การพัฒนาชุมชนในการเตรียมความพร้อมที่อยู่อาศัยเพื่อการรองรับสังคมสูงวัย ตำบลบุ่งหวาย อำเภอวารินชำราบ จังหวัดอุบลราชธานี

บทคัดย่อ

การวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วมนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนากิจกรรมเตรียมพร้อมของประชาชนก่อนเข้าสู่วัยสูงอายุในตำบลบุ่งหวาย อำเภอวารินชำราบ จังหวัดอุบลราชธานี  ผลจากการขับเคลื่อนการดำเนินงานภายใต้ระบบและกลไกการบริหารจัดการงานวิจัยเชิงพื้นที่ (ได้งบประมาณสนับสนุนจาก สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย; สกว.) พบว่า บุ่งหวายมีความเปลี่ยนแปลงจากชุมชนชนบทเป็นชุมชนกึ่งเมืองที่เข้าสู่การเป็นสังคมสูงวัยแล้ว การปรับปรุงสภาพที่อยู่อาศัยเพื่อให้เหมาะสมกับวัยจึงเป็นสิ่งสำคัญ เนื่องจากกระบวนการเดิมนั้นมุ่งเน้นที่การทำบ้านให้มั่นคงแข็งแรง ขาดการปรับสภาพบ้านความเหมาะสมตามลักษณะของผู้อยู่อาศัย กระบวนการที่ชุมชนได้ดำเนินการเพื่อสร้างการเปลี่ยนแปลงเริ่มจากระยะของการค้นหาคนเพื่อทำหน้าที่เป็นคณะทำงานเพื่อการขับเคลื่อนในพื้นที่ และระยะปฏิบัติการโดยการอบรมเชิงปฏิบัติการเพื่อพัฒนาความรู้ในวิชาการ (การประเมินข้อมูลเพื่อปรับปรุงที่อยู่อาศัยของคนพิการและผู้สูงอายุกับแบบประเมินสมรรถนะคนพิการ; ICF) และการทดลองปฏิบัติการในพื้นที่วิจัย (การออกแบบที่อยู่อาศัยตามหลักการออกแบบเพื่อทุกคน; UD)

ผลที่เกิดกับชุมชน คือ กิจกรรมการพัฒนาศักยภาพชุมชนในการเตรียมความพร้อมด้านที่อยู่อาศัยเพื่อการรองรับสังคมสูงวัยขึ้น “กลุ่มช่างชุมชน” โดยเกิดจากการมีส่วนร่วมกับชุมชนในการพัฒนากลุ่มช่างชุมชนจิตอาสา กลไกการพัฒนาศักยภาพชุมชน ผลจากการดำเนินงานได้กลุ่มผู้เข้าร่วมพัฒนาศักยภาพมาจากหลายกลุ่มอาชีพกกว่า 30 คน และได้มีการปรับสภาพบ้านในชุมชนเพื่อเป็นบ้านต้นแบบขึ้นจำนวน 2 หลังคาเรือน ปัจจุบันชุมชนจึงมีสถานที่ทำการและกองทุนของตนเองทำให้สามารถดำเนินการระดมทุนและร่วมมือ ร่วมแรง ร่วมใจกันในการดำเนินงานได้อย่างต่อเนื่อง