ยุทธโกษ: ภาพสะท้อนความคิดของทหาร ระหว่าง พ.ศ.2435 – 2500

บทคัดย่อ

บทความนี้ศึกษาความคิดของทหารในหนังสือยุทธโกษ[1] ระหว่าง พ.ศ.2435 – 2500 ในระยะแรกบทความที่ลงตีพิมพ์มีเนื้อหาหลากหลาย เช่น ยุทธวิธีทางทหาร ประกาศและพระราชบัญญัติต่างๆ เป็นต้น ต่อมาช่วงต้นศตวรรษที่ 20 มีการลงบทความที่เกี่ยวข้องกับการปรับปรุงการทหารของต่างประเทศ การรบในสงครามของประเทศต่าง ๆ เพิ่มมากขึ้น และภายหลังการเปลี่ยนแปลงการปกครอง พ.ศ.2475 งานเขียนในหนังสือยุทธโกษเปลี่ยนแปลงไปเพื่อให้สอดคล้องกับบริบททางการเมือง และการมีรัฐธรรมนูญ นอกจากนี้ในช่วงสงครามมหาเอเชียบูรพายังมีการนำเสนอเกี่ยวกับการปลุกใจให้รักชาติอีกด้วย และเมื่อสงครามสิ้นสุดลงบทความในยุทธโกษจะมีเนื้อหาเกี่ยวกับการเมืองและคอมมิวนิสต์ตามบริบททางการเมืองภายหลังการรัฐประหารใน พ.ศ.2490 เป็นต้น ดังนั้น บทความในยุทธโกษจึงเป็นสิ่งที่สะท้อนให้เห็นถึงความคิดของทหารซึ่งสอดคล้องกับบริบททางประวัติศาสตร์ในช่วงเวลานั้น ๆ

          [1] แม้ว่าบนหน้าปกของยุทธโกษจะระบุว่าเป็น “นิตยสารยุทธโกษ”ก็ตาม แต่ภายในยังคงมีการใช้คำว่า “หนังสือ” หรือ “หนังสือพิมพ์”อยู่เช่นเดิม ดังนั้นในบทความนี้จะใช้คำว่า “หนังสือ”ตลอดทั้งบทความ