“บัตรสักใบ” มันยังสำคัญเสมอ The Way of Verification as a Thai Nationality

บทคัดย่อ

แม้หลักสิทธิมนุษยชน รวมถึงกฎหมายระหว่างประเทศแผนกคดีบุคคล จะยืนยันว่าสิทธิมนุษยชนคือ สิทธิและเสรีภาพที่ถือว่าติดตัวคนทุกคนมาแต่กำเนิดไม่อาจถูกพรากไปได้โดยไม่ทำลายความเป็นมนุษย์เพียงแค่เป็นมนุษย์ ก็ถูกถือว่าเป็นผู้ทรงสิทธิในสิทธิมนุษยชนแล้ว แต่ในทางปฏิบัติการเข้าถึงสิทธิ การใช้สิทธิขั้นพื้นฐานด้านต่างๆ ปฏิเสธไม่ได้ว่าจำเป็นต้องผ่าน “บัตรสักใบ” (Identification paper) ที่สามารถพิสูจน์ยืนยันตัวบุคคล โดยเฉพาะอย่างยิ่งหากบุคคลนั้นต้องการเข้าถึงหรือใช้สิทธิระดับอื่นๆ เช่น กลุ่มสิทธิเรียกร้องให้รัฐกระทำการ (status positivus) เอกสารพิสูจน์ทราบตัวบุคคลยิ่งกลายเป็นสิ่งจำเป็น

คนไร้รัฐไร้สัญชาติเป็นกลุ่มคนที่เข้าใจถึงความจำเป็นของเอกสารพิสูจน์ทราบตัวบุคคลในระดับที่คนที่มีรัฐมีสัญชาติอาจจินตนาการไปไม่ถึง บทความนี้บอกเล่าถึงผู้หญิงคนหนึ่งที่ไร้รัฐไร้สัญชาติ เป้าหมายไกลสุดของเธอคือการพิสูจน์ว่าเธอ (ชาติพันธุ์อาข่า) มีสัญชาติไทย ซึ่งไม่ใช่เรื่องง่าย แต่ภายใต้สภาพไร้รัฐ ข้อจำกัดกลับเพิ่มยิ่งขึ้นไปอีก แม้ว่ารัฐไทยจะมีกฎหมายนโยบายเปิดกว้างสำหรับการพิสูจน์และพัฒนาสิทธิในสถานะบุคคล แต่กระบวนการบังคับใช้กฎหมายที่เดินด้วยความไม่เข้าใจ รวมถึงทัศนคติที่ผู้บังคับใช้กฎหมายมีต่อคนต่างด้าวที่ไร้รัฐไร้สัญชาติ ยิ่งเติมความยากให้มากขึ้นอีกหลายสิบเท่า

Event though, human rights principle and private international law affirm that human rights is rights and liberty which is every single human being have when they were born and cannot separated unless destroy humanity. Just be a human, you are rights holders in human rights, but in practice to access the rights, exercising of basic rights have to use pass one card which can approve identity particularly if this person want to access or exercise higher level of rights, status positivus, for example, identification paper is necessary.

Stateless people are group of people who understand a necessary of identification paper while state people could not imagine. This article will tell a story of a stateless woman, her goal is proving that she is Akha, an ethnic minority, who have a right to Thai nationality. It is not easy under a condition of being stateless person, moreover, there are a lot of restrictions.

Even though, Thai government have launched laws and policies for verifying and developing right to personal legal status, there are problems on law enforcement and attitude of authorities which are made much more difficult to nationality-less persons.