แนวคิดเรื่องตัวตนที่รู้คิดและกระบวนการสร้างตัวตนของมิเชล ฟูโกต์

บทคัดย่อ

การศึกษาความเป็นตัวตนที่รู้คิดตามแนวทางของ มิเชล ฟูโกต์ เป็นความพยายามที่จะทลายข้อจำกัดของศาสตร์ที่ว่าด้วยมนุษย์ในยุคสมัยทางประวัติศาสตร์ที่ผ่านมา ซึ่งเดิมเคยถูกตีกรอบจากญาณวิทยาในการศึกษามนุษย์ที่ถูกหยิบยกมาจากการสร้างความรู้เชิงประจักษ์เพื่อศึกษาปรากฏการณ์ที่มองเห็นและจับต้องได้ ผสมผสานเข้ากับวิธีคิดของการสร้างความหมาย ตามหลักคิดของความเป็นเหตุเป็นผลเชิงปรัชญาที่ให้ความสำคัญกับโครงสร้างและความตระหนักรู้ของมนุษย์กับภาพปรากฏที่มนุษย์รับรู้ จากรูปแบบของการวิเคราะห์เชิงปรัชญาที่หลากหลายดังกล่าว ก่อให้เกิดความคลุมเครือในการก่อตัวของความรู้ในศาสตร์ว่าด้วยมนุษย์ ฟูโกต์นำเสนอแนวคิดใหม่ของการศึกษาศาสตร์ว่าด้วยมนุษย์ จากการก่อตัวทางวาทกรรมและความสัมพันธ์ของถ้อยแถลงอันเป็นวิธีการสร้างความรู้แบบโบราณคดี ร่วมกับการสืบสาวปฏิบัติการที่เป็นวาทกรรมและปฏิบัติการที่ไม่ใช่วาทกรรม ตลอดจนกระบวนการผลิตสร้างความรู้ว่าด้วยความสัมพันธ์ทางอำนาจในรูปแบบวงศาวิทยา ทำให้เขามองเห็นตัวตนของมนุษย์ซึ่งไม่ได้เป็นองค์ประธานของทุกสรรพสิ่งอีกต่อไป แท้จริงแล้ว ความเป็นมนุษย์กลับมีแต่ความไม่ต่อเนื่อง การไม่ลงรอย และการเปลี่ยนแปลง ซึ่งทำให้ตัวตนของมนุษย์มีรูปลักษณะที่หลากหลาย เปลี่ยนรูปแปลงร่างไปตามสภาวการณ์ทางสังคมและสำนึกของตัวตน โดยปรากฏตัวท่ามกลางสนามของปฏิบัติการและความสัมพันธ์ทางอำนาจซึ่งเป็นตัวกำหนดตำแหน่งแห่งที่ทางสังคมที่มนุษย์ดำรงอยู่ พร้อมกันนั้น มนุษย์ต่างมีกำลังความสามารถที่จะสร้างความเป็นตัวตนของตนเอง จากศิลปะแห่งการดำรงอยู่ที่สัมพันธ์กับจริยธรรมในการดำรงชีวิตซึ่งบุคคลผู้นั้นยึดถือ อันเป็นเทคโนโลยีแห่งตัวตนที่เปลี่ยนผ่านบุคคลให้เป็นตัวตนที่รู้คิด ซึ่งแสดงว่าตัวตนของมนุษย์ดำรงอยู่อย่างเสรีและมีความรู้สึกนึกคิดของตัวเอง