วันหยุดพักผ่อนประจำปีตามกฎหมายคุ้มครองแรงงานของไทย: ศึกษาเปรียบเทียบมาตรฐานแรงงานระหว่างประเทศและอาเซียน

บทคัดย่อ

การที่ลูกจ้างทำงานให้แก่นายจ้างมาเป็นเวลานาน โดยไม่ได้หยุดพักย่อมทำให้ลูกจ้างเกิดความรู้สึกเหน็ดเหนื่อยเมื่อยล้าสะสมทั้งทางร่างกายและจิตใจ ซึ่งนอกจากจะเป็นปัจจัยเสี่ยงที่จะทำให้เกิดอุบัติเหตุในระหว่างการทำงานแล้วยังส่งผลกระทบต่อร่างกายและสุขภาพอนามัยของลูกจ้างที่ย่ำแย่ลงได้ รวมทั้งลดประสิทธิภาพในงานที่ลูกจ้างทำให้แก่นายจ้างไปด้วยในตัวเอง ด้วยเหตุนี้จึงมีการกำหนดวันหยุดพักผ่อนประจำปีให้แก่ลูกจ้างขึ้นมา การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ 4 ประการ อันได้แก่ 1) เพื่อศึกษาแนวคิดพื้นฐานเกี่ยวกับการกำหนดวันหยุดพักผ่อนประจำปี 2) เพื่อศึกษาการคุ้มครองลูกจ้างเกี่ยวกับวันหยุดพักผ่อนประจำปีตามกฎหมายระหว่างประเทศ กฎหมายต่างประเทศในอาเซียน และกฎหมายไทย 3) เพื่อวิเคราะห์เชิงเปรียบเทียบการคุ้มครองลูกจ้างเกี่ยวกับวันหยุดพักผ่อนประจำปีตามกฎหมายระหว่างประเทศ กฎหมายต่างประเทศในอาเซียน และกฎหมายไทย 4) เพื่อเสนอแนะแนวทางแก้ไขและปรับปรุงกฎหมายคุ้มครองแรงงานของไทยเกี่ยวกับการคุ้มครองลูกจ้างในวันหยุดพักผ่อนประจำปีที่มีความเหมาะสม  ผลการศึกษาพบว่าพระราชบัญญัติคุ้มครองแรงงาน พ.ศ. 2541 มาตรา 30 วรรคหนึ่ง กำหนดมาตรฐานขั้นต่ำเกี่ยวกับวันหยุดพักผ่อนประจำปีสำหรับลูกจ้างที่ทำงานมาแล้วครบ 1 ปีไว้ 6 วันทำงาน โดยให้สิทธิแก่ลูกจ้างไว้น้อยกว่าที่กำหนดในอนุสัญญาว่าด้วยวันหยุดพักโดยได้รับค่าจ้าง (แก้ไข) ค.ศ. 1970 (ฉบับที่ 132) ซึ่งกำหนดให้ประเทศสมาชิกที่ให้สัตยาบันจะต้องกำหนดวันหยุดพักผ่อนประจำปีที่เป็นระยะเวลาขั้นต่ำ โดยวันหยุดพักจะต้องไม่น้อยกว่า 3 สัปดาห์ทำงาน กรณีที่มีเวลาการทำงาน 1 ปี รวมทั้งไม่สอดคล้องกับกฎหมายหลายประเทศในอาเซียน ซึ่งกำหนดวันหยุดพักผ่อนประจำปีไว้มากกว่ากฎหมายไทย รวมถึงมีการกำหนดวันหยุดพักผ่อนประจำปีในลักษณะยืดหยุ่น โดยการเพิ่มวันหยุดพักผ่อนประจำปีมากขึ้นตามอายุงานหรือระยะเวลาการทำงานของลูกจ้าง และบางประเทศได้เพิ่มวันหยุดพักผ่อนประจำปีตามประเภทงาน โดยงานที่มีลักษณะอันตรายจะกำหนดวันหยุดพักผ่อนประจำปีไว้มากกว่างานทั่วไป  ดังนี้ ผู้เขียนจึงเสนอแนะให้มีการแก้ไขเพิ่มเติมพระราชบัญญัติคุ้มครองแรงงาน พ.ศ. 2541 โดยให้เพิ่มจำนวนวันหยุดพักผ่อนประจำปีมากขึ้นตามอายุงานหรือระยะเวลาการทำงานของลูกจ้าง โดยได้รับค่าจ้างในระหว่างนั้น ซึ่งจะส่งผลให้ลูกจ้างมีเวลาพักผ่อนประจำปีเพิ่มขึ้นในลักษณะที่สอดคล้องกับระยะเวลาการทำงานของลูกจ้างแต่ละคน สำหรับให้ลูกจ้างได้ผ่อนคลายความเหน็ดเหนื่อยที่ได้ทำงานให้แก่นายจ้างมาเป็นเวลานาน อันส่งผลให้เกิดความสมดุลระหว่างชีวิตการทำงานและครอบครัวของลูกจ้างเพิ่มมากขึ้น รวมทั้งทำให้งานที่ลูกจ้างทำให้แก่นายจ้างมีประสิทธิภาพเพิ่มขึ้นไปด้วยในตัวเอง