ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการเดินทางเพื่อส่งเสริมการใช้ระบบขนส่งสาธารณะภายในเมืองขอนแก่น

บทคัดย่อ

จากปรากฏการณ์การพึ่งพาระบบขนส่งส่วนบุคคลที่เพิ่มมากขึ้นอย่างต่อเนื่องในหลายเมืองของประเทศไทย นำไปสู่ปัญหาสิ่งแวดล้อมเมืองและคุณภาพชีวิตคนเมืองอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ จากประเด็นดังกล่าวส่งผลให้เมืองจำนวนมากต้องเผชิญกับความท้าทายในการวางแผนจัดการการขนส่งเมือง โดยการศึกษานี้มีเป้าหมายเพื่อนำไปสู่การพิจารณาแนวทางการส่งเสริมการใช้ระบบขนส่งสาธารณะเมืองภายใต้แนวคิดการจัดการความต้องการในการเดินทาง (Transportation Demand Management: TDM) มีวัตถุประสงค์หลักเพื่อศึกษาปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการเดินทางเพื่อส่งเสริมการใช้ระบบขนส่งสาธารณะภายในเมืองขอนแก่น โดยเน้นศึกษาปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการใช้ขนส่งสาธารณะเมืองประเภทรถซิตี้บัส การศึกษานี้เป็นการวิจัยเชิงสำรวจ เก็บข้อมูลพฤติกรรมผู้เดินทางในเมืองขอนแก่น จำนวน 400 คน โดยใช้แบบสอบถามเป็นเครื่องมือและวิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนาและสถิติเชิงอ้างอิง ได้แก่ การถดถอยเชิงเส้นแบบพหุคูณ ผลการศึกษาพบว่า ปัจจัยด้านความปลอดภัยในการใช้บริการ (Safety) ความสะดวกในการใช้บริการ (Convenience) ความน่าเชื่อถือของการให้บริการ (Reliability) ค่าใช้จ่าย (Cost) และผลกระทบต่อการจราจรและสิ่งแวดล้อม (Environmental Impact) มีอิทธิพลต่อการใช้ขนส่งสาธารณะเมืองขอนแก่นประเภทรถซิตี้บัสที่ระดับนัยสำคัญทางสถิติ 0.05 ซึ่งสามารถร่วมกันทำนายผลได้ถึงร้อยละ 83.9 ซึ่งปัจจัยทั้ง 5 ด้านข้างต้นถือเป็นองค์ประกอบสำคัญที่นักวางแผนการขนส่งเมืองไม่ควรมองข้ามในการพิจารณาแนวทางการปรับปรุงประสิทธิภาพการให้บริการระบบขนส่งสาธารณะเมืองขอนแก่น เพื่อดึงดูดใจให้เกิดการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการเดินทางของคนเมืองให้หันมาใช้ระบบขนส่งสาธารณะภายในเมืองยิ่งขึ้น