พินิจคำสั่ง “ห้ามมั่วสุมชุมนุมทางการเมือง” ของคณะรัฐประหารไทย ในฐานะเครื่องมือการปราบปรามโดยรัฐ

Main Article Content

Noppon Archamas

บทคัดย่อ

บทความชิ้นนี้พิจารณาประกาศ/คำสั่งของคณะรัฐประหารไทย เรื่องการห้ามมั่วสุมชุมนุมทางการเมืองตั้งแต่ห้าคนขึ้นไป ในฐานะเครื่องมือหนึ่งในการปราบปรามทางการเมืองโดยรัฐ (State Repression) โดยศึกษาพัฒนาการและความเปลี่ยนแปลงของการออกคำสั่งลักษณะนี้หลังการรัฐประหารแต่ละครั้งในประวัติศาสตร์การเมืองไทย ชี้ให้เห็นความต่อเนื่องของการใช้เครื่องมือนี้เพื่อควบคุมอำนาจหลังการรัฐประหาร และการทำให้เสรีภาพในการชุมนุมกลายเป็น “อาชญากรรม” ที่มีความผิดทางอาญา จนกลายเป็นเรื่องปกติหลังการเข้ายึดอำนาจทางการเมืองของกองทัพทุกครั้ง บทความนี้ยังพิจารณาลักษณะของการใช้คำสั่งนี้ในยุคของคณะรักษาความสงบแห่งชาติ (คสช.) ซึ่งมีการบังคับใช้อย่างเข้มข้นที่สุดเมื่อเทียบกับการรัฐประหารทุกครั้งที่ผ่านมา โดยชี้ให้เห็นเป้าหมายของการใช้คำสั่งที่ถูกทำให้กลายเป็น “กฎหมาย” ในการปราบปรามการคัดค้านการรัฐประหาร การควบคุมการชุมนุมแสดงออกต่อการใช้อำนาจหรือการบริหารประเทศของรัฐบาลทหาร การใช้กฎหมายปิดกั้นแทรกแซงกิจกรรมสาธารณะอย่างกว้างขวาง รวมทั้งการใช้กฎหมายสร้างภาระหรือต้นทุนในการออกมาแสดงออกให้กับพลเมืองในสังคม

Article Details

บท
บทความวิชาการ

References

Boykoff, Jules. “Limiting Dissent: The Mechanisms of State Repression in the USA,” Social Movement Studies 6, No. 3 (2007): 281–310.

Charat Prathueangrattana. “กฎหมายการชุมนุมสาธารณะ: ดุลยภาพระหว่างเสรีภาพของผู้ชุมนุม กับเสรีภาพของประชาชน” [Public Assembly Law: Balance between Freedom of Demonstrators and Freedom of People]. Law Journal, Naresuan University, Vol 9, No 1 (2016): 125-153. (in Thai)

Charnvit Kasetsiri. “14 ตุลา: บันทึกประวัติศาสตร์” [14 October: History Notes]. From 14 to 6 Oct. 2th edition. Bangkok. Social Sciences and Humanities Textbooks Foundation, 2001: 179-203. (in Thai)

Chutida Ratanatjuthamanee. “ปัญหาเกี่ยวกับการชุมนุมสาธารณะในประเทศไทย”. [Public Assembly issues in Thailand]. Master of Arts, Public law, Faculty of Law, Thammasat University, 2013. (in Thai)

Davenport, Christian. “State Repression and Political Order,” Annual Review of
Political Science, 10 (2007): 1–23.

Demeritt, Jacqueline H.R.. “The Strategic Use of State Repression and Political Violence,” The Oxford Research Encyclopedia of Politics. Oxford University Press, 2016.

Jaran Ditapichai. “ก่อนจะถึง 14 ตุลา” [Before 14 Oct]. Bangkok: White Cloud Publishing. 2003. (in Thai)

Jessada Chotkitpivart and Wittayakorn Boonruang (editors). “ประชาชนต้านรัฐประหาร” [People Against the Coup]. Bangkok: LaiSen Co., Ltd. 2012. (in Thai)

Matichon Online. “ตั้งโต๊ะแถลง แฉถูกทหาร-ตร.สั่งยกเลิกให้ใช้ที่จัดเสวนาปมประชามติ ถึง2งาน” [The Military and Police Ordered to Cancel 2 Seminar about the Referendum] Accessed May 16, 2019. https://www.matichon.co.th/politics/news_52962. (in Thai)

Matichon Online. “ม็อบเชียร์’บิ๊กป้อม’หน้ากลาโหมเข้ามอบตัวสน.พระราชวัง ยันชื่นชอบ ให้กำลัง รองนายกฯ” [People who Rally Support General Prawit report themselves to the police] Accessed May 19, 2019. https://www.matichon.co.th/politics/news_830850. (in Thai)

Noppon Archamas. “การบังคับใช้ศาลทหารต่อพลเรือน: ประวัติศาสตร์การเมืองว่าด้วยกลไก
การปกครองของระบอบอำนาจนิยมในประเทศไทย” [Military Court Enforcement to Civilian: Political History about The State Mechanism of Authoritarian Regime in Thailand]. Judiciary, Court and Coup. Bangkok: Thai Lawyers for Human Rights, 2018: 169-233. (in Thai)

Pitch Pongsawat. “เผด็จการวิทยา” [Science of Dictatorship]. Bangkok: Matichon Publishing. 2018. (in Thai)

Piyabutr Saengkanokkul. “ศาลรัฐประหาร ตุลาการ ระบอบเผด็จการ และนิติรัฐประหาร” [Judicial coup d'etat, Judiciary, Dictatorship and Law for the Coup]. Nonthaburi: Same Sky Books Publishing. 2017. (in Thai)

Prachatai. “คุมตัว "ฉลาด" ฐานชุมนุมเกิน 5 คน” [Arrest ‘Charat’ after Assembly for more than 5 people] Accessed May 8, 2019. https://prachatai.com/journal/2006/09/9732. (in Thai)

Prachatai. “รายงานพิเศษ: ด้วยแรงแห่ง "ความกดดัน" ตำรวจเกาะติดเสวนา "กลางแจ้ง" เกิน 5 คนที่ มช.” [Special Report: Pressure from the Polices between Outdoors Seminar more than 5 people at CMU] Accessed May 8, 2019. https://prachatai.com/journal/2006/09/9878. (in Thai)

Prachatai. "เครือข่าย 19 กันยาต้านรัฐประหาร"ชุมนุมเงียบครั้งแรก ท่ามกลางกฎอัยการศึก” [19 Sep Against the Coup Network Organize First Silence Protest Among Martial Law] Accessed May 8, 2019. https://prachatai.com/journal/2006/09/9797. (in Thai)

Prachatai. “เย็นนี้ ชุมนุมเกิน 5 คนที่ลานโดม มธ.ต้านรัฐประหาร” [Against the Coup Protest more than 5 people this evening at Dome Courtyard, TU] Accessed May 8, 2019. https://prachatai.com/journal/2006/09/9829. (in Thai)

Prachatai. “โชติช่วงชัชวาล !!! เผารัฐธรรมนูญฉบับ คปค.หน้า กองทัพบก” [The Brilliance! Burned the Coup Constitution in front of the Army Headquarters] Accessed May 8, 2019. https://prachatai.com/journal/2006/10/9939. (in Thai)

Prachatai. “ผู้ชุมนุมต้านรัฐประหารกว่า 200 คน มุ่งหน้าจุดเทียนอนุสาวรีย์ประชาธิปไตย” [More than 200 People Protest Against the Coup, lit the Candle at Democracy Monument] Accessed May 8, 2019. https://prachatai.com/journal/2006/10/10094. (in Thai)

Prachatai. “แอมเนสตี้เผยทหารขอความร่วมมือยกเลิกกิจกรรมที่เชียงใหม่” [AI was asked by the Military Officers for Cancel the Activity at Chiang Mai] Accessed May 16, 2019. https://prachatai.com/journal/2014/08/55082. (in Thai)

Prachatai. “ทหารรวบ ‘ขาหุ้นปฏิรูปพลังงาน’ เข้าค่าย ขณะเดินขบวนมา กทม.” [Energy Reform Network were Arrested by the Military Officers between March to Bangkok] Accessed May 16, 2019. https://prachatai.com/journal/2014/08/55147. (in Thai)

Prachatai. “อาจารย์อักษรฯ จุฬาฯ เผย ผู้บริหารคณะขอไม่ให้จัดเสวนาวิชาการกรณีศึกษา 'ไทม์'
[Administrators of the Faculty of Arts ask the Lecturer to Cancel the Academic Seminar about TIME Magazine] https://prachatai.com/journal/2018/06/77622. (in Thai)

Suthachai Yimprasert. “แผนชิงชาติไทย: ว่าด้วยรัฐและการต่อต้านรัฐสมัยจอมพลป.พิบูลสงคราม ครั้งที่ 2 (พ.ศ.2491-2500)” [The Plan to Steal the Thai Nation: On the State and Resistance in Field Marshal P. Piboon Songkram Period (1948-1957)]. 2th edition. Bangkok: 6 Oct Memorial Publishing. 2007. (in Thai)

Thai Lawyers for Human Rights. “รายงานสถานการณ์สิทธิมนุษยชน 1 เดือนหลังรัฐประหาร” [1 Month after the Coup: Human Rights Situation Report] Accessed May 12, 2019. https://tlhr2014.files.wordpress.com/2014/12/th-after-coup-thai-human-rights- situation-report.pdf. (in Thai)

Thai Lawyers for Human Rights. “1 ปี คำสั่งหัวหน้าคณะรักษาความสงบแห่งชาติ ที่ 3/2558 : “อำนาจพิเศษ” ในสถานการณ์ปกติ” [1 year of Head of NCPO No.3/2015 Order: “Special Power” in Normal Situation] Accessed May 12, 2019. https://www.tlhr2014.com/?p=1157. (in Thai)

Thai Lawyers for Human Rights. “เจ้าหน้าที่ มข.แจ้งความนักศึกษาจัดกิจกรรม “พูดเพื่อเสรีภาพ รัฐธรรมนูญกับคนอีสาน?” บุกรุกสถานที่ราชการ-ผิด พ.ร.บ.ประชามติฯ” [Khonkaen University Officers Report the Students who Organize the Activities about Freedom of Speech and Constitution Draft, Accuse Invade to the Government Place and Violate to the Referendum Act] Accessed May 16, 2019. https://www.tlhr2014.com/?p=1430. (in Thai)

Thai Lawyers for Human Rights. “สืบพยานโจทก์คดี ‘ขอนแก่นโมเดล’ ยังไม่คืบ พยานทหารติด ราชการเลื่อนสืบไปอีก” [Postpone Witness Hearing in ‘Khonkaen Model’ Case after the Military as Plaintiff didn’t come to the Military Court] Accessed May 13, 2019. https://www.tlhr2014.com/?p=3820. (in Thai)

Thai Lawyers for Human Rights. “อัยการสั่งไม่ฟ้องคดี ‘We walk เดินมิตรภาพ’” [Prosecutor ordered not to Indict in Case of ‘We walk: Friendship walk’] Accessed May 15, 2019. https://www.tlhr2014.com/?p=8383. (in Thai)

Thai Lawyers for Human Rights. “เป็นอันสิ้นสุด อัยการมีความเห็นสั่งไม่ฟ้องคดีชาวบ้าน “We walk ดอยเทวดา”” [Prosecutor ordered not to Indict in Case of ‘We walk Doi Tevada.] Accessed May 15, 2019. https://www.tlhr2014.com/?p=7738. (in Thai)

Thai Lawyers for Human Rights. “รัฐธรรมนูญใหม่ประกาศใช้ แต่ “ผู้ต้องหาประชามติ” กว่า 104 ราย ยังถูกดำเนินคดี” [The New Constitution Promulgated but ‘Referendum cases’ more than 104 People Still Being Prosecuted] Accessed May 14, 2019. https://www.tlhr2014.com/?p=3924. (in Thai)

Thai Lawyers for Human Rights. “สิทธิพิทักษ์ รธน. ไม่มีที่ใช้ ศาลอุทธรณ์ลงโทษอภิชาตชุมนุม ต้านรัฐประหาร” [Rights to Protect the Constitution don’t Valid after Appeals Court Punish “Apichart case” protest against the coup] Accessed May 16, 2019. https://www.tlhr2014.com/?p=7630. (in Thai)

Thai Lawyers for Human Rights. “อัยการยืนยันคดี “เวทีวิชาการไม่ใช่ค่ายทหาร” เป็นชุมนุม การเมืองโดยไม่ขออนุญาต คสช. คดียังเดินหน้าต่อไป” [the Case is Still going on after the Prosecutor confirm ‘an Academic Forum is not Military Barrack’ case is Political Assembly] Accessed May 15, 2019. https://www.tlhr2014.com/?p=8637. (in Thai)

Thai Lawyers for Human Rights. “10 ปรากฏการณ์สิทธิมนุษยชน รอบปี 2561” [10 Human Rights Phenomenon in 2018] Accessed May 14, 2019. https://www.tlhr2014.com/?p=10249. (in Thai)

Thai Lawyers for Human Rights. “ความล่าช้าในศาลทหาร: คดีพลเรือนยังดำเนินอยู่ แม้ไร้เงา คสช.” [Delayed Process in the Military Court: Civilian cases Still going on although without NCPO] Accessed May 15, 2019. https://www.tlhr2014.com/?p=11352. (in Thai)

Thai Lawyers for Human Rights. “3 ปี พ.ร.บ.ชุมนุมสาธารณะ: ห้ามชุมนุม ห้ามชูป้าย ห้ามใช้ เครื่องขยายเสียง” [3 years of Public Assembly Act: Do not Rally, do not Raise Signs, do not use the Machine Amplify] Accessed May 19, 2019. https://www.tlhr2014.com/?p=11258. (in Thai)

Thai Lawyers for Human Rights, “Five years under NCPO, isn’t that enough? Recommendations to eliminate the effects of the coup”, Accessed Sep 16, 2019, https://www.tlhr2014.com/?p=13035&lang=en.
Thak Chaloemtiarana. “การเมืองระบบพ่อขุนอุปถัมภ์แบบเผด็จการ” [The Politics of Despotic Paternalism]. 3th edition. Bangkok. Social Sciences and Humanities TextbooksFoundation, 2009. (in Thai)

Tinkit Nutwong. “อดีต ปัจจุบัน อนาคต ว่าด้วยการชุมนุมสาธารณะของไทย” [Past Present and Future about Public Assembly in Thailand]. CMU Journal of Law and Social Sciences, Vol 7, No 2 (2014): 175-228. (in Thai)