ามีสี่ตัวอย่างซึ่งบทความนี้หยิบยกขึ้นมาจากประวัติศาสตร์กฎหมายรัฐธรรมนูญและจากกฎหมายรัฐธรรมนูญร่วมสมัยของประเทศไทย คือ กรณีตามรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรสยาม พุทธศักราช 2475 เรื่อง (1) หลักความเป็นกฎหมายสูงสุดของรัฐธรรมนูญ และ (2) บทบัญญัติว่าด้วยสถาบันกษัตริย์ กับกรณีตามรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560 เรื่อง (3) วัตถุแห่งคดีของการร้องทุกข์ทางรัฐธรรมนูญ และ (4) การรับรองเสรีภาพทั่วไป
Article Details
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
O ความคิดเห็นใดๆ ที่ลงตีพิมพ์ในวารสารนิติสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ เป็นของผู้เขียน (ความคิดเห็นใดๆ ของผู้เขียน กองบรรณาธิการวารสารนิติสังคมศาสตร์ ไม่จำเป็นต้องเห็นด้วย)
O กองบรรณาธิการ CMU Journal of Law and Social Sciences ไม่สงวนสิทธิ์ในการคัดลอกแต่ให้อ้างอิงแหล่งที่มาด้วย
References
คณะกรรมการร่างรัฐธรรมนูญ. ความมุ่งหมายและคำอธิบายประกอบรายมาตราของรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560. กรุงเทพฯ: สำนักงานเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร, 2562.
ต่อพงศ์ กิตติยานุพงศ์. ทฤษฎีสิทธิขั้นพื้นฐาน. พิมพ์ครั้งที่ 3. กรุงเทพฯ: วิญญูชน, 2565.
บันทึกการประชุมคณะกรรมาธิการวิสามัญพิจารณาร่างพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยวิธีพิจารณาของศาลรัฐธรรมนูญ พ.ศ. .... สภานิติบัญญัติแห่งชาติ, ครั้งที่ 7/2560, 20 ตุลาคม 2560.
ประยูร ภมรมนตรี. ชีวิต 5 แผ่นดินของข้าพเจ้า. กรุงเทพฯ: บพิธการพิมพ์, 2525.
ปูนเทพ ศิรินุพงศ์. “พระราชอำนาจยับยั้งร่างพระราชบัญญัติ.” (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, สาขานิติศาสตร์ คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, 2557).
รายงานการประชุมสภาผู้แทนราษฎร ครั้งที่ 40 (สมัยสามัญ) วันอาทิตย์ที่ 7 พฤษภาคม พุทธศักราช 2489.
วรเจตน์ ภาคีรัตน์. “การร้องทุกข์ทางรัฐธรรมนูญในระบบกฎหมายเยอรมัน: วิเคราะห์เปรียบเทียบการฟ้องคดีโดยประชาชนต่อศาลรัฐธรรมนูญในระบบกฎหมายไทย.” รายงานการวิจัย, คณะกรรมการวิจัยและสัมมนา คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, 2553.
หอจดหมายเหตุแห่งชาติ, สคก.1.1/127 เรื่อง รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรสยาม พ.ศ. 2475 (16 ส.ค.-27 มี.ค. 2475).
Avaliani, Tamar. “The Importance of Full Constitutional Complaint as the Effective Mechanism For Restoring Human Rights in Constitutional Justice.” Law & World 16 (2021): 52-57.
Bagehot, Walter. The English Constitution. Oxford: Oxford University Press, 2001.
Dixon, Rosalind, and Landau, David. “1989–2019: From Democratic to Abusive Constitutional Borrowing.” International Journal of Constitutional Law 17, no. 2 (2019): 489-496.
Fromont, Michel. “Der französische Verfassungsrat.” In Verfassungsgerichts-barkeit in Westeuropa Teilband I Berichte, edited by Christian Starck, and Albrecht Weber, 309-341. Baden-Baden: Nomos, 1986.
Häberle, Peter. “Theorieelemente Eines Allgemeinen Juristischen Rezeptions-Modells.” JuristenZeitung 47, no. 21 (1992): 1033-1043.
Harding, Andrew. “The Legal Transplants Debate: Getting Beyond the Impasse?.” In Legal Transplants in East Asia and Oceania, edited by Vito Breda, 13-33. Cambridge: Cambridge University Press, 2019.
Hartwig, Matthias. “Die Legitimation des Staates durch Verfassungsrezeption in Mittel- und Osteuropa.” Zeitschrift für ausländisches öffentliches Recht und Völkerrecht 59 (1999): 919-939.
Horwitz, Morton J. “Constitutional Transplants.” Theoretical Inquiries in Law 10, no. 2 (2009): 535-560.
Hupper, Gail J. “The Academic Doctorate in Law: A Vehicle for Legal Transplants?.” Journal of Legal Education 58, no. 3 (2008): 413-454.
Junko, Ando. “Japan und die Preussische Verfassung,” In Japan und Preussen, edited by Gerhard Krebs, 163-184. München: Iudicium, 2022.
Kanda, Hideki, and Milhaupt, Curtis J. “Re-Examining Legal Transplants: The Director's Fiduciary Duty in Japanese Corporate Law.” The American Journal of Comparative Law 51, no. 4 (2003): 887-901.
Kang, Hyun Ho. “Justizfreie Hoheitsakte, insbesondere Regierungsakte, in Korea.” In Rechtsschutz gegen staatliche Hoheitsakte in Deutschland und Korea, edited by Wolf-Rüdiger Schenke, and Jong Hyun Seok, 221-230. Berlin: Duncker & Humblot, 2006.
Kingreen, Thorsten, and Poscher, Ralf. Grundrechte Staatsrecht II. 33rd ed. Heidelberg: C.F. Müller, 2017.
Klein, James R. “The Battle for Rule of Law in Thailand: The Constitutional Court of Thailand.” In The Constitutional Court of Thailand: The Provisions and the Working of the Court, edited by Amara Raksasataya, and James R Klein, 34-90. Bangkok: Constitution for the People Society, 2003.
Koch, Johannes. Verwaltungsrechtsschutz in Frankreich. Berlin: Duncker & Humblot, 1998.
Law, David S., and Versteeg, Mila. “The Declining Influence of the United States Constitution.” New York University Law Review 87, no. 3 (2012): 762-858.
Ludwikowski, Rett R. “‘Mixed’ Constitutions: Product of an East-Central European Constitutional Melting Pot.” Boston University International Law Journal 16, no. 1 (1998): 1-70.
Mels, Philipp. Bundesverfassungsgericht und Conseil constitutionnel. München: Wahlen, 2003.
Mérieau, Eugénie. “The 1932 Compromise Constitution: Matrix of Thailand’s Permanent Constitutional Instability.” In Constitutional Foundings in Southeast Asia, edited by Kevin YL Tan, and Ngoc Son Bui, 297-318. New York: Hart Publishing, 2019.
Miller, Jonathan M. “A Typology of Legal Transplants: Using Sociology, Legal History and Argentine Examples to Explain the Transplant Process.” The American Journal of Comparative Law 51, no. 4 (2003): 839-885.
Nußberger, Angelika. “Verfassungsrechtstransfer von West nach Ost: Illusion, Desillusion, Neubeginn.” Osteuropa 60, no. 9 (2010) 81-96.
Örücü, Esin. “Law as Transposition.” The International and Comparative Law Quarterly 51, no. 2 (2002): 205-223.
Perju, Vlad. “Constitutional Transplants, Borrowing, and Migrations.” In The Oxford Handbook of Comparative Constitutional Law, edited by Michel Rosenfeld, and András Sajó, 1304-1327. New York: Oxford University Press, 2012.
Saunders, Cheryl. “International Involvement in Constitution Making.” In Comparative Constitution Making, edited by David Landau, and Hanna Lerner, 69-89. Cheltenham: Edward Elgar Publishing, 2019.
Spector, Horacio. “Constitutional Transplants and the Mutation Effect.” Chicago-Kent Law Review 83, no. 1 (2008): 129-145.
Tamás, Csaba Gergely. “The Birth of the Parliamentary Democracy in Japan: An Historical Approach.” Zeitschrift für Japanisches Recht 17, no. 33 (2012): 146-167.
Teubner, Gunther. “Rechtsirritationen: Der Transfer von Rechtsnorm in rechtssoziologischer Sicht.” In Soziologie des Rechts: Festschrift für Erhard Blankenburg zum 60. Geburtstag, edited by Jürgen Brand and Dieter Stempel, 233-244. Baden-Baden: Nomos, 1998.
Tushnet, Mark. “The Possibilities of Comparative Constitutional Law.” The Yale Law Journal 108, no. 6 (1999): 1225-1309