บทบาทการเป็นตัวแปรส่งผ่านขององค์กรแห่งการเรียนรู้ในความสัมพันธ์ระหว่างทุนมนุษย์และผลการดำเนินงานขององค์กร: หลักฐานเชิงประจักษ์ จากบริษัทมหาชนในประเทศไทย
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 1. ตรวจสอบความสอดคล้องของรูปแบบความสัมพันธ์เชิงสาเหตุของทุนมนุษย์และองค์กรแห่งการเรียนรู้ที่ส่งผลต่อผลการดำเนินงาน 2. ศึกษาความสัมพันธ์เชิงสาเหตุของทุนมนุษย์และองค์กรแห่งการเรียนรู้ที่ส่งผลต่อผลการดำเนินงาน ประชากรที่ใช้ในการวิจัย คือ ผู้บริหารระดับสูงของบริษัทมหาชนในประเทศไทยจำนวน 269 บริษัท เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูลเป็นแบบสอบถามแบบมีโครงสร้างปลายปิด แบ่งเป็น 5 ระดับ โดยข้อคำถามแบ่งเป็น 3 ส่วน ได้แก่ ทุนมนุษย์ องค์กรแห่งการเรียนรู้ และผลการดำเนินงานระดับองค์กร สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และการวิเคราะห์โมเดลสมการโครงสร้าง
ผลการวิจัยพบว่าความสัมพันธ์เชิงสาเหตุของทุนมนุษย์และองค์กรแห่งการเรียนรู้ที่ส่งผลต่อผลการดำเนินงานของบริษัทมหาชนในประเทศไทยมีความสอดคล้องกับข้อมูลเชิงประจักษ์ โดยทุนมนุษย์สามารถพยากรณ์องค์กรแห่งการเรียนรู้ได้ร้อยละ 75 และองค์กรแห่งการเรียนรู้สามารถพยากรณ์ผลการดำเนินงานของบริษัทมหาชนในประเทศไทยได้ร้อยละ 24 นอกจากนี้ยังพบอีกว่าองค์กรแห่งการเรียนรู้มีอิทธิพลทางอ้อมในฐานะตัวแปรส่งผ่านความสัมพันธ์ระหว่างทุนมนุษย์กับผลการดำเนินงานของบริษัทมหาชนในประเทศไทย
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่จะตีพิมพ์เพื่อเผยแพร่ในวารสารการจัดการธุรกิจ มหาวิทยาลัยบูรพา จะต้องเป็นบทความที่ไม่เคยได้รับการตีพิมพ์เผยแพร่หรืออยู่ระหว่างการพิจารณาเพื่อตีพิมพ์เผยแพร่ในวารสารอื่น ๆ ทั้งนี้ หากพบว่ามีการละเมิดลิขสิทธิ์ ด้วยข้อคิดเห็นที่ปรากฏและแสดงในเนื้อหาบทความต่าง ๆ ให้ถือว่าเป็นความเห็นและความรับผิดชอบโดยตรงของผู้เขียนบทความนั้น ๆ มิใช่ความเห็นและความรับผิดชอบใด ๆ ของคณะบริหารธุรกิจ มหาวิทยาลัยบูรพา สำหรับในกรณีผู้ประสงค์จะนำข้อความในวารสารการจัดการธุรกิจ มหาวิทยาลัยบูรพา ไปเผยแพร่ต้องได้รับอนุญาตจากกองบรรณาธิการวารสารการจัดการธุรกิจ มหาวิทยาลัยบูรพา ตามกฎหมายว่าด้วยลิขสิทธิ์
เอกสารอ้างอิง
Ahmed, M. G., Khan, M. A., Mohammed, A., & Hadidi, L. A. (2021). Impact of Industry 4.0 and lean manufacturing on the sustainability performance of plastic and petrochemical organizations in Saudi Arabia. Sustainability, 13(20), 11252. https://doi.org/10.3390/su 132011252.
Alkhalaf, T., & Badewi, A. (2024), "HRM practices, organizational learning and organizational performance: evidence from the big four financial services in France", The Learning Organization, 31(6), 797-816. https://doi.org/10.1108/TLO-01-2023-0004.
Al-Khatib, A. W. (2022). Intellectual capital and innovation performance: The moderating role of big data analytics: Evidence from the banking sector in Jordan. EuroMed Journal of Business, 17(3), 391–423. https://doi.org/10.1108/EMJB-10-2021-0154.
Alrowwad, A., Abualoush, S. H., & Masa’deh, R. (2020). Innovation and intellectual capital as intermediary variables among transformational leadership, transactional leadership, and organizational performance. Journal of Management Development, 39(2), 196–222. https://doi.org/10.1108/JMD-02-2019-0062
Chan, D. W. M., Sarvari, H., Golestanizadeh, M., & Saka, A. (2023). Evaluating the impact of organizational learning on organizational performance through organizational innovation as a mediating variable: evidence from Iranian construction companies. International Journal of Construction Management, 24(9), 921–934. https://doi.org/10.1080/15623599. 2023.2239486
Cooper, A. L., Huscroft, J. R., Overstreet, R. E., & Hazen, B. T. (2016). Knowledge management for logistics service providers: The role of learning culture. Industrial Management & Data Systems, 116(3), 584–602. https://doi.org/10.1108/IMDS-06-2015-0262
Ferdianto, S., & Anindita, R. (2023). Reinforcing learning organization by self-directed learning through massive open online courses: a lesson learned from Covid-19 pandemic. Cogent Business & Management, 10(2), 1-20. https://doi.org/10.1080/ 23311975. 2023.2213968
Gomes, G., Seman, L.O., Berndt, A.C. & Bogoni, N. (2022), "The role of entrepreneurial orientation, organizational learning capability and service innovation in organizational performance", Revista de Gestão, 29(1), 39-54. https://doi.org/10.1108/REGE-11-2020-0103
Hael, M., Belhaj, F. A., & Zhang, H. (2024). Organizational learning and innovation: A bibliometric analysis and future research agenda. Heliyon, 10(11), 1-22. https://doi.org/10.1016/ j.heliyon.2024.e2393738
Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B. J., & Anderson, R. E. (2019). Multivariate data analysis (8th ed.). Cengage Learning.
Hendricks, L. (2002). How important is human capital for development? Evidence from immigrant earnings. American Economic Review, 92(1), 198–219.
Ju, B., Lee, Y., Park, S., & Yoon, S. W. (2021). A meta-analytic review of the relationship between learning organization and organizational performance and employee attitudes: Using the Dimensions of Learning Organization Questionnaire. Human Resource Development Review, 20(2), 207–251. https://doi.org/10.1177/1534484320987363.
Keskin, H., & Palaz, Y. (2024). The relationship between organizational learning and organizational resilience capacity: A research in the banking sector. Journal of Global Strategic Management, 18(1), 69–88. https://doi.org/10.20460/jgsm.2024.337.
Khan, N. U., Wu, W., Saufi, R. B. A., Sabri, N. A. A., & Shah, A. A. (2021). Antecedents of sustainable performance in manufacturing organizations: A structural equation modeling approach. Sustainability, 13(2), 897. https://doi.org/10.3390/su13020897
Kim, T. (2015). Impacts of learning interventions on organizational human capital and performance. Performance Improvement Quarterly, 27(4), 7–28. https://doi.org/ 10.1002/ piq.21180.
Kochumadhavan, S., & Gunasekaran, H. K. (2023). Role of learning organizations in business excellence in information technology companies. Problems and Perspectives in Management, 22(1), 34–40. https://doi.org/10.21511/ppm.22(1).2024.04.
Kucharska, W., & Rebelo, T. (2022). Knowledge sharing and knowledge hiding in light of the mistakes acceptance component of learning culture: Knowledge culture and human capital implications. The Learning Organization, 29(6), 649-669. https://doi.org/ 10.1108/ TLO-03-2022-0032
Kurniawan, R., Manurung, A. H., Hamsal, M., & Kosasih, W. (2021). Orchestrating internal and external resources to achieve agility and performance: The centrality of market orientation. Benchmarking: An International Journal, 28(2), 517–555. https://doi.org/10.1108 /BIJ-05-2020-0229.
Lopez-Cabrales, A., Real, J. C., & Valle, R. (2011). Relationships between human resource management practices and organizational learning capability: The mediating role of human capital. Personnel Review, 40(3), 344–363. https://doi.org/10.1108/ 00483481111118658.
Mahboub, R., & Ghanem, M. G. (2024). The mediating role of knowledge management practices and balanced scorecard in the association between artificial intelligence and organization performance: Evidence from MENA region commercial banks. Cogent Business & Management, 11(1), 1-27. https://doi.org/10.1080/23311975.2024.2404484
Marsick, V. J., & Watkins, K. E. (2003). Demonstrating the value of an organization’s learning culture: The Dimensions of the Learning Organization Questionnaire. Advances in Developing Human Resources, 5(2), 132–151. https://doi.org/10.1177/1523422303005002002.
Mohammad, H.I. (2019), "Mediating effect of organizational learning and moderating role of environmental dynamism on the relationship between strategic change and firm performance", Journal of Strategy and Management, 12(2), 275-297. https://doi.org/ 10.1108/JSMA-07-2018-0064.
Office of the National Economic and Social Development Council. (2023). 13th National Economic and Social Development Plan. Retrieved January 2, 2025, from https://www.nesdc.go.th/main.php?filename=plan13&utm_source
Olaleye, B. R., Lekunze, J. N., & Sekhampu, T. J. (2024). Examining Structural Relationships Between Innovation Capability, Knowledge Sharing, Environmental Turbulence, and Organizational Sustainability. Cogent Business & Management, 11(1), 1-18. https://doi.org/ 10.1080/ 23311975.2024.2393738.
Oyewobi, L. O., Adedayo, O. F., Olorunyomi, S. O., & Jimoh, R. (2021), "Social media adoption and business performance: the mediating role of organizational learning capability (OLC)", Journal of Facilities Management, 19(4), 413-436. https://doi.org/10.1108/JFM-12-2020-0099.
Özütler, H. Ş., & Shaghasy, M. M. (2022). The impact of organizational learning culture on organizational performance: Case study for Afghanistan. Journal of Yaşar University, 17(65), 95–116. https://doi.org/10.19168/jyasar.972624.
Pasamar, S., Diaz-Fernandez, M., & de la Rosa-Navarro, M. D. (2019). Human capital: The link between leadership and organizational learning. European Journal of Management and Business Economics, 28(1), 25–51. https://doi.org/10.1108/EJMBE-08-2017-0003.
Pasban, M., & Nojedeh, S. H. (2016). A review of the role of human capital in the organization. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 230, 249–253. https://doi.org/10.1016/ j.sbspro. 2016.09.032.
Roemer, E., Schuberth, F., & Henseler, J. (2021). HTMT2– An improved criterion for assessing discriminant validity in structural equation modeling. Industrial Management and Data Systems, 121(12), 2637–2650. https://doi.org/10.1108/IMDS-02-2021-0082.
Rovinelli, R. J., & Hambleton, R. K. (1977). On the use of content specialists in the assessment of criterion-referenced test item validity. Dutch Journal of Educational Research, 2, 52–53.
Ryan, E., Dziak, J. J., Purtill, H., & Bray, B. C. (2023). Can a Normed Fit Index Assist with Model Selection in Latent Class Analysis with Large Samples? A Preliminary Investigation. Retrieved January 2, 2025, from https://osf.io/preprints/psyarxiv/3qzvm_v1.
Saadah, L., & Hendarman, A. F. (2022). The relationship between new learning organizations on human capital readiness of SMEs in Industry 4.0. Journal of Research and Community Service, 3(10), 971- 978. https://doi.org/10.36418/dev.v3i10.198.
Singh, P., & Rao, M. K. (2017). HR practices, learning culture, and human capital: A study on Indian business and professional service sector. Global Business Review, 18(3), 678–690. https://doi.org/10.1177/0972150917692178.
Song, J. H., & Kolb, J. A. (2013). Learning organizational culture and firm performance: The mediating effects of knowledge creation in Korean firms. Journal of Leadership & Organizational Studies, 20(2), 252–264. https://doi.org/10.1177/1548051812461146
The Stock Exchange of Thailand. (2023). Name of public company. Retrieved December 24, 2023, from https://www.set.or.th/th/market/information/securities-list/main.
Vidotto, J. D. F., Ferenhof, H. A., Selig, P. M., & Bastos, R. C. (2017). A human capital measurement scale. Journal of Intellectual Capital, 18(2), 316–329. https://doi.org/ 10.1108/JIC-08-2016-0085.
Yusoff, W. F. W., Jantan, M., & Ibrahim, D. N. (2004). The interactive effects of human capital, structural capital, and social capital on firm performance. Asian Academy of Management Journal, 9(2), 1–18.
Zgrzywa-Ziemak, A., & Walecka-Jankowska, K. (2021). The relationship between organizational learning and sustainable performance: An empirical examination. Journal of Workplace Learning, 33(3), 155–179. https://doi.org/10.1108/JWL-05-2020-0077.
