ความสัมพันธ์ระหว่างเครือข่ายทางสังคมกับความเหลื่อมล้ำทางดิจิทัลในผู้สูงอายุไทย

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์การวิจัยสองประการ ประกอบด้วย (1) เพื่อสำรวจความสัมพันธ์ระหว่างการใช้อินเทอร์เน็ตและเครือข่ายทางสังคมในกลุ่มผู้สูงอายุชาวไทย และ (2) เพื่อจัดทำข้อเสนอแนะเชิงนโยบายเพื่อแก้ไขความเหลื่อมล้ำทางดิจิทัลในกลุ่มผู้สูงอายุของประเทศไทย ระเบียบวิธีวิจัยที่ใช้เป็นระเบียบวิธีวิจัยเชิงปริมาณ ข้อมูลหลักของงานวิจัยชิ้นนี้ มาจากชุดข้อมูลจากการสำรวจค่านิยมโลกคลื่นที่ 7 กลุ่มตัวอย่าง คือ ผู้สูงอายุ  ชาวไทยอายุตั้งแต่ 60 ปีขึ้นไปจากทุกภูมิภาคของประเทศไทย จำนวน 288 คน             การสุ่มตัวอย่างใช้เทคนิคการสุ่มตัวอย่างแบบหลายขั้น  สถิติที่ใช้ในการวิจัยประกอบด้วย การใช้ความถี่และร้อยละเพื่ออธิบายข้อมูลพื้นฐานเกี่ยวกับตัวแปร และสถิติถดถอยโลจิสติกแบบลดหลั่นในการวิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างการใช้อินเทอร์เน็ตและการมีเครือข่ายทางสังคม หลังจากควบคุมตัวแปรลักษณะทางประชากรศาสตร์ ผลการวิจัยพบว่า กลุ่มตัวอย่างผู้สูงอายุชาวไทยที่มีเครือข่ายทางสังคมในรูปแบบการเป็นสมาชิกของวัด โบสถ์ หรือองค์กรทางศาสนาอื่น ๆ การเป็นสมาชิกของสมาคมกีฬาหรือองค์กรสันทนาการต่าง ๆ หรือการรับรู้ข่าวสารจากการพูดคุยกับกลุ่มเพื่อนหรือคนรู้จัก มีแนวโน้มในการเป็นผู้ใช้อินเทอร์เน็ตมากกว่ากลุ่มตัวอย่างผู้สูงอายุชาวไทยที่ไม่มีเครือข่ายทางสังคม ผลการวิจัยสามารถนำไปประยุกต์ใช้เป็นนโยบาย เพื่อเพิ่มโอกาสการเข้าถึงอินเทอร์เน็ตในกลุ่มผู้สูงอายุ โดยเฉพาะในกลุ่มผู้สูงอายุที่มีสถานะทางเศรษฐกิจและสังคม และมีระดับการศึกษาต่ำทั้งในพื้นที่เขตเมืองและชนบท ผ่านการใช้ประโยชน์จากเครือข่ายทางสังคมและความความสัมพันธ์ที่แน่นแฟ้นในกลุ่มผู้สูงอายุชาวไทย