ชุมชนแห่งการเรียนรู้: เครือข่ายวิสาหกิจชุมชนเกษตรอินทรีย์กาญจนบุรี

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาองค์ความรู้และการจัดการเครือข่าย วิเคราะห์กลไกการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ของเครือข่าย และสังเคราะห์โมเดลการพัฒนาชุมชนแห่งการเรียนรู้ของเครือข่ายวิสาหกิจชุมชนเกษตรอินทรีย์กาญจนบุรี ผู้ให้ข้อมูลจำนวน 92 คน คัดเลือกแบบเจาะจงจากเกษตรกรเครือข่ายวิสาหกิจชุมชนเกษตรอินทรีย์กาญจนบุรีและผู้แทนภาคีการพัฒนา เก็บข้อมูลเชิงคุณภาพด้วยการสัมภาษณ์เชิงลึก การสนทนากลุ่มย่อย และการสังเกต วิเคราะห์ข้อมูลด้วยการวิเคราะห์เนื้อหาและตีความ ตรวจสอบความเชื่อมั่นของข้อมูลด้วยเทคนิคสามเส้า และยืนยันความถูกต้องของข้อมูลโดยการทวนสอบกับตัวแทนผู้ให้ข้อมูล ผลการวิจัยพบว่า การพัฒนาชุมชนแห่งการเรียนรู้อาชีพเกษตรอินทรีย์ของเครือข่ายมีหลักคิดพื้นฐาน คือ ความพอเพียง
การพึ่งตนเอง และหลักเกษตรอินทรีย์ การเรียนรู้แบบปัญญาเชิงปฏิบัติบนฐานทุนทางสังคมและการมีส่วนร่วมก่อให้เกิดองค์ความรู้ ประกอบด้วย ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง การเรียนรู้ตลอดชีวิต ภูมิปัญญาและการพึ่งพิงทรัพยากรธรรมชาติ การผลิต มาตรฐาน และการแปรรูปผลผลิต การวิเคราะห์สถานการณ์ การจัดการระบบกลุ่ม การสื่อสารระบบดิจิทัลและจัดการตลาดบนฐานเครือข่าย และการสานพลังประชารัฐ การจัดการเครือข่ายด้านการเรียนรู้ การบริหารจัดการอย่างมีส่วนร่วม และการสานพลังภาคี โดยมีกลไกการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ ได้แก่ แนวความคิดและวิถีปฏิบัติ นโยบายและยุทธศาสตร์การพัฒนา ภาคีและเครือข่าย และผู้นำการเปลี่ยนแปลง จากการสังเคราะห์องค์ประกอบดังกล่าว พบว่า โมเดลการพัฒนาชุมชนแห่งการเรียนรู้ของเครือข่ายมีหลักคิดพื้นฐานเป็นหัวใจสำคัญ กลไกการพัฒนาเป็นตัวกระตุ้นและหนุนเสริมให้เกิดกระบวนการเรียนรู้ โดยใช้องค์ความรู้และการจัดการเครือข่ายอย่างมีส่วนร่วมในการพัฒนาศักยภาพของเครือข่ายให้สามารถจัดการตนเองบนฐานของการพัฒนาที่ยั่งยืน