อ่านและถอดรหัส “สัปปายะสภาสถาน” จากสื่อนำเสนอ แบบประกวดอาคารรัฐสภาไทย พ.ศ.2552 (รอบสุดท้าย)

บทคัดย่อ

บทความนี้ มีวัตถุประสงค์ในการศึกษาแบบประกวดอาคารรัฐสภาไทย พ.ศ. 2552 ผ่านการ “อ่าน”และ“ถอดรหัส” สัปปายะสภาสถานเพื่อหาความหมายตรง ความหมายแฝงและปรากฏการณ์การเคลื่อนไหวทางสังคม โดยกรอบแนวคิดแห่ง สัญวิทยา (Semiology) และปรากฏการณ์วิทยา  (Phenomenology) พบว่า การเกิดขึ้นของความหมายหรือการให้คุณค่าต่อพื้นที่มีทั้งถูกผลิตซ้ำ (reproduced) และถูกสร้างใหม่ (reinvented) ในหลากหลายรูปแบบ จากการตีโจทย์ที่แตกต่างกันต่อการอ่านความคิดและอุดมการณ์ชนชั้นปกครอง ซึ่งการใช้ภาษาทางสถาปัตยกรรมผ่านสัญญะที่เลือกใช้ทั้งที่ผู้ออกแบบจงใจหรือไม่จงใจก็ตาม ได้สำแดงค่านิยม โลกทัศน์ ภายใต้อุดมการณ์ทางสังคมและการเมือง อำนาจของภาษาผ่านวาทกรรมกับมายาคติต่างๆ ที่ดำรงอยู่อย่างแนบเนียนในชีวิตประจำวัน ทำให้พื้นที่ในสังคมมิได้ว่างเปล่าและมีความเป็นกลาง ด้วยความหมายของพื้นที่กับสรรพสิ่งมิได้เกิดขึ้นเองโดยธรรมชาติ แต่เป็นผลผลิตทางสังคมและวัฒนธรรมของกลุ่มใดกลุ่มหนึ่งหรือหลายกลุ่มเพื่อครอบงำและกำหนดให้ใคร รับรู้อะไร และอย่างไร โดยไม่คิดตั้งคำถามว่าความเป็นจริงเหล่านั้นถูกทำให้เป็นจริงได้อย่างไร ดังเช่น “ความเป็นไทย” และ “ประชาธิปไตย”(ไทย) ที่ครอบครองพื้นที่ความหมายหลักอาคารรัฐสภาแห่งใหม่นี้