ประวัติศาสตร์และเครือข่ายอำนาจการเมืองของสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรในจังหวัดอุดรธานี

บทคัดย่อ

การศึกษานี้ มีวัตถุประสงค์ คือ 1) เพื่อศึกษาประวัติศาสตร์ทางการเมือง เศรษฐกิจ และสังคมความเป็นอยู่ของจังหวัดอุดรธานี 2) เพื่อศึกษาข้อมูลนักการเมืองจังหวัดอุดรธานีที่เคยได้รับการเลือกตั้งเป็นสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรตั้งแต่ยุคแรกจนถึงยุคปัจจุบัน 3) เพื่อศึกษาพรรคการเมือง เครือข่ายและความสัมพันธ์ของกลุ่มผลประโยชน์ที่มีส่วนสนับสนุนทางการเมืองแก่นักการเมืองในจังหวัดอุดรธานี 4) เพื่อศึกษารูปแบบและวิธีการหาเสียงของผู้สมัครรับเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรในเขตพื้นที่การเลือกตั้งจังหวัดอุดรธานีตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน 5) เพื่อเชื่อมโยงความสัมพันธ์ของนักการเมืองถิ่นในระดับเขตพื้นที่จังหวัดอุดรธานีสู่บทบาทการเมืองในระดับชาติ การศึกษานักการเมืองถิ่นจังหวัดอุดรธานี ผู้วิจัยใช้ระเบียบวิธีการวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research) ศึกษาข้อมูลจากเอกสารที่เกี่ยวข้อง การสัมภาษณ์เชิงลึก (in-depth interview) และสรุปข้อมูลจากการสัมภาษณ์

ผลการศึกษาพบว่า ตั้งแต่มีการเปลี่ยนแปลงการปกครองของประเทศไทยมาสู่ระบอบประชาธิปไตย ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2476 – 2554 จังหวัดอุดรธานีมี มีสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรทั้งหมด 69 คน นักการเมืองหญิง จำนวน 4 นักการเมืองชาย จำนวน 65 คน มีสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรที่อยู่ในตำแหน่งสูงสุด 7 สมัย คือ นายเฉลิมพล สนิทวงศ์ นายประจวบ ไชยสาส์น และนายรักเกียรติ สุขธนะ นักการเมืองจังหวัดอุดรธานีที่ได้รับเลือกเป็นสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรจังหวัดอุดรธานี  โดยส่วนใหญ่เป็นเพศชาย และส่วนมากเป็นข้าราชการ นักธุรกิจ พ่อค้า และเป็นกลุ่มนักการเมืองที่มาจากสมาชิกองค์การบริหารส่วนจังหวัด เทศบาล และองค์การบริหารส่วนตำบล เครือข่ายและความสัมพันธ์ของนักการเมืองในจังหวัดอุดรธานีมีกลุ่มการเมืองที่สำคัญคือ กลุ่มเสรีไทยจังหวัดอุดรธานี  เครือข่ายทางการเมืองในระดับท้องถิ่น ซึ่งถือเป็นปัจจัยที่สำคัญในการสร้างความเข้มแข็งและทำให้ประสบความสำเร็จในการเลือกตั้ง เครือข่ายคนเสื้อแดง และเครือข่ายพรรคการเมืองภายใต้การนำของ พ.ต.ท.ทักษิณ ชินวัตร

รูปแบบและวิธีการหาเสียงของนักการเมืองถิ่นอุดรธานีที่สำคัญ คือ การใช้หัวคะแนนในกลุ่มของผู้นำชุมชน ผู้นำท้องถิ่น การลงพื้นที่เดินพบประพูดคุย การใช้ความสามารถเฉพาะตัว การแจกเงินซื้อเสียง การหาเสียงแบบเข้าถึงชาวบ้าน การปราศรัยย่อยในพื้นที่หมูบ้าน แจกบัตรแนะนำตัวผู้ลงสมัคร การติดป้ายหาเสียง การใช้รถแห่หาเสียง การปราศรัยใหญ่ระดับพื้นที่จังหวัดที่มีนักการเมืองคนสำคัญของพรรคร่วมปราศรัยด้วย การใช้ระบบหัวคะแนน การแจกเงินเพื่อเป็นแรงจูงใจให้มารับฟังการปราศรัย การร่วมงานมงคล อวมงคล และงานพิธีการทางศาสนา

คำสำคัญ: สมาชิกสภาผู้แทนราษฏร จังหวัดอุดรธานี; เครือข่ายความสัมพันธ์;
             บทบาทของเครือข่าย; กลุ่มผลประโยชน์; กลยุทธ์และวิธีการหาเสียง