กลไกต้นแบบการเสริมสร้างขีดความสามารถในการพัฒนาสุขภาวะแรงงานนอกระบบสูงอายุขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น จังหวัดพระนครศรีอยุธยา
DOI:
https://doi.org/10.14456/psruhss.2024.39คำสำคัญ:
กลไกต้นแบบ , สุขภาวะ , แรงงานนอกระบบสูงอายุบทคัดย่อ
การวิจัยมีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาสภาพและปัญหาการพัฒนาสุขภาวะแรงงานนอกระบบสูงอายุขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 2) ศึกษาปัจจัยที่ส่งผลต่อการพัฒนาสุขภาวะแรงงานนอกระบบสูงอายุขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น และ 3) พัฒนากลไกต้นแบบการเสริมสร้างขีดความสามารถการพัฒนาสุขภาวะแรงงานนอกระบบสูงอายุขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น เป็นการวิจัยผสานวิธี การวิจัยเชิงคุณภาพ กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ แรงงานนอกระบบสูงอายุจำนวน 48 คน สุ่มแบบเจาะจง และผู้บริหาร พนักงานองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น บุคลากรจากสำนักงานพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ บุคลากรจากสำนักงานพัฒนาชุมชนอำเภอ กำนัน และตัวแทนจากชมรมผู้สูงอายุ จังหวัดพระนครศรีอยุธยา จำนวน 40 คน สุ่มแบบเจาะจง เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยเป็นแบบสัมภาษณ์ และคำถามการสนทนา เป็นการวิเคราะห์เชิงเนื้อหา การวิจัยเชิงปริมาณ กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ ผู้บริหารและพนักงานองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น จำนวน 112 คน สุ่มแบบโควตา เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยเป็นแบบสอบถาม การวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และการวิเคราะห์ถดถอยพหุคูณ ผลการวิจัยพบว่า 1) สภาพการพัฒนาสุขภาวะแรงงานนอกระบบสูงอายุอยู่ในระดับมาก และปัญหาการพัฒนาสุขภาวะแรงงานนอกระบบสูงอายุ ได้แก่ สุขภาพของแรงงานนอกระบบสูงอายุ การต้องประกอบอาชีพทำให้ไม่มีเวลาเข้าร่วมกิจกรรม กิจกรรมไม่หลากหลาย งบประมาณขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นไม่เพียงพอ 2) ระบบบริหารจัดการ ภาวะผู้นำ ความเข้มแข็งของชุมชน และเครือข่ายความร่วมมือ อธิบายการผันแปรของการพัฒนาสุขภาวะแรงงานนอกระบบสูงอายุขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นได้ระดับมาก และ 3) กลไกการเสริมสร้างขีดความสามารถในการพัฒนาสุขภาวะแรงงานนอกระบบสูงอายุขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น (MLCC) มี 4 ด้าน ดังนี้ การบริหารจัดการ ภาวะผู้นำ ความเข้มแข็งของชุมชน และเครือข่ายความร่วมมือ
เอกสารอ้างอิง
กรมกิจการผู้สูงอายุ. (2560). ชุดความรู้การดูแลตนเอง และพัฒนาศักยภาพผู้สูงอายุ “สุขภาพดี”. กรุงเทพฯ: กรมกิจการผู้สูงอายุ กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์.
กระทรวงแรงงาน. (2554). แผนปฏิบัติการด้านการบริหารจัดการแรงงานนอกระบบ พ.ศ. 2566-2570. กรุงเทพฯ: กระทรวงแรงงาน.
กานดา เต๊ะขันหมาก, กาสัก เต๊ะขันหมาก และปัญญา อนันตธนาชัย. (2559).รูปแบบการบริหารงานขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น เพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุในจังหวัดลพบุรี. วารสาร มจร สังคมศาสตร์ปริทรรศน์, 5(3), 187-202.
เฉลิมพล แจ่มจันทร์ และสุรภต์ จรัสสิทธิ์. (2564). สถานการณ์และแนวโน้มสภาพการทำงานของผู้สูงอายุไทย: การวิเคราะห์จากข้อมูลการสำรวจระดับประเทศ. นครปฐม : สถาบันวิจัยประชากรและสังคม มหาวิทยาลัยมหิดล ร่วมกับ มูลนิธิสถาบันวิจัยและพัฒนาผู้สูงอายุไทย และสำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ.
ชัยเสฏฐ์ พรหมศรี. (2561). ภาวะผู้นำสำหรับผู้บริหารองค์การ: แนวคิด ทฤษฎีและกรณีศึกษา. กรุงเทพฯ: ปัญญาชน.
ธนิต โตอดิเทพย์. (2563). กลไกของการพัฒนาผู้สูงอายุในท้องถิ่น: กรณีศึกษาจังหวัดชลบุรี. วารสารวิชาการมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา, 28(1), 120-140.
นภาภรณ์ หะวานนท์, เพ็ญสิริ จีระเดชากุล, สุรวุฒิ ปัดไธสง, อุษณีย์ ธโนศวรรย์, โสมพรรณ ถิ่นว่อง, ศศิธร ศิริประเสริฐกุล, พิศมัย รัตนโรจน์สกุล และคณะ. (2550). ดัชนีความเข้มแข็งของชุมชน ความกลมกลืนระหว่างทฤษฎีฐานรากกับข้อมูลเชิงประจักษ์. กรุงเทพฯ: สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย.
ประเวศ วะสี. (2543). คุณภาพผู้สูงอายุที่พึงปรารถนา. กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ปิยธิดา ตรีเดช, สมชาติโตรักษา และพีระ ครึกครื้นจิตร. (2552). หลักการบริหารจัดการ. กรุงเทพฯ: เอส.พี.เอ็น. การพิมพ์.
ภุชงค์ เสนานุช และธนาชัย สุนทรอนันตชัย. (2561). การพัฒนาระบบสวัสดิการสังคมสำหรับผู้สูงอายุที่เป็นแรงงานนอกระบบเพื่อลดความเหลื่อมล้ำทางสังคม. วารสารสังคมสงเคราะห์ศาสตร์, 26(1), 146-164.
มูลนิธิเพื่อการพัฒนานโยบายสุขภาพระหว่างประเทศ. (2550). การศึกษาเรื่องรูปแบบการดูแลสุขภาพสำหรับผู้สูงอายุในระยะยาวโดยชุมชน (รายงานการวิจัย). นนทบุรี: เดอะ กราฟิโม ซิสเต็มส์.
วิโรจน์ สารรัตนะ. (2555). แนวคิด ทฤษฎี และประเด็นเพื่อการบริหารทางการศึกษา (พิมพ์ครั้งที่ 8). กรุงเทพฯ: ทิพยวิสุทธิ์.
ศลทร คงหวาน และสิทธิพันธ์ พูนเอียด. (2565). ปัญหาการบังคับใช้กฎหมายขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในการดูแล ผู้สูงอายุ. วารสารกฎหมายและสังคมรังสิต, 4(1), 1-15.
เศรษฐวัฒน์ โชควรกุล. (2555). นโยบายการพัฒนาคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในเขตจังหวัดภาคตะวันออกเฉียงเหนือ. วารสารรัฐศาสตร์และนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏกาฬสินธุ์, 1(1), 146-165.
สำนักงานแรงงานจังหวัดพระนครศรีอยุธยา. (2565). สถานการณ์แรงงานจังหวัดพระนครศรีอยุธยา ปี 2564. พระนครศรีอยุธยา: สำนักงานแรงงานจังหวัดพระนครศรีอยุธยา.
สำนักงานสถิติจังหวัดพระนครศรีอยุธยา. (2565). รายงานสถิติจังหวัดพระนครศรีอยุธยา พ.ศ. 2565. พระนครศรีอยุธยา: สำนักงานสถิติจังหวัดพระนครศรีอยุธยา.
สำนักงานสถิติแห่งชาติ. (2565). การสำรวจประชากรสูงอายุในประเทศไทย พ.ศ. 2564 The 2021 Survey of The Older Persons in Thailand. กรุงเทพฯ: สำนักงานสถิติแห่งชาติ.
สำนักงานสถิติแห่งชาติ. (2566). สรุปผลที่สำคัญการทำงานของผู้สูงอายุในประเทศไทย พ.ศ. 2565. กรุงเทพฯ: สำนักงานสถิติแห่งชาติ.
สุปรีญา นุ่นเกลี้ยง และศิริลักษณ์ คัมภิรานนท์. (2562). ศักยภาพขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในการพัฒนาคุณภาพชีวิตของกลุ่มผู้สูงอายุบนพื้นฐานทุนทางวัฒนธรรมในพื้นที่จังหวัดชายแดนใต้: ศึกษากรณี เทศบาลตำบลยุโป อำเภอเมือง จังหวัดยะลา (รายงานการวิจัย). ยะลา: มหาวิทยาลัยราชภัฏยะลา.
อติญาณ์ ศรเกษตริน และคณะ. (2564). การพัฒนาคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุด้านสุขภาพตามแนววิถีไทย. วารสารวิทยาลัยพยาบาลพระจอมเกล้า จังหวัดเพชรบุรี, 4(2), 1-12.
อัจศรา ประเสริฐสิน, ทัชชา สุริโย และปพน ณัฐเมธาวิน. (2561). สุขภาวะของผู้สูงอายุ: แนวคิดและปัจจัยที่เกี่ยวข้อง. วารสารสุขศึกษา, 14(1), 1-15.
อิทธิชัย สีดำ. (2564). การบริหารงานภาครัฐในรูปแบบเครือข่ายกับการนำมาใช้ในประเทศไทย. Journal of Administrative and Management Innovation, 9(3), 95-106.
อุเทน ลาพิงค์. (2561). การพัฒนาสุขภาวะทางสังคมของผู้สูงอายุ โดยใช้หลักสังคหวัตถุ 4 ในภาคเหนือ. วารสารวิชาการธรรมทรรศน์, 18(2), 233-243.
Krejcie, R. V., & Morgan, D. W. (1970). Determining Sample Size for Research Activities. Educational and Psychological Measurement, 30(3), 607–610.
O’Brien, E., & Phibbs, P. (2011). Local Government and Ageing. Department of Family and Community Service NSW.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2024 วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏพิบูลสงคราม
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความหรือข้อคิดเห็นใดใดที่ปรากฏในวารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏพิบูลสงครามเป็นวรรณกรรมของผู้เขียน ซึ่งบรรณาธิการไม่จำเป็นต้องเห็นด้วย บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของวารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏพิบูลสงคราม
